mkdn.gr logo
mkdn.gr logo

Guardian

Σαουδάραβος δημοσιογράφος εκτελέστηκε για «εσχάτη προδοσία» μετά από ανάρτηση στο «Χ»

Ακούστε το άρθρο 8'
19.06.2025 | 18:15
Στιγμιότυπο οθόνης
Το tweet που δημοσίευσε ο Σαουδάραβας δημοσιογράφος Τούρκι αλ-Τζάσερ το 2014 ήταν ανατριχιαστικά προφητικό: «Ο Άραβας συγγραφέας μπορεί εύκολα να δολοφονηθεί από την κυβέρνησή του με το πρόσχημα της "εθνικής ασφάλειας"», έγραψε.

Το Σάββατο, το υπουργείο Εσωτερικών της Σαουδικής Αραβίας ανακοίνωσε ότι ο αλ-Τζάσερ εκτελέστηκε στο Ριάντ για εγκλήματα όπως «εσχάτη προδοσία μέσω επικοινωνίας και συνωμοσίας κατά της ασφάλειας του Βασιλείου με άτομα εκτός αυτού».

Ο αλ-Τζάσερ πιστεύεται ότι ήταν περίπου 40 ετών και η εκτέλεση - η οποία στις περισσότερες περιπτώσεις στη Σαουδική Αραβία πραγματοποιείται με αποκεφαλισμό με σπαθί - ακολούθησε επτά χρόνια κράτησης. Οι αντιφρονούντες που μίλησαν στον Guardian ισχυρίστηκαν ότι υποβλήθηκε σε βασανιστήρια κατά τη διάρκεια της φυλάκισής του.

Ήταν η πρώτη δολοφονία δημοσιογράφου υψηλού προφίλ από το σαουδαραβικό κράτος μετά τη δολοφονία του Τζαμάλ Κασόγκι το 2018, του αρθρογράφου της Washington Post και εξέχοντος επικριτή του σαουδάραβα πρίγκιπα διαδόχου, Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, ο οποίος παρασύρθηκε στο σαουδαραβικό προξενείο στην Κωνσταντινούπολη και δολοφονήθηκε από σαουδαράβες πράκτορες.

Μια έκθεση του ΟΗΕ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η δολοφονία ήταν εξωδικαστική εκτέλεση από το κράτος, ενώ μια αξιολόγηση των υπηρεσιών πληροφοριών που δημοσίευσε ο τότε πρόεδρος Τζο Μπάιντεν το 2021 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο πρίγκιπας Μοχάμεντ ενέκρινε τη δολοφονία.

Ωστόσο, οι συνθήκες γύρω από αυτήν τη δολοφονία και τη δολοφονία του αλ-Τζάσερ, καθώς και η διεθνής αντίδραση σε αυτές, είναι σημαντικά διαφορετικές.

Οι περισσότεροι αντιφρονούντες και ειδικοί που παρακολούθησαν την υπόθεση του αλ-Τζάσερ λένε ότι πιθανότατα συνελήφθη από τις σαουδαραβικές αρχές το 2018, αφού αναγνωρίστηκε ως ο συγγραφέας ενός δημοφιλούς ανώνυμου λογαριασμού στο Twitter, που κατηγόρησε τη βασιλική οικογένεια της Σαουδικής Αραβίας για διαφθορά και παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Δημόσια, ο αλ-Τζάσερ ήταν ο ιδρυτής του ειδησεογραφικού ιστολογίου Al-Mashhad Al-Saudi (Η Σαουδική Σκηνή), το οποίο, σύμφωνα με την οργάνωση για την ελευθερία του Τύπου Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα, αναφερόταν τακτικά σε θέματα όπως τα δικαιώματα των γυναικών.

Ωστόσο, πιστεύεται ότι ο λογαριασμός σε αυτό που τότε ήταν γνωστό ως Twitter (και τώρα ως X) εξόργισε τις σαουδαραβικές αρχές και οδήγησε στη σύλληψή του, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης καταστολής της διαφωνίας.

«Ο Turki είχε δύο λογαριασμούς στο Twitter. Ενώ χρησιμοποιούσε με ύφος το πραγματικό του όνομα, ήταν ακόμη πιο σατιρικός και σοκαριστικός με τον άλλο λογαριασμό, ο οποίος βρισκόταν στο στόχαστρο της σαουδαραβικής κυβέρνησης», λέει ο Abdullah Alaoudh, ανώτερος διευθυντής αντιμετώπισης του αυταρχισμού στο Middle East Democracy Center.

«Η κυβέρνηση υπέθεσε ότι ο δικός του και άλλοι ανώνυμοι λογαριασμοί στο Twitter ήταν μέρος μιας συντονισμένης προσπάθειας και μιας παραληρηματικής συνωμοσίας για την ανατροπή της σαουδαραβικής κυβέρνησης».

