Με την 7η Οκτωβρίου ως αφετηρία κάθε ανάλυσης για την ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή, ο καθηγητής Κώστας Υφαντής μιλά στο Liberal για την παρούσα κρίση και εξηγεί από τι συναρτάται και γιατί δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο μίας εκτεταμένης αποσταθεροποίησης στο Ιράν.
Ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο παραθέτει δύο κύρια σενάρια: είτε ένα τακτικό άνοιγμα του ιρανικού καθεστώτος προς τις Ηνωμένες Πολιτείες για διαπραγμάτευση, στο μοτίβο του παρελθόντος, είτε η επιτάχυνση του πυρηνικού προγράμματος σε αναζήτηση της ισχυρότερης μορφής αποτροπής. Και στις δύο περιπτώσεις, ζητούμενο είναι η επιβίωση ενός καθεστώτος, που από την πρώτη στιγμή της ανόδου του σιιτικού πολιτικού Ισλάμ στην εξουσία, έχει ως διακηρυγμένη στρατηγική στόχευση την εξαφάνιση του Κράτους του Ισραήλ.
Συνέντευξη στην Ευαγγελία Μπίφη
Κύριε Υφαντή, από άλλοτε επικυρίαρχος περιφερειακή δύναμη, η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με το πιο άμεσο και οξύ στρατηγικό δίλημμα που της έχει επιβάλει το Ισραήλ μετά την 7η Οκτωβρίου. Ποια ήταν διαχρονικά η στρατηγική στόχευση των μουλάδων και πού έφθασαν να οδηγήσουν το Ιράν και την κοινωνία του;
Να ξεκινήσω λέγοντας ότι το Ιράν μετά την Ισλαμική Επανάσταση του 1979 κατέστη όχι απλώς ένας παράγοντας, καθώς σε περιφερειακό επίπεδο ήταν ανέκαθεν μια μεγάλη χώρα - μία χώρα, βεβαίως, που πριν από την Ισλαμική Επανάσταση ήταν προσανατολισμένη σταθερά προς τη Δύση και για πάρα πολλούς ήταν ένα από τα προπύργια της δυτικής ή της αμερικανικής ηγεμονίας στην ευρύτερη περιοχή.
Τα πράγματα άλλαξαν το 1979. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το Ιράν παρέμεινε μία μεγάλη δύναμη, μία μεγάλη χώρα, όμως αυτό το οποίο συνέβη κατόπιν ήταν η σχετική απομόνωση αυτής της χώρας από άλλες μεγάλες δυνάμεις στην περιοχή. Βεβαίως από το Ισραήλ, αλλά κυρίως από τη Σαουδική Αραβία με την οποία αναπτύχθηκε μία ισχυρή αντιπαλότητα όλα αυτά τα χρόνια. Για να δώσουμε το ιστορικό στρατηγικό στίγμα, η άνοδος του σιιτικού πολιτικού Ισλάμ στην Τεχεράνη αναδιαμόρφωσε τον χάρτη της περιοχής.
Το έτερο καίριο και καθοριστικό ζήτημα είναι ότι από την πρώτη στιγμή της ανόδου του πολιτικού Ισλάμ εξουσία, το Ιράν διακήρυξε μία πολύ ξεκάθαρη στρατηγική στόχευση και αυτή έγκειται στην εξαφάνιση του Κράτους του Ισραήλ μαζί με την ευρύτερη δυτική επιρροή στην περιοχή. Το Ισραήλ, ειδικά, στοχοποιήθηκε από το καθεστώς των ισλαμιστών στο Ιράν ως ο μεγαλύτερος εχθρός και το μεγαλύτερο εμπόδιο για την κυριαρχία του πολιτικού Ισλάμ στη Μέση Ανατολή.
Εδώ και 46 χρόνια, η η σταθερή, διακηρυγμένη, αλλά και εφαρμοσμένη εξωτερική πολιτική του Ιράν, είναι το να πλήξει το Ισραήλ και να καταφέρει να το εξαφανίσει από τον χάρτη. Ως προς αυτό, ουδείς πρέπει να τρέφει οποιαδήποτε αμφιβολία.
