«Μαγνήτη» για τις ελληνικές εξαγωγές και τους εν δυνάμει επενδυτές αποτελούν οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης, τα επενδυτικά και φορολογικά κίνητρα που εφαρμόζουν οι γειτονικές χώρες, οι μεταρρυθμίσεις και το κλίμα σταθερότητας που -όπως ανέφεραν και εκπρόσωποι γραφείων ΟΕΥ- βελτιώνεται εξελίσσοντας τις αγορές στα Βαλκάνια σε προορισμούς που έχουν ιδιαίτερη δυναμική για τις ελληνικές επιχειρήσεις. Επίσης, τονίστηκε η ανάγκη να προχωρήσει η χώρα μας στην υλοποίηση υποδομών στο σιδηροδρομικό δίκτυο, καθώς και να αξιοποιήσει τα πλεονεκτήματα των λιμανιών της Θεσσαλονίκης, της Καβάλας και της Αλεξανδρούπολης. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε και στην ανάγκη βελτίωσης της συνδεσιμότητας με τις αγορές της Σερβίας, της Βουλγαρίας και της Αλβανίας.
«Η εξωστρέφεια δεν είναι πολυτέλεια, είναι εθνική στρατηγική», επισήμανε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων- ΣΕΒΕ, Συμεών Διαμαντίδης, υπογραμμίζοντας ότι «με σχέδιο, συνεργασία και πίστη στις δυνατότητές μας, η Ελλάδα μπορεί να γίνει εξαγωγική δύναμη πρώτης γραμμής».
Σύμφωνα με τον κ. Διαμαντίδη η περαιτέρω αύξηση των εξαγωγών αποτελεί το «κλειδί» για την ανάπτυξη της Ελλάδας προσθέτοντας πως το μέλλον της χώρας περνά μέσα από την εξωστρέφεια. Αναφερόμενος στην αγορά των Βαλκανίων, ο ίδιος είπε ότι «είναι ήδη η πιο πολύτιμη αγορά μας, με εξαγωγές που ξεπερνούν τα 10 δισ. ευρώ». Ειδικότερα, όπως είπε ο κ. Διαμαντίδης, η Κεντρική Μακεδονία πρωταγωνιστεί με 8 δισ. ευρώ εξαγωγές, ενώ υπενθύμισε ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν επενδύσει 7 δισ. ευρώ στα Βαλκάνια, εκ των οποίων τα 2,8 δισ. ευρώ το 2023.
«Η οικονομική διπλωματία φέρνει αποτελέσματα, με βασικούς εταίρους τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, τη Βόρεια Μακεδονία – και τους επόμενους σταθμούς να είναι η Σερβία, το Μαυροβούνιο, η Σλοβενία και το Κόσοβο», τόνισε ο κ. Διαμαντίδης και διατύπωσε την εκτίμησή του ότι «απαραίτητη προϋπόθεση για να εκτοξευτούν οι εξαγωγές είναι οι υποδομές. Από το λιμάνι της Θεσσαλονίκης και το στρατόπεδο Γκόνου, έως τη σιδηροδρομική διασύνδεση με την Κεντρική Ευρώπη, η Βόρεια Ελλάδα γίνεται κόμβος», ξεκαθάρισε.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία αλλάζει τα Βαλκάνια
«Ο πόλεμος στην Ουκρανία, εκτός από τις τραγικές του συνέπειες, λειτουργεί και ως καταλύτης μιας ιστορικής στροφής: τα Βαλκάνια γίνονται αναπόσπαστο κομμάτι της ευρωπαϊκής πορείας. Σε αυτό το σκηνικό, η Ελλάδα δεν έχει το περιθώριο να απουσιάζει», επισήμανε από την πλευρά του ο σύμβουλος διοίκησης του Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδας (ΣΒΕ), Αντώνης Καμάρας.
Κατά τον ίδιο, Σερβία και Ουκρανία, αποτελούν δύο χώρες κλειδιά για την ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και σημειώνοντας ότι οδεύουν προς την ευρωπαϊκή τους ένταξη, τόνισε ότι «αυτή η πορεία δεν είναι απλώς πολιτική, αλλά συνεπάγεται μαζικές επενδύσεις, αναβάθμιση υποδομών, αύξηση εισοδημάτων και άνοιγμα νέων αγορών. Και εδώ ακριβώς βρίσκεται η ευκαιρία της Ελλάδας», σημείωσε.
Αναγνωρίζοντας ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν βαθιές ρίζες στα Βαλκάνια και η Ελλάδα είναι στρατηγικός παίκτης στην περιοχή, ο ίδιος πρόσθεσε ότι «με την ΕΕ να στέλνει καθαρά μηνύματα για σιδηροδρομική και ενεργειακή συνδεσιμότητα, ο χάρτης ξαναγράφεται και περνά από την Αλεξανδρούπολη, τη Θεσσαλονίκη, τα Σκόπια, το Βελιγράδι, την Οδησσό».