Η κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας απέκτησε πρόσβαση στις πραγματικές ταυτότητες και τις διευθύνσεις IP πίσω από χιλιάδες ανώνυμους λογαριασμούς Twitter, μετά τη διείσδυση σαουδαράβων πρακτόρων στην εταιρεία το 2014-2015.

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης απήγγειλε κατηγορίες σε δύο πρώην υπαλλήλους του Twitter και σε έναν σαουδάραβα υπήκοο για το σχέδιο. Ο Ahmad Abouammo κρίθηκε ένοχος από ομοσπονδιακό δικαστήριο για απάτη, συνωμοσία, δράση ως ξένος πράκτορας, δωροδοκίες και μεταφορά πληροφοριών χρηστών στο βασίλειο εκ μέρους της βασιλικής οικογένειας.

Εκείνη την εποχή, ο βοηθός γενικός εισαγγελέας Matthew Olsen του Τμήματος Εθνικής Ασφάλειας του Υπουργείου Δικαιοσύνης δήλωσε ότι η ετυμηγορία έδειξε πως το Υπουργείο θα θεωρούσε υπεύθυνο όποιον βοηθά «εχθρικά καθεστώτα να επεκτείνουν την εμβέλειά τους στις ακτές μας». Δύο άλλοι κατηγορούμενοι διέφυγαν στη Σαουδική Αραβία πριν συλληφθούν.

Ένας εκπρόσωπος του Twitter δήλωσε το 2021 ότι ενήργησε γρήγορα όταν έμαθε για κακόβουλους παράγοντες που είχαν πρόσβαση στα δεδομένα χρηστών. Αυτή η άποψη έχει αμφισβητηθεί από την οικογένεια άλλου άνδρα που συνελήφθη μετά την παραβίαση του Twitter, η οποία θεωρεί ότι η πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης φέρει τουλάχιστον μερική ευθύνη για τις συλλήψεις αντιφρονούντων.

Ο Abdulrahman al-Sadhan, πρώην εργαζόμενος σε ανθρωπιστική οργάνωση, συνελήφθη το 2018 και καταδικάστηκε τρία χρόνια αργότερα σε 20 χρόνια φυλάκισης και 20ετή απαγόρευση ταξιδιού. Φέρεται να διατηρούσε ανώνυμο λογαριασμό που χλεύαζε τους ηγέτες του βασιλείου.

«Του έσπασαν το χέρι, του έσπασαν τα δάχτυλα, λέγοντας ότι με αυτό το χέρι τουιτάρεις», δήλωσε η Areej al-Sadhan στο CBS News σε συνέντευξη του 2023. «Τον βασάνισαν με ηλεκτροσόκ, ξυλοδαρμό και στέρηση ύπνου».

Οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα δήλωσαν ότι ο αλ-Τζάσερ ήταν ο πρώτος δημοσιογράφος που καταδικάστηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε στη Σαουδική Αραβία υπό την ηγεσία του Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν και ο δεύτερος στον κόσμο από το 2020, όταν ο διευθυντής του Amadnews, Ρουχολάχ Ζαμ, εκτελέστηκε στο Ιράν.

Όταν ο Σαουδάραβας πρίγκιπας διάδοχος ρωτήθηκε από τον Brett Baier του Fox News το 2023 για υπόθεση στην οποία ένα σαουδαραβικό δικαστήριο καταδίκασε έναν άνδρα - τον Mohammed bin Nasser al-Ghamdi - σε θάνατο για αναρτήσεις στο X και δραστηριότητά του στο YouTube, ο πρίγκιπας Μοχάμεντ κατηγόρησε τους «νόμους» του βασιλείου και είπε ότι κάνει ό,τι μπορεί για να τους «αλλάξει».

«Έχουμε κακούς νόμους; Ναι. Το αλλάζουμε αυτό, ναι», είπε. Ερωτηθείς αν ο αλ-Γκάμντι θα θανατωθεί τελικά, απάντησε: «Ελπίζω ότι στην επόμενη φάση των δικών, ο δικαστής εκεί θα είναι πιο έμπειρος και ίσως το δουν εντελώς διαφορετικά». Η θανατική ποινή του αλ-Γκάμντι αργότερα μετατράπηκε.

Νομικοί μελετητές επισημαίνουν ότι ο πρίγκιπας διάδοχος θα μπορούσε νόμιμα να είχε παρέμβει στην εκτέλεση του αλ-Τζάσερ. Σύμφωνα με τη σαουδαραβική νομοθεσία, ο πρίγκιπας διάδοχος ή ο βασιλιάς πρέπει να εγκρίνει κάθε εκτέλεση.

Tελευταίες Ειδήσεις