Όπως αναφέρει, πρόκειται για ένα όραμα που χρονολογείται από τις αρχές της δεκαετίας του ’90, όταν η παραλιακή λεωφόρος είχε προσωρινά κλείσει λόγω έργων, και η απουσία αυτοκινήτων είχε δημιουργήσει «μια απέραντη ηρεμία και γαλήνη».
Από τότε, τονίζει, έχει παραμείνει σταθερός υποστηρικτής της μόνιμης πεζοδρόμησης της Λεωφόρου Νίκης, θεωρώντας την « μία μεγάλη και εμβληματική ανάπλαση» που μπορεί να αλλάξει δραστικά και ευνοϊκά την εικόνα της πόλης, χωρίς να απαιτείται μεγάλο κόστος.
Η βασική προϋπόθεση για την υλοποίηση του σχεδίου, σύμφωνα με τον κ. Βούγια, είναι η εξεύρεση εναλλακτικών διαδρομών για την καθημερινή κυκλοφορία των περίπου 45.000 έως 50.000 οχημάτων που χρησιμοποιούν σήμερα τη λεωφόρο, υπογραμμίζοντας πως το έργο του Flyover έχει εντείνει προσωρινά την πίεση στο παραλιακό μέτωπο, ωστόσο εκτιμά ότι σε δύο χρόνια, με την ολοκλήρωση της αναβάθμισης της περιφερειακής οδού, θα υπάρξει σημαντική αποφόρτιση (περίπου 15.000 λιγότερα οχήματα καθημερινά).
Οι παρεμβάσεις που προτείνει:
- Ανακατεύθυνση κυκλοφορίας από τα δυτικά: Προτείνει βελτιώσεις στη σηματοδότηση στην Πλ. Δημοκρατίας ώστε να επιτραπεί η ευθεία σύνδεση της 26ης Οκτωβρίου με την οδό Λαγκαδά.
- Εκτροπή μέσω Σαλαμίνος και Δωδεκανήσου: Μετατροπή δύο λωρίδων της Σαλαμίνος για άνοδο προς την αμφίδρομη Δωδεκανήσου και έξοδο προς Εγνατία.
- Αξιοποίηση της Μητροπόλεως: Υποστηρίζει την απομάκρυνση των λεωφορειακών γραμμών από τη Μητροπόλεως και τη μεταφορά τους στην Τσιμισκή, σε contraflow bus lane, που θα λειτουργεί στα πρότυπα της Oxford Street στο Λονδίνο.
Παράλληλα, σημειώνει ότι η επέκταση του Μετρό προς την Καλαμαριά θα μειώσει περαιτέρω τη χρήση των Ι.Χ. προς το κέντρο, ενισχύοντας έτσι τη δυνατότητα εφαρμογής της πρότασης.
Αναλυτικά η ανάρτησή του:
ΠΟΤΕ ΚΑΙ ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΕΖΟΔΡΟΜΗΘΕΙ Η ΠΑΛΙΑ ΠΑΡΑΛΙΑ
(ΕΠΙΤΡΕΨΤΕ ΜΟΥ ΝΑ ΟΝΕΙΡΕΥΟΜΑΙ ΑΚΟΜΗ)
Η πρώτη σκέψη μιας πεζοδρομημένης Λεωφόρου Νίκης ήρθε στο μυαλό μου στις αρχές της δεκαετίας του ’90, όταν η παλιά παραλία έκλεισε για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα για να κατασκευαστεί μια συνολικά νέα και σταθερή οδική υποδομή. Δεν θα ξεχάσω ποτέ εκείνη τη μαγική ατμόσφαιρα, ειδικά μετά το μεσημέρι που σταματούσαν οι εργασίες και μια απέραντη ηρεμία και γαλήνη απλωνόταν παντού. Κόσμος πολύς κατέβαινε στο απέναντι πεζοδρόμιο για να απολαύσει ανεμπόδιστα το ηλιοβασίλεμα και για πρώτη φορά η βίαια κτισμένη τσιμεντένια πόλη είχε συνδεθεί ξανά με το υγρό στοιχείο σε μια μοναδική και ανεπανάληπτη συνύπαρξη, όπως δηλώνουν πάντοτε εντυπωσιασμένοι σπουδαίοι ξένοι και Έλληνες αρχιτέκτονες και πολεοδόμοι που επισκέπτονται τη Θεσσαλονίκη. Από τότε πιστεύω σταθερά πως η μόνιμη πεζοδρόμησή της θα αποτελέσει μια μεγάλη και εμβληματική ανάπλαση που (χωρίς να απαιτεί μεγάλα και ακριβά έργα υποδομής) θα αλλάξει εντυπωσιακά την εικόνα της όψης και του μετώπου της πόλης.