Υπογραμμίζοντας ότι «η γεωγραφία γίνεται πολιτική, η οποία μεταφράζεται σε οικονομία», ο κ. Καμάρας σημείωσε ότι η Ελλάδα πρέπει να πιάσει τον παλμό της εποχής και να προετοιμαστεί με παραγωγή, με εξαγωγές και με σχέδιο. «Τα Βαλκάνια δεν είναι πια μόνο "γειτονιά", αλλά το νέο πεδίο ανάπτυξης της Ευρώπης και η Ελλάδα μπορεί και πρέπει να ηγηθεί», είπε.
Η Αλβανία «φωνάζει» ευκαιρία, αλλά δεν είναι χωρίς παγίδες
«Η Ελλάδα επανέρχεται δυναμικά στον βαλκανικό χάρτη», επισήμανε στη διαδικτυακή του τοποθέτηση επικεφαλής του γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων, Πρεσβείας της Ελλάδας στα Τίρανα, Μάριος Μπελιμπασάκης και λέγοντας ότι μετά από μια δεκαετία εσωστρέφειας και κρίσης, οι ελληνικές επιχειρήσεις δείχνουν ξανά έμπρακτο ενδιαφέρον για την ευρύτερη περιοχή, με την Αλβανία να μετατρέπεται σε επίκεντρο εμπορικής, επενδυτικής και επιχειρηματικής δραστηριότητας. «Όμως, πίσω από τις ευκαιρίες, κρύβονται και αρκετές προκλήσεις που απαιτούν στρατηγική, επιμονή και καλή γνώση του πεδίου», σημείωσε ο ίδιος.
Οι οικονομικές σχέσεις Αθήνας–Τιράνων, όπως εξήγησε ο ίδιος «είναι μακροχρόνιες και πολυεπίπεδες» και τόνισε ότι η Ελλάδα είναι ήδη ο τρίτος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Αλβανίας, πίσω από Ιταλία και Κίνα, ενώ ελληνικές εταιρείες έχουν παρουσία σε τομείς όπως ενέργεια, κατασκευές, τηλεπικοινωνίες, εμπόριο και υπηρεσίες – κυρίως μέσω μικρομεσαίων επιχειρήσεων με έδρα τον Νότο της χώρας.
«Η αλληλεξάρτηση μεταξύ των δύο χωρών είναι ισχυρή και μπορεί να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο», σημείωσε και αναφερόμενος στις ευκαιρίες που υπάρχουν είπε ότι αυτές βρίσκονται στους εξής τομείς:Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, δομικά υλικά και κατασκευές, τουρισμός και εξειδικευμένο προσωπικό και αγροδιατροφή και βιολογικά προϊόντα.
Αναφερόμενος στο πεδίο του τουρισμού, τόνισε ότι μπορεί η Αλβανία να αναπτύσσεται τουριστικά με γρήγορους ρυθμούς, αλλά όπως διευκρίνισε «αυτό δεν αποτελεί απειλή για τον ελληνικό τουρισμό». Αντίθετα, όπως πρόσθεσε, δημιουργούνται νέες ευκαιρίες για ελληνικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην προμήθεια εξοπλισμού, υλικών, τεχνογνωσίας και υπηρεσιών.
Στις προκλήσεις για τους Έλληνες επιχειρηματίες, ο ίδιος μίλησε για πολιτική αστάθεια, γραφειοκρατία, έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού και απουσία ολοκληρωμένου κτηματολογίου στην Αλβανία, ενώ για το επόμενο βήμα είπε:«Η Ελλάδα δεν έχει ακόμη κεφαλαιοποιήσει πλήρως την ιστορική και γεωγραφική της σχέση με την Αλβανία, η οποία παρά τις προκλήσεις της, προσφέρει ευρύ πεδίο ευκαιριών για το επιχειρείν της χώρας μας».
Η Σερβία αποτελεί την ανερχόμενη δύναμη των Βαλκανίων
Η Σερβία είναι η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία στα Βαλκάνια και καταγράφει σταθερή ανάπτυξη, με ρυθμό κοντά στο 4%, ενώ η γεωγραφική εγγύτητα, οι ισχυρές πολιτισμικές σχέσεις και η σημαντική ελληνική επιχειρηματική παρουσία-με πάνω από 200 ελληνικές εταιρείες και επενδύσεις 2 δισ. ευρώ που απασχολούν 15.000 εργαζόμενους-, «καθιστούν τη Σερβία όχι απλώς μια ενδιαφέρουσα αγορά, αλλά προέκταση της ελληνικής οικονομικής επιρροής στα Βαλκάνια», επισήμανε ο επικεφαλής του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της Ελληνικής Πρεσβείας στο Βελιγράδι, Αντώνης Κατεπόδης.