Δεδομένου ότι δεν είχε συμμάχους στο σουνιτικό «στρατόπεδο» για τον διακηρυγμένο αυτό στόχο -η Αίγυπτος, η Σαουδική Αραβία ήταν μεν εχθρικές προς το Ισραήλ αλλά είχαν αποδεχθεί την ύπαρξή του- διαμόρφωσε ένα δίκτυο, θα λέγαμε, πραιτοριανών, όπως η Χεζμπολάχ, η Χαμάς, οι Χούθι και βεβαίως και καθεστώτα που ήταν έτοιμα να εξυπηρετήσουν το Ιράν όπως στη Συρία και κατά καιρούς στον Λίβανο. Και όταν χαρακτηριστικά στον Λίβανο δεν υπήρχε καθεστώς φιλικό προς το Ιράν, τότε είχαμε συνήθως δράσεις και επιχειρήσεις ανατροπής.
Για να έλθουμε στο τώρα, η επίθεση της 7ης Οκτωβρίου του 2023 -διότι αυτή κατά την άποψή μου πρέπει να είναι η σταθερή αναφορά και η αφετηρία κάθε ανάλυσης- θύμισε σε όλους και πρωτίστως στο Ισραήλ ότι το Ιράν μαζί με αυτούς τους παράγοντες -Χαμάς, Ισλαμική Τζιχάντ, Χεζμπολάχ- υπάρχουν για να εξαφανίσουν το Κράτος του Ισραήλ.
Τι είχαμε λοιπόν με αφορμή την 7η Οκτωβρίου; Είχαμε το Ισραήλ να προσπαθεί και να επιτυγχάνει σε πολύ μεγάλο βαθμό -ανεξάρτητα αν συμφωνούμε ή όχι με την αναλογικότητα των ενεργειών του, δηλαδή αν η βία που ασκήθηκε στη Γάζα ήταν υπέρμετρη ή όχι- να εξουδετερώσει όλα τα «πλοκάμια» που είχε απλώσει το Ιράν στην περιοχή. Και αφού το κατάφερε αυτό, τώρα ο σχεδιασμός, όπως φαίνεται ή έτσι εκδηλώνεται εν πάση περιπτώσει, είναι η υπονόμευση του ίδιου του καθεστώτος του Ιράν.
Είναι σχεδόν αδύνατο να φανταστούμε έναν χερσαίο πόλεμο, μία χερσαία αντιπαράθεση μεταξύ των δύο δεδομένης της γεωγραφίας. Αλλά, το Ισραήλ -και ως προς αυτό δεν υπάρχει υπερβολή- έχει αναπτύξει μια στρατηγική αντίληψη, μια κουλτούρα ασφάλειας που λέει ότι το Ιράν ποτέ δεν θα σταματήσει να το απειλεί και ότι αν αποκτήσει πυρηνικά όπλα δεν θα διστάσει να τα χρησιμοποιήσει εναντίον του. Όσο και αν αυτό μπορεί να ακούγεται υπερβολικό στα αυτιά των τρίτων, αυτή είναι η πραγματικότητα στο Ισραήλ και δεν πρέπει ποτέ να το ξεχνάμε.
Τη δεδομένη στιγμή, το Ισραήλ φαίνεται να κινείται με τη λογική του «ή τώρα ή ποτέ» απέναντι στην ιρανική απειλή, στοχεύοντας, όπως επισημαίνετε, στην αποσταθεροποίηση του καθεστώτος. Πόσο ρεαλιστική θεωρείτε την προοπτική καθεστωτικής αλλαγής στην Τεχεράνη;
Μέχρι να γίνει, κανένας δεν το θεωρεί ρεαλιστικό. Αν με ρωτούσατε σε ουδέτερο χρόνο εάν μπορεί να καταρρεύσει το καθεστώς, θα σας έλεγα ότι δεν μπορεί. Οκτώ χρόνια πολέμου Ιράν-Ιράκ, πίσω στη δεκαετία του 1980 βεβαίως, αντί να οδηγήσουν στην κατάρρευση του καθεστώτος, επέφεραν τη συσπείρωση και ενίσχυση του ιρανικού εθνικισμού.
Άρα το αποτέλεσμα αυτής της σύγκρουσης μπορεί να είναι πάλι το ίδιο. Με μία σημαντική διαφορά όμως. Υπάρχει μία ποιοτική διαφορά σε σχέση με αυτήν την ιστορική αναλογία και αυτή είναι ότι πλέον καθεστώς δεν είναι καινούργιο. Τότε αντιμετώπισε στην ουσία την επίθεση από το Ιράκ και τη Δύση ενώ βρισκόταν μόλις ένα-δύο χρόνια στην εξουσία και ακόμα η νομιμοποίησή του ήταν πάρα πολύ υψηλή στα μάτια μίας πλειοψηφίας Ιρανών για τους οποίους οι μνήμες από την καταπίεση του καθεστώτος του Σάχη ήταν πολύ, πολύ έντονες.