Όταν, βέβαια, οι εργασίες ολοκληρώθηκαν, αυτή η συγκινητική επαφή διακόπηκε ξανά, καθώς το βαθύ ποτάμι των αυτοκινήτων στις 3 λωρίδες κυκλοφορίας της Λεωφόρου Νίκης άρχισε πάλι αδιάκοπα να κυλά, τροφοδοτούμενο από την καθημερινή επιστροφή των μετακινουμένων από τα δυτικά προς το κέντρο που (κυρίως από το μεσημέρι και μετά) είναι έντονη και διαρκής. Λίγα χρόνια αργότερα, στη διάρκεια της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας, δοκιμάσαμε με την Ένωση Πολιτών για το Περιβάλλον και τον Πολιτισμό για πρώτη φορά την περιστασιακή πεζοδρόμηση της λεωφόρου Νίκης με επιτυχία αλλά και πολλές αντιδράσεις. Κάτι ανάλογο γίνεται και σήμερα από τη νέα διοίκηση του Δήμου με τη βοήθεια της Τροχαίας κάποια απογεύματα Κυριακής, όταν η κίνηση των οχημάτων είναι ακόμη περιορισμένη.
Το βέβαιο συμπέρασμα που προκύπτει είναι πως, για να υλοποιηθεί η μεγάλη ιδέα της μόνιμης πεζοδρόμησης της λεωφόρου Νίκης, απαιτείται υποχρεωτικά να βρεθούν λύσεις για να διοχετευθεί σε άλλες διαδρομές ο ημερήσιος κυκλοφοριακός φόρτος (των 45-50,000 περίπου οχημάτων) που χρησιμοποιεί σήμερα τη βασική αυτή οδική αρτηρία της πόλης. Πριν αναζητήσουμε τις πιθανές εναλλακτικές παρεμβάσεις, πρέπει να σημειώσουμε πως, τα τελευταία δύο χρόνια, η κατασκευή του Flyover (με το κλείσιμο μιας λωρίδας κυκλοφορίας) έχει επιβαρύνει ακόμη περισσότερο τον φόρτο της λεωφόρου Νίκης, λόγω της πρόσθετης κίνησης που εκτρέπεται σ’ αυτήν καθημερινά λόγω των έργων. Σε δύο περίπου χρόνια από σήμερα, όμως, η αναβάθμιση της περιφερειακής παράκαμψης της πόλης θα έχει ολοκληρωθεί και, προσφέροντας αυξημένη χωρητικότητα, θα απορροφήσει και πάλι το ίδιο και ακόμη μεγαλύτερο ποσοστό κυκλοφορίας που χρησιμοποιεί σήμερα περιστασιακά τη Λεωφόρο Νίκης. Εκτιμώ προσεγγιστικά πως η προσδοκώμενη αυτή μείωση των εκτρεπόμενων μετακινήσεων θα κυμαίνεται περί τις 15,000 οχήματα ημερησίως, που αντιστοιχεί περίπου στην ικανότητα εξυπηρέτησης μιας λωρίδας κυκλοφορίας. Η ελάφρυνση αυτή πρόκειται να αυξηθεί περισσότερο και από το γεγονός πως μέχρι τότε θα έχει οπωσδήποτε ολοκληρωθεί και η επέκταση του μετρό στην Καλαμαριά, που θα μειώσει ακόμη περισσότερο την οδική κυκλοφορία των Ι.Χ. προς και από το κέντρο και επομένως αναλογικά και από τη λεωφόρο Νίκης.