Τόνισε ότι οι ευκαιρίες είναι πολλές και σημείωσε ότι αυτές έγκεινται στους τομείς των μεταποίηση και τρόφιμα, ενέργεια και υποδομές, τεχνολογία, καινοτομία, βιομηχανία και τουρισμός.
«Κάθε χρόνο πάνω από 1 εκατ. Σέρβοι επισκέπτονται την Ελλάδα, κυρίως τη Βόρεια Ελλάδα», σημείωσε ο ίδιος και πρόσθεσε ότι ενόψει της διοργάνωσης της Expo 2027 στο Βελιγράδι «οι δυνατότητες για ελληνική συμμετοχή και εξωστρέφεια αυξάνονται εντυπωσιακά».
Η πρόκληση όπως είπε είναι να «δούμε τη Σερβία όχι απλώς ως γείτονα, αλλά ως σύμμαχο και στρατηγικό εταίρο και να κινηθούμε με κοινή, συντονισμένη στρατηγική εξωστρέφειας».
Οι μικρές επιχειρήσεις της Ελλάδας κοιτούν προς τα Βαλκάνια-Προκλήσεις και ευκαιρίες
Την ανάγκη σύγκλισης, συνεργασιών και αλλαγής νοοτροπίας στο επιχειρείν, υπογράμμισε ο α' αντιπρόεδρος της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ), Δημήτρης Βαργιάμης επισημαίνοντας ότι «η συνεργασία στα Βαλκάνια δεν είναι πολυτέλεια, αλλά ανάγκη και η ελληνική επιχειρηματικότητα πρέπει να αλλάξει ριζικά για να την αδράξει».
Τονίζοντας ότι η γεωγραφική εγγύτητα δεν αρκεί, ο ίδιος σημείωσε ότι «τα Βαλκάνια πρέπει να λειτουργήσουν ως ενιαία οικονομική κοινότητα» και λέγοντας ότι «ο τουρισμός είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου», ανέφερε ότι υπάρχει δυναμική για συνεταιρισμούς σε τουρισμό, πολιτισμό και μεταποίηση, κοινή αξιοποίηση πόρων όπως νερό, ενέργεια και λιμάνια, διαμοιρασμό ενεργειακών πόρων, όχι για το κέρδος λίγων, αλλά για τη μείωση κόστους των πολλών, εκπαίδευση, πιστοποίηση και χρηματοδοτούμενα clusters για μικρές επιχειρήσεις και διαβαλκανικά πρότυπα πιστοποίησης που θα άρουν τεχνικά εμπόδια».
Βέβαια, υπογραμμίζοντας ότι «τίποτα δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς την πολιτική βούληση και τη διάθεση για δουλειά» ο κ. Βαργιάμης υπογράμμισε ότι «το μεγαλύτερο εμπόδιο για τους μικρούς επιχειρηματίες είναι το ίδιο το ελληνικό κράτος και όχι οι κυβερνήσεις αλλά οι πολιτικές που ακολουθούνται».
Κατά τον ίδιο, το μεγάλο ζητούμενο είναι η υιοθέτηση μιας νέας επιχειρηματικής κουλτούρας, αν και όπως παραδέχτηκε «οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις δεν είναι έτοιμες να κάνουν το μεγάλο βήμα στα Βαλκάνια. Και φταίμε και εμείς οι ίδιοι», αναγνώρισε.
Στο πλαίσιο αυτό, σημείωσε: «Πρέπει να περάσουμε από την ατομικότητα στη συνεργασία, να ενταχθούμε σε αλυσίδες αξίας και να μάθουμε να μοιραζόμαστε ρίσκα και ευκαιρίες, να εκπαιδευτούμε και να εκπαιδεύσουμε και να ζητήσουμε ευρωπαϊκά προγράμματα που ενισχύουν τη συνέργεια, όχι τον κατακερματισμό». Έτσι, εξάροντας τη σημασία της συνεργασίας, ο ίδιος τόνισε ότι «ο δρόμος για τα Βαλκάνια δεν είναι μακρύς, αλλά χρειάζεται άλλη ματιά, άλλο βήμα και νέα μυαλά».
Τεράστιες οι δυνατότητες στα Βαλκάνια
«Η περιοχή των Βαλκανίων μπορεί να φαίνεται προβληματική, αλλά οι δυνατότητες είναι τεράστιες», τόνισε ο director policy and strategy, Black Sea Trade & Development Bank (Παρευξείνια Τράπεζα), Παναγιώτης Γαβράς, σημειώνοντας ότι οι επιχειρηματικές συνεργασίες στην ευρύτερη περιοχή δεν είναι απλώς επιθυμητές, αλλά είναι αναγκαίες.
