Τόσο ο πρόεδρος Τραμπ όσο και ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου έχουν θέσει το ενδεχόμενο να στοχεύσουν τον Αγιατολάχ Χαμενεΐ, που ηγείται του Ιράν για πάνω από τρεις δεκαετίες.
Μάλιστα, σε μια συνέντευξη που έδωσε στο ABC News τη Δευτέρα, ο κ. Νετανιάχου είπε για μια πιθανή επίθεση στον ανώτατο ηγέτη του Ιράν: «Δεν πρόκειται να κλιμακώσει τη σύγκρουση, θα την τερματίσει.»
Μια μέρα αργότερα, την Τρίτη, ο πρόεδρος Τραμπ έγραψε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, «γνωρίζουμε ακριβώς πού» βρίσκεται ο Αγιατολάχ. Αλλά πρόσθεσε ότι «δεν θα τον εξοντώσουμε (δολοφονήσουμε!), τουλάχιστον προς το παρόν.»
Ωστόσο, πρόσθεσε, «Η υπομονή μας λιγοστεύει».
Οι New York Times παρουσιάζουν μια πιο προσεκτική ματιά στον Αγιατολάχ Χαμενεΐ, την άνοδό του στην εξουσία και τον ρόλο του στην οξυνόμενη αντιπαράθεση με το Ισραήλ.
Από επαναστάτης έγινε ανώτατος ηγέτης
Γεννημένος το 1939 σε μια θρησκευτική οικογένεια μέτριων οικονομικών δυνατοτήτων στη Μασχάντ, μια πόλη προσκυνήματος στην ανατολική πλευρά του Ιράν, ο κ. Χαμενεΐ μεγάλωσε στα χρόνια που προηγήθηκαν της επανάστασης του 1979 που ανέτρεψε τον Σάχη.
Κρατήθηκε επανειλημμένα φυλακισμένος από τις υπηρεσίες ασφαλείας του αυταρχικού καθεστώτος του Μοχάμαντ Ρεζά Πάχλαβι, που υποστηριζόταν από τις ΗΠΑ, και ανέβηκε στις τάξεις της θρησκευτικής αντιπολίτευσης ως στενός σύμμαχος του Αγιατολάχ Ρουχολάχ Χομεϊνί, που οδήγησε την επανάσταση και ίδρυσε την Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν.
Ο Χαμενεΐ αναδείχθηκε γρήγορα ως ένας από τους πιο έμπιστους συνεργάτες στο νέο ιρανικό καθεστώς, και υπηρέτησε ως πρόεδρος για μεγάλο μέρος της δεκαετίας του 1980.
Όταν ο Αγιατολάχ Χομεϊνί πέθανε το 1989, ο κ. Χαμενεΐ, που εκείνη την εποχή ήταν κι αυτός αγιατολάχ, αναβαθμίστηκε στον ανώτατο ηγέτη του Ιράν. Άρχισε να εδραιώνει τον έλεγχο στον πολιτικό, στρατιωτικό και ασφαλείας μηχανισμό της χώρας, και να καταστέλλει την αντίδραση για να ενισχύσει τη θέση του ως απόλυτος λήπτης αποφάσεων.
Απόλυτη εξουσία υπό το θεοκρατικό σύστημα του Ιράν
Ως ανώτατος ηγέτης του Ιράν, ο Αγιατολάχ Χαμενεΐ υπερέχει όλων των άλλων κλάδων της κυβέρνησης. Διορίζει τους επικεφαλής της Δικαιοσύνης, των κρατικών μέσων ενημέρωσης και των σημαντικών υπηρεσιών ασφαλείας, και κατέχει την τελική εξουσία σχετικά με το ποιος μπορεί να είναι υποψήφιος πρόεδρος.
Ο Αγιατολάχ Χαμενεΐ ελέγχει επίσης την εξωτερική και στρατιωτική πολιτική, επιβλέποντας το Σώμα Φρουρών της Επανάστασης, που υπερασπίζεται το ισλαμικό σύστημα του Ιράν και λειτουργεί ανεξάρτητα από τον υπόλοιπο στρατό, καθώς και τη δυναμική Δύναμη Κουντς, που κατευθύνει τις εξωτερικές επιχειρήσεις του Ιράν σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή.
Αρχιτέκτονας της περιφερειακής στρατηγικής του Ιράν
Για δεκαετίες, ο Αγιατολάχ Χαμενεΐ βρίσκεται στην καρδιά της σκληρής εξωτερικής πολιτικής του Ιράν, τοποθετώντας τη χώρα ως αντίβαρο στην αμερικανική, ισραηλινή και σαουδαραβική επιρροή σε όλη τη Μέση Ανατολή.
Υπό την ηγεσία του, το Ιράν εκπαίδευσε, εξόπλισε και χρηματοδότησε ένα δίκτυο προμηθευτών και συμμάχων που εκτείνεται από τον Λίβανο μέχρι την Υεμένη, επιτρέποντας στην Τεχεράνη να ασκεί ισχύ και να αντιμετωπίζει τους αντιπάλους της χωρίς να προκαλεί πόλεμο σε ιρανικό έδαφος.
Αλλά αυτή η στρατηγική διαλύθηκε την Παρασκευή, όταν το Ισραήλ εξαπέλυσε τη μεγαλύτερη επιδρομή του εναντίον του Ιράν, στοχεύοντας στρατιωτικούς και πυρηνικούς χώρους και σκοτώνοντας σειρά υψηλόβαθμων αξιωματούχων.
Το Ισραήλ δήλωσε ότι η στρατιωτική εκστρατεία ήταν προσπάθεια να αποτραπεί η απόκτηση πυρηνικών όπλων από την Τεχεράνη.
Ο Αγιατολάχ Χαμενεΐ εξέδωσε θρησκευτικό διάταγμα (φάτβα) το 2003 που απαγορεύει τα πυρηνικά όπλα σύμφωνα με το Ισλάμ.
Αλλά το Ισραήλ και οι δυτικές κυβερνήσεις κατηγορούν εδώ και καιρό την Τεχεράνη ότι επιδιώκει την ικανότητα να φτιάξει βόμβα, αν το θελήσει.
Υπό φρούρηση και υπό απειλή
Οι κινήσεις του Αγιατολάχ Χαμενεΐ ελέγχονται αυστηρά και η τοποθεσία του αποκαλύπτεται σπάνια.
Η προσωπική του ασφάλεια επιβλέπεται από μια ελίτ μονάδα των Φρουρών της Επανάστασης που αναφέρει απευθείας στο γραφείο του, σύμφωνα με αναλυτές.
Φέρεται να μεταφέρθηκε την περασμένη εβδομάδα σε μυστική τοποθεσία όπου μπορούσε να παραμείνει σε επαφή με τον στρατό.
Αυτό ακολουθεί παρόμοιες αναφορές πέρυσι, όταν ο αγιατολάχ μεταφέρθηκε επίσης σε ασφαλή τοποθεσία μια μέρα μετά τη δολοφονία του Χασάν Νασραλάχ, που ηγούνταν της λιβανέζικης ένοπλης ομάδας Χεζμπολάχ και ήταν μακροχρόνιος σύμμαχος.
