Μέσα από τον φακό του φωτογράφου-θρύλου Robert McCabe, η πόλη συνδέεται με τον νησιωτικό κόσμο της Ελλάδας και ξετυλίγεται μια ιδιαίτερη διαδρομή μνήμης, γνήσιας, αφτιασίδωτης ομορφιάς και νοσταλγίας.
Στο πάρκο των πηγών της Αγίας Βαρβάρας, στο κέντρο της Δράμας, στο ανακαινισμένο Καπνεργοστάσιο Αναστασιάδη, ο Πολυχώρος Πολιτισμού της ΚΥΚΛΩΨ φιλοξενεί αυτή τη μοναδική έκθεση που ταξιδεύει τον επισκέπτη πίσω στον χρόνο,στα ελληνικά νησιά των δεκαετιών του ’50 και του ’60, τότε που η τουριστική βιομηχανία δεν είχε ακόμη κάνει την απόβασή της.
«Η έκθεση περιλαμβάνει 80 φωτογραφίες -60 ασπρόμαυρες και 20 έγχρωμες- που αποτυπώνουν σκηνές της καθημερινότητας σε 25 νησιά του Αιγαίου. Είναι φωτογραφίες-ντοκουμέντα μιας εποχής, που συνδυάζουν καλλιτεχνική αξία, με τον άνθρωπο σχεδόν πάντα στο επίκεντρο», εξηγεί στα Μακεδονικά Νέα ο Κυριάκος Συφιλτζόγλου, υπεύθυνος ενημέρωσης του Πολυχώρου και της ΚΥΚΛΩΨ.
Οι εικόνες προέρχονται από εποχές που ο χρόνος φαινόταν να κυλάει πιο αργά, οι κάτοικοι των νησιών ζούσαν λιτά και η καθημερινότητά τους ήταν δεμένη σφιχτά με τη θάλασσα: ψαράδες στον μόλο, γυναίκες που πλένουν στα σκαλοπάτια, παιδιά που τρέχουν ξυπόλητα στο χώμα. Ο Αμερικανός φωτογράφος συστήνει σε εμάς τους Έλληνες την Ελλάδα του ’50 και του ’60 με σεβασμό, ευαισθησία και μια σχεδόν ποιητική τρυφερότητα. Καταγράφει στιγμές κι αποτυπώνει αισθήσεις: τη θαλασσινή αύρα, την αλμύρα στα πρόσωπα των ναυτικών, το σφύριγμα του ανέμουστα σοκάκια της προ-τουριστικής Μυκόνου.
Η έκθεση εγκαινιάστηκε πριν από λίγες ημέρες και έχει ήδη προσελκύσει περισσότερους από 1.200 επισκέπτες. Ο ίδιος ο Robert McCabe ταξίδεψε στη Δράμα για να παραστεί στα εγκαίνια και δήλωσε στους ανθρώπους της ΚΥΚΛΩΨ ότι επιθυμεί να επιστρέψει, για να φωτογραφίσει την πόλη που τον εντυπωσίασε με την ιστορική και αρχιτεκτονική της ταυτότητα. Παρά τα 91 του χρόνια, παραμένει δραστήριος και βαθιά συνδεδεμένος με την τέχνη του.
Γεννημένος το 1934 στο Σικάγο και μεγαλωμένος στη Νέα Υόρκη, ο Robert McCabe πήρε στα χέρια του την πρώτη φωτογραφική μηχανή σε ηλικία πέντε ετών. Στην Ελλάδα ήρθε για πρώτη φορά το 1954 ως φοιτητής του Princeton και αμέσως αιχμαλωτίστηκε από το φως, τους ανθρώπους και τη γοητεία της χώρας. Με τη Rolle iflex του και ασπρόμαυρο φιλμ Plus-X, ξεκίνησε ένα μοναχικό προσκύνημα στα νησιά, από την Ίο και την Αμοργό μέχρι τη Σίφνο και τη Σαντορίνη, όταν αυτά ήταν ακόμη απομονωμένα και σχεδόν ανέγγιχτα.
