Η Σύνοδος Κορυφής αναμένεται να εγκρίνει έναν υψηλότερο στόχο αμυντικών δαπανών ύψους 5% του ΑΕΠ – μια απάντηση σε απαίτηση του Τραμπ και στους φόβους των Ευρωπαίων ότι η Ρωσία αποτελεί αυξανόμενη απειλή για την ασφάλειά τους μετά την εισβολή στην Ουκρανία το 2022.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, αναγνώρισε ότι δεν είναι εύκολο για τις χώρες να βρουν τα επιπλέον χρήματα, αλλά δήλωσε ότι είναι ζωτικής σημασίας να το κάνουν.
«Υπάρχει απόλυτη πεποίθηση με τους συναδέλφους μου στο τραπέζι ότι, δεδομένης αυτής της απειλής από τους Ρώσους, δεδομένης της διεθνούς κατάστασης ασφαλείας, δεν υπάρχει εναλλακτική λύση», δήλωσε στους δημοσιογράφους.
Συζήτηση για την αμοιβαία αμυντική δέσμευση του ΝΑΤΟ
Στο μεταξύ, οι αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ ελπίζουν ότι η σύγκρουση μεταξύ του Ισραήλ και του Ιράν και ο αμερικανικός βομβαρδισμός ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων το Σαββατοκύριακο (21-22/06) δεν θα επισκιάσουν τη συνάντηση, την οποία φιλοξένησε ο Ρούτε στη γενέτειρά του.
Ο Φινλανδός πρόεδρος, Αλεξάντερ Στουμπ, η χώρα του οποίου συνορεύει με τη Ρωσία και εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ πριν από δύο χρόνια, δήλωσε ότι η συμμαχία εξελίσσεται.
«Νομίζω ότι γινόμαστε μάρτυρες της γέννησης ενός νέου ΝΑΤΟ, που σημαίνει ένα πιο ισορροπημένο ΝΑΤΟ και ένα ΝΑΤΟ που έχει μεγαλύτερη ευρωπαϊκή ευθύνη», δήλωσε στους δημοσιογράφους.
Ο Τραμπ απείλησε ότι δεν θα προστατεύσει τα μέλη του ΝΑΤΟ εάν δεν επιτύχουν τους στόχους για τις δαπάνες και προκάλεσε και πάλι αμφιβολίες σχετικά με τη δέσμευσή του καθ' οδόν προς τη Σύνοδο Κορυφής, αποφεύγοντας να υποστηρίξει άμεσα τη ρήτρα αμοιβαίας άμυνας του άρθρου 5 της συμμαχίας.
Μιλώντας σε δημοσιογράφους στο Air Force One, είπε ότι υπάρχουν «πολυάριθμοι ορισμοί» της ρήτρας. «Έχω δεσμευτεί να σώσω ζωές. Δεσμεύομαι για τη ζωή και την ασφάλεια. Και θα σας δώσω έναν ακριβή ορισμό όταν φτάσω εκεί», είπε.
Νέος στόχος για τις δαπάνες
Ο νέος στόχος για τις δαπάνες -που θα επιτευχθεί τα επόμενα 10 χρόνια- είναι ένα άλμα αξίας εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως από τον τρέχοντα στόχο του 2% του ΑΕΠ, αν και θα μετρηθεί διαφορετικά.
Οι χώρες θα δαπανούν το 3,5% του ΑΕΠ για τη βασική άμυνα -όπως στρατεύματα και όπλα- και το 1,5% για ευρύτερα μέτρα που σχετίζονται με την άμυνα, όπως η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, η προστασία των αγωγών και η προσαρμογή των δρόμων και των γεφυρών ώστε να μπορούν να εξυπηρετούν βαριά στρατιωτικά οχήματα.
Όλα τα μέλη του ΝΑΤΟ υποστήριξαν μια δήλωση που κατοχυρώνει τον στόχο, αν και η Ισπανία δήλωσε ότι δεν χρειάζεται να επιτύχει τον στόχο και ότι μπορεί να εκπληρώσει τις δεσμεύσεις της δαπανώντας πολύ λιγότερα.
Ο Ρούτε το αμφισβητεί αυτό, αλλά αποδέχτηκε ένα διπλωματικό φάλτσο με τον Ισπανό πρωθυπουργό, Πέδρο Σάντσεθ, στο πλαίσιο των προσπαθειών του να δώσει στον Τραμπ μια διπλωματική νίκη και να διεξαχθεί ομαλά η σύνοδος κορυφής.
Ο Τραμπ έδειξε την έκταση αυτών των προσπαθειών την Τρίτη δημοσιεύοντας ένα ιδιωτικό μήνυμα στο οποίο ο Ρούτε τον επαινούσε αφειδώς και τον συνεχάρη για τη «αποφασιστική δράση στο Ιράν».
«Θα πετύχετε κάτι που ΚΑΝΕΝΑΣ Αμερικανός πρόεδρος εδώ και δεκαετίες δεν μπόρεσε να πετύχει», είπε ο Ρούτε στον Τραμπ. «Η Ευρώπη θα πληρώσει με ΜΕΓΑΛΟ τρόπο, όπως πρέπει, και θα είναι η δική σας νίκη».
Ο Ρούτε κράτησε επίσης τη Σύνοδο Κορυφής και την τελική δήλωσή της σύντομη και επικεντρωμένη στην υπόσχεση για τις δαπάνες για να προσπαθήσει να αποτρέψει τυχόν προστριβές με τον Τραμπ.
Ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, αρκέστηκε να παραστεί στο δείπνο πριν από τη Σύνοδο Κορυφής το βράδυ της Τρίτης αντί για την κύρια συνάντηση την Τετάρτη, αν και ο Τραμπ δήλωσε ότι πιθανότατα θα συναντηθούν χωριστά.
Ο Ζελένσκι και οι βοηθοί του δήλωσαν ότι θέλουν να μιλήσουν στον Τραμπ για την αγορά αμερικανικών όπλων, συμπεριλαμβανομένων των πυραυλικών αμυντικών συστημάτων Patriot, και την αύξηση της πίεσης στη Μόσχα μέσω αυστηρότερων κυρώσεων.
Το Κρεμλίνο κατηγόρησε το ΝΑΤΟ ότι βρίσκεται σε πορεία ανεξέλεγκτης στρατιωτικοποίησης και ότι παρουσιάζει τη Ρωσία ως «δαίμονα της κόλασης» προκειμένου να δικαιολογήσει τη μεγάλη αύξηση των αμυντικών δαπανών του.
