Τελικά, η Αθήνα, της οποίας η ευρύτερη μητροπολιτική περιοχή φιλοξενεί πάνω από 3,6 εκατ. ανθρώπους, γλίτωσε μετά βίας από μια καταστροφική πυρκαγιά - προς το παρόν, γράφει το βρετανικό μέσο, αναφέροντας τη μεγάλη φωτιά, η οποία περνώντας την Πεντέλη, κατάφερε να φτάσει έως το Πάτημα Χαλανδρίου.
«Ήταν ειρωνικό», λέει ο Κώστας Λαγουβάρδος, διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, προσθέτοντας ότι ακόμη και ο ίδιος αλλά και οι συνάδελφοί του, παρότι έχουν περάσει δεκαετίες ερευνώντας τη σχέση μεταξύ των μετεωρολογικών συνθηκών και των θανατηφόρων πυρκαγιών, αιφνιδιάστηκαν από την πυρκαγιά που έφτασε στην πόρτα τους τον περασμένο Αύγουστο.
Ο χώρος της Πεντέλης, ο οποίος αποτελεί μέρος του ΝΟΑ και φιλοξενεί το ιστορικό διαθλαστικό τηλεσκόπιο Newall, σχεδόν καταπλακώθηκε από μια πυρκαγιά που εξαπλώθηκε από το κοντινό όρος Πεντελικό.
«Οι φλόγες έπληξαν το χώρο, πλησιάζοντας σε απόσταση λίγων μέτρων τον πύργο της αστρονομίας και άλλα κτίρια, καθώς τα ελικόπτερα έριχναν νερό από ψηλά και οι πυροσβέστες έδιναν μάχη για να τον σώσουν. Τα κτίρια του αστεροσκοπείου γλίτωσαν, αλλά ο πλησιέστερος γείτονάς του υπέστη σοβαρές ζημιές», λέει ο κ. Λαγουβάρδος,
«Αυτό που έλειπε ήταν το στοιχείο του ανέμου», λέει ο Τόμας Σμιθ, αναπληρωτής καθηγητής περιβαλλοντικής γεωγραφίας στη Σχολή Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Λονδίνου.
Βάζοντας την πρωτεύουσα της Ελλάδας σε μια λίστα μεγάλων πόλεων όπως το Ντάλας, η Λισαβόνα, το Σίδνεϊ και το Κέιπ Τάουν, σημειώνει ότι «αυτές τις περιοχές οι κλιματολογικές και γεωγραφικές συνθήκες τις καθιστούν εξαιρετικά ευάλωτες σε καταστροφές που σχετίζονται με την υπερθέρμανση του πλανήτη».
Η κλιματική αλλαγή προκαλεί αύξηση της ακραίας ζέστης, η οποία συμβάλλει στην τροφοδότηση των πυρκαγιών, ενώ οι υψηλότερες θερμοκρασίες μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε πιο έντονες βροχοπτώσεις και πλημμύρες, επειδή ο θερμότερος αέρας συγκρατεί περισσότερη υγρασία.
Υμηττός
Στην Αθήνα, ο κ. Λαγουβάρδος και οι συνάδελφοί του κάνουν ό,τι μπορούν για να αποκτήσουν μεγαλύτερη βεβαιότητα, αναφέρει το δημοσίευμα.
Καθώς σκιαγραφεί την απανθρακωμένη διαδρομή της περσινής πυρκαγιάς, δείχνει ένα βουνό στο βάθος. «Νομίζω ότι θα είναι το επόμενο», λέει ο Λαγουβάρδος, αναφερόμενος στο πιθανό σημείο εκκίνησης της επόμενης πυρκαγιάς της Αθήνας.
Οι προσομοιώσεις που έγιναν με τον συνάδελφό του Θεόδωρο Γιάνναρο, δείχνουν πώς μια πυρκαγιά που θα ξεκινούσε από τους βόρειους πρόποδες του Υμηττού θα έκανε «πολύ γρήγορη πρόοδο», αν υποδαυλιζόταν από ισχυρούς ανέμους, λέει ο κ. Λαγουβάρδος.
Ο «τέλειος συνδυασμός» για τη φωτιά
Σύμφωνα με τον ειδικό του Ευρωπαϊκού Κέντρου Μεσοπρόθεσμων Μετεωρολογικών Προγνώσεων, Τζο Μακ Νόρτον, που μίλησε στους FT, «ευρύτερη περιοχή της Αθήνας, όπως και άλλες ευάλωτες περιοχές, έχει τον "τέλειο συνδυασμό" στοιχείων που απαιτούνται για μια σημαντική πυρκαγιά».
Όπως εξηγεί «οι πυρκαγιές χρειάζονται καύσιμη ύλη, συχνά υπό μορφή βλάστησης, μια πηγή ανάφλεξης, όπως ακραία ζέστη ή πυρκαγιά που προκλήθηκε από τον άνθρωπο, και τις κατάλληλες καιρικές συνθήκες, συμπεριλαμβανομένων των ισχυρών ανέμων».
Όλα αυτά επιδεινώνονται από την αστική εξάπλωση. Από τη δεκαετία του 1950, η δόμηση στην Αθήνα έχει εξαπλωθεί από το συμπαγές ιστορικό κέντρο της πόλης, με νέα κτίρια να πλησιάζουν όλο και περισσότερο τα βουνά, τους λόφους και τη θάλασσα που περιβάλλουν την περιοχή.