«Οι φωτογραφίες αυτές, μέχρι τη δεκαετία του 1950», είπε ο ίδιος στα εγκαίνια, «σχεδόν αποτυπώνουν την εικόνα της Ελλάδας που ερχόταν από την αρχαιότητα: χωρίς υποδομές, χωρίς λιμάνια και δίκτυα κοινής ωφέλειας. Όλα γινόντουσαν τότε με τα καΐκια. Ήταν δύσκολα αλλά όμορφα χρόνια, πριν την ομοιογένεια της προόδου. Τότε, κάθε νησί, κάθε τόπος, είχε τη δική του ξεχωριστή φυσιογνωμία και ταυτότητα».
Ένας ιστορικός χώρος με νέο ρόλο
Ο Πολυχώρος Πολιτισμού της ΑμΚΕ ΚΥΚΛΩΨ, που φιλοξενεί την έκθεση, βρίσκεται δίπλα στο Αρχοντικό Αναστασιάδη, γνωστό και ως «Μαρμάρινο Σπίτι» – ένα από τα παλαιότερα σωζόμενα κτίρια της Δράμας. Χτισμένο το 1875 από τον Ιωάννη Αναστασιάδη, έμπορο καπνού από την Κωνσταντινούπολη, το συγκρότημα περιλάμβανε καπναποθήκες και εργοστάσιο επεξεργασίας σιγαρέτων, με εξαγωγική δραστηριότητα ήδη από το 1878 σε ολόκληρη την Ευρώπη και την Ανατολία.
«Εδώ και οκτώ χρόνια το παλιό καπνεργοστάσιο λειτουργεί ως πολιτιστικός χώρος και σήμερα στεγάζει την ένατη έκθεση στο πλαίσιο του προγράμματός μας», σημειώνει ο Κυριάκος Συφιλτζόγλου.
Η ΚΥΚΛΩΨ είναι δημιούργημα του Άρη Θεοδωρίδη, εφοπλιστή και ναυπηγού με καταγωγή από τη Δράμα, που εδώ και χρόνια έχει αφιερωθεί στην πολιτιστική αναγέννηση της γενέτειράς του. Το Μαρμάρινο Σπίτι -«ένα στολίδι», όπως το χαρακτηρίζει ο κ. Συφιλτζόγλου- θα μετατραπεί σύντομα σε Μουσείο Φωτογραφικών Μηχανών, για να στεγάσει τη συλλογή του Άρη Θεοδωρίδη, που περιλαμβάνει πάνω από 2.500 μηχανές, αριθμός που τον καθιστά τον μεγαλύτερο συλλέκτη φωτογραφικών μηχανών στην Ευρώπη.
Το Αρχοντικό και η παρακείμενη Καπναποθήκη αποτελούν ένα μοναδικό σύνολο αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, που για δεκαετίες υπήρξε πυρήνας της κοινωνικής και οικονομικής ζωής της πόλης.
Χάρη στο άοκνο ενδιαφέρον και το όραματου Άρη Θεοδωρίδη, το κτηριακό συγκρότημα βγήκε από τη λήθη και εγκατάλειψη δεκαετιών. Όταν ολοκληρωθεί το εγχείρημα της πλήρους αποκατάστασής του, θα περιλαμβάνει δύο μουσειακούς χώρους: αυτόν που ήδη λειτουργεί στο παλαιό καπνεργοστάσιο και έναν νέο στο Αρχοντικό, με διατηρημένα τα αυθεντικά αρχιτεκτονικά του στοιχεία. Εκεί πέρα από τησυλλογή φωτογραφικών μηχανών,θα φιλοξενούνται ποικίλες εκδηλώσεις.
Η επιμέλεια και ο σχεδιασμός της έκθεσης «Αναμνήσεις από το Αιγαίο» έγιναν από τον Δραμινό φωτογράφο Κώστα Βιδάκη. Στους επισκέπτες διανέμεται δωρεάν και ειδικό έντυπο, που συνοδεύει το φωτογραφικό ταξίδι στον χρόνο και στον χώρο.
Η έκθεση
Τόπος: Πολυχώρος Πολιτισμού ΚΥΚΛΩΨ – Αρχοντικό Αναστασιάδη
Διεύθυνση: Αγίας Βαρβάρας 5, Δράμα
Διάρκεια: Έως 28 Σεπτεμβρίου 2025
Ημέρες και ώρες λειτουργίας: Πέμπτη έως Κυριακή, 11:00-14:00 και 18:00-21:30
Είσοδος: Ελεύθερη