Μια δεύτερη, μεγάλη ποσοτικά, ομάδα οχημάτων που συγκεντρώνονται σήμερα στον σύνθετο κόμβο των Δικαστηρίων και κατευθύνονται αναγκαστικά σχεδόν στη φορτισμένη διαδρομή Κουντουριώτη- Νίκης, μπορεί να παροχετευθεί νωρίτερα στην Εγνατία (και, σε μικρότερο βαθμό, στην Φράγκων, στην Ερμού ή στην Αγίου Δημητρίου). Αυτό μπορεί να γίνει εύκολα, αρχικά μέσω της διόρθωσης της προβληματικής σηματοδότησης στη διασταύρωση της 26ης Οκτωβρίου με την Πλ. Δημοκρατίας (που απαγορεύει σήμερα την ευθεία σύνδεση με την οδό Λαγκαδά!). Στη συνέχεια, νέα εκτόνωση θα προκύψει με την παραχώρηση 2 λωρίδων ανόδου της οδού Σαλαμίνος προς την αμφίδρομη οδό Δωδεκανήσου(κάτι για το οποίο επιμένω εδώ και πολύν καιρό), προσφέροντας μια δεύτερη διέξοδο προς την Εγνατία και το Διοικητήριο. Με τις απλές αυτές ρυθμίσεις θα υπάρξει ελάφρυνση ακόμη 1/3 της σημερινής κυκλοφορίας από οχήματα που δυσκολεύονται σήμερα να κατευθυνθούν προς βορειότερες εναλλακτικές διαδρομές και υποχρεώνονται να κατευθυνθούν προς τη λεωφόρο Νίκης.
Τέλος, το υπόλοιπο τμήμα του σημερινού φόρτου της παραλιακής λεωφόρου θα μπορέσει να εξυπηρετηθεί από την οδό Μητροπόλεως, εφόσον αυτή απαλλαγεί από την κίνηση των λεωφορείων, τα οποία καταλαμβάνουν σχεδόν αποκλειστικά την δεξιά λωρίδα της οδού. Υποστηρίζω βάσιμα οτι οι λεωφορειακές γραμμές της Μητροπόλεως μπορούν να κινούνται σε αποκλειστική λωρίδα αντίθετης κίνησης (contra flow bus lane) στην οδό Τσιμισκή, μετατρέποντας την σε έναν «ολοκληρωμένο δρόμο» (complete street) με φαρδιά πεζοδρόμια, ειδικές λωρίδες για λεωφορεία, ποδήλατα και (λιγότερα) ΙΧ, στα πρότυπα της Oxford street του Λονδίνου, που συνδυάζει υψηλή ποιοτική εμπορικότητα και ήπια συνύπαρξη λεωφορείων και Ι.Χ. Η ίδια λογική μπορεί να συνεχιστεί αργότερα και στη Βασ. Όλγας, προσφέροντας μικρότερες αποστάσεις βαδίσματος στους χιλιάδες επιβάτες των λεωφορειακών γραμμών, αφού οι στάσεις (κατά την επιστροφή) θα είναι πολύ πιο κοντά στις κατοικίες τους.
Την πρότασή μου αυτή έχω καταθέσει επανειλημμένα με παρουσιάσεις σε συνέδρια και ημερίδες εδώ και πολλά χρόνια (ανεκπλήρωτων συνήθως) ιδεών που επανέρχονται επίμονα μέχρι την τελική δικαίωση. Αυτή τη φορά, σε συνεννόηση με τον δήμαρχο Στέλιο Αγγελούδη (που ακούει με ενδιαφέρον και προσοχή κάθε καινούργια και τολμηρή πρόταση που κατατίθεται), αισθάνομαι οτι βρισκόμαστε πιο κοντά από κάθε άλλη φορά στην υλοποίησή της, στο πλαίσιο ενός ευρύτερου σχεδίου αναδιανομής του δημόσιου χώρου στο κέντρο της πόλης (με έμφαση στην παλιά παραλία και την Τσιμισκή). Εννοείται πως, όταν κατατίθεται δημόσια μια νέα σκέψη για ζύμωση και προβληματισμό, δεν μπορεί να υλοποιηθεί άμεσα αλλά μόνο αφού ωριμάσει μέσα από διαβούλευση με τους πολίτες και μετά από τις αναγκαίες προϋποθέσεις και ρυθμίσεις που αναφέρθηκαν και που πρέπει να προηγηθούν. Πιστεύω όμως ακράδαντα πως σε δύο περίπου χρόνια από σήμερα θα δημιουργηθούν οι συνθήκες ώστε να γίνει εφικτή η υλοποίηση αυτής της νέας μεγάλης ιδέας για την πόλη, που θα αποκαταστήσει την ιστορική της σχέση με τη θάλασσα, τον τρόπο που την βλέπει και φαίνεται απ’ αυτήν. Μέχρι τότε, επιτρέψτε μου, παρακαλώ, να ονειρεύομαι μια ακόμη πιο όμορφη και βιώσιμη Θεσσαλονίκη.