Λέγοντας ότι ενώ η περιοχή των Βαλκανίων έχει συνδεθεί με κρίσεις, πολιτική αστάθεια και διαφθορά, «τα τελευταία 20 χρόνια, η πρόοδος σε επιχειρηματικό περιβάλλον, αποδοχή επενδύσεων και οικονομική σταθερότητα είναι πραγματικά εντυπωσιακή», τόνισε.
Από την Αλβανία και τη Βουλγαρία, μέχρι τη Γεωργία και την Αρμενία, η Παρευξείνια Τράπεζα, «βλέπει μεγάλες ευκαιρίες για εξαγωγές, συνεργασίες και χρηματοδοτούμενα projects, ιδιαίτερα σε τομείς όπως ο αγροτοδιατροφικός, η ενέργεια και η μεταποίηση», είπε.
Κατά τον ίδιο, «οι χώρες των Βαλκανίων θέλουν επενδύσεις και έχουν το κατάλληλο έδαφος για επιχειρηματική επέκταση» και όπως είπε «η επέκταση στα Βαλκάνια και τη Μαύρη Θάλασσα δεν είναι απλώς μια επιχειρηματική ευκαιρία, αλλά μονόδρομος για την ενίσχυση της εξωστρέφειας, της κερδοφορίας και της επιβίωσης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, σε μια παγκόσμια αγορά που γίνεται όλο και πιο αβέβαιη».
Μεταξύ άλλων, τόνισε ότι Ρουμανία και Τουρκία είναι κατά την εκτίμησή του οι πιο φιλικές χώρες για επενδύσεις, ενώ αναφορικά με τους τομείς που παρουσιάζουν δέλεαρ για επενδύσεις στα Βαλκάνια είπε ότι είναι αυτοί είναι μεταξύ άλλων των:Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, υποδομών και αγροδιατροφής.
Ανάγκη για εθνική στρατηγική εξωστρέφειας
«Δεν μπορούμε οι φορείς στην Ελλάδα να συνεχίσουμε να λειτουργούμε με ξεχωριστές στρατηγικές. Χρειαζόμαστε μια κοινή εθνική στρατηγική εξωστρέφειας, έτσι ώστε να παρουσιάζουμε ενιαίο πρόσωπο και όχι να εμφανιζόμαστε διασπασμένοι και να χάνουμε ευκαιρίες», επισήμανε ο πρόεδρος του Ελληνοσερβικού Επιμελητηρίου Β. Ελλάδας, Κώστας Γεωργάκος.
Υπογραμμίζοντας ότι η Θεσσαλονίκη έχει το γεωπολιτικό, οικονομικό και πολιτισμικό υπόβαθρο να εξελιχθεί σε κέντρο συντονισμού της ελληνικής παρουσίας στα Βαλκάνια, είπε: «Το ερώτημα είναι, θα τολμήσουμε επιτέλους να στραφούμε προς τα πάνω;».
Μεταξύ άλλων, τόνισε ότι η Θεσσαλονίκη στο χάρτη των Βαλκανίων ξεχωρίζει όχι μόνο γεωγραφικά, αλλά και στρατηγικά και σημείωσε ότι σε αντίθεση με την Αθήνα που κοιτάζει προς τη θάλασσα, «η Θεσσαλονίκη "κοιτάζει προς τα πάνω". Προς την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Προς 40 εκατομμύρια ανθρώπους που ζουν μόλις μερικές ώρες οδικώς από τη Βόρεια Ελλάδα».
«Η επιχειρηματικότητα δεν έχει σύνορα, αλλά πυξίδα τη συνεργασία, την τόλμη και τη στρατηγική εξωστρέφεια», επισήμανε από την πλευρά του το μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Εμποροβιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης (ΕΒΕΘ), Χαρίλαος Αλεξόπουλος και αναφερόμενος στην έξοδο της δικής του επιχείρησης στα Βαλκάνια, είπε:«Επέλεξα τα Βαλκάνια αντί για τους Ολυμπιακούς και 21 χρόνια μετά, δεν το μετάνιωσα».
«Όταν ακούμε τη λέξη “γραφειοκρατία” ανατριχιάζουμε, αλλά βλέπουμε πλέον φως στο τούνελ», ανέφερε στη διαδικτυακή του τοποθέτηση ο πρόεδρος του Εμποροβιομηχανικού Επιμελητηρίου της Βουλγαρίας, Tsvetan Simeonov. Μεταξύ άλλων, αναφέροντας ότι ολοένα και πλησιάζει η ένταση της Βουλγαρίας στην Ευρωζώνη, τόνισε ότι αυτή η εξέλιξη θα φέρει πολλαπλά οφέλη και για την ίδια την χώρα και για τις τουριστικές ροές προς την Ελλάδα.
Το φόρουμ διοργανώθηκε από το υπουργείο Εσωτερικών (τομέας Μακεδονίας και Θράκης).
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