Τώρα τα πράγματα είναι διαφορετικά. Το καθεστώς είναι εδώ και σχεδόν μισό αιώνα στην εξουσία. Χωρίς να γνωρίζουμε εάν είναι πλειοψηφική, πάντως γνωρίζουμε δίχως αμφιβολία ότι υπάρχει μία λαϊκή αντιπολίτευση πάρα πολύ ισχυρή, η οποία ξεσηκώνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα. Δεν απέχει πολύ το 2022, όταν είχαμε τις τελευταίες διαδηλώσεις με αφορμή τη δολοφονία της Μάχσα Αμινί.
Οι λεγόμενοι «πράσινοι ξεσηκωμοί» δεν είναι κάτι καινούργιο. Γνωρίζουμε, λοιπόν ότι η δυσαρέσκεια είναι εκεί. Είναι πλειοψηφική; Έχει τη δυνατότητα να ξεσηκωθεί απέναντι σε ένα καθεστώς που εδώ και 46 χρόνια ελέγχει τα πάντα στο εσωτερικό και δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει καταστολή; Μένει να διαφανεί.
Ίσως, βρισκόμαστε σε ένα σημείο που αυτός ο ιδιότυπος πόλεμος με το Ισραήλ οδηγήσει στην απονομιμοποίηση του καθεστώτος - αλλά αυτό είναι μόνο μία εικασία, δεν υπάρχει εμπειρικός τρόπος να το διαπιστώσουμε εκ των προτέρων. Είναι τόσο λίγα όσα γνωρίζουμε για το εσωτερικό του Ιράν γιατί η αστυνόμευση είναι τόσο ισχυρή, συνεπώς ποτέ κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος. Παρόλα αυτά, το ότι αυτά τα καθεστώτα είναι ισχυρά και ανθεκτικά, το έχουμε ξαναπεί και για άλλες περιπτώσεις και είδαμε τελικά πώς καταρρέουν.
Να επαναλάβω, πάντως, πως ο στόχος του Ισραήλ δεν είναι μόνο να εμποδίσει την ανάπτυξη ενός πυρηνικού οπλοστασίου. Αυτό είναι δεδομένο, αλλά παράλληλα στόχος είναι, τώρα που το Ιράν είναι έτσι απομονωμένο στην ευρύτερη περιοχή, να πλήξει το ίδιο το καθεστώς. Να θέσει ένα ζήτημα επιβίωσης του ίδιου καθεστώτος.
Να «ξυπνήσει» τις δυνάμεις εκείνες που θα μπορούσαν να επιφέρουν την εσωτερική αποσταθεροποίηση. Από ποιους άλλους παράγοντες συναρτάται μία τέτοια εξέλιξη;
Ακριβώς, και η συνέχεια εξαρτάται και από το ποιοι εκτός Ιράν είναι διατεθειμένοι να βοηθήσουν το θεοκρατικό καθεστώς. Είναι η Ρωσία σε θέση να βοηθήσει οικονομικά και πολιτικά; Στρατιωτικά σίγουρα όχι. Η Τουρκία που σταθερά έχει καλές σχέσεις με το Ιράν είναι σε θέση να πάρει έστω και διακριτικά το μέρος του απέναντι στο Ισραήλ και ενδεχομένως και στις Ηνωμένες Πολιτείες; Υπάρχουν άλλες δυνάμεις που θα στήριζαν το καθεστώς στην περιοχή; Δεν μπορώ να φανταστώ ότι υπάρχουν. Θα έλεγε κανείς ενδεχομένως το Κατάρ, αλλά σε μια τέτοια περίπτωση θεωρώ ότι και το Κατάρ θα προτιμήσει να μείνει εκτός. Το Κατάρ είναι πολύ μικρό για να εμπλακεί σε τέτοιο βαθμό. Έπειτα άλλες δυνάμεις, όπως το καθεστώς της Βορείου Κορέας; Αμφίβολο. Μιλάμε γι’ αυτό το «κλαμπ» των αυταρχικών αντιδυτικών καθεστώτων. Δεν νομίζω όμως σήμερα ότι καμία από αυτές τις χώρες θα σταθεί ενεργά στο πλευρό του Ιράν.
Στα 86 του χρόνια ο Χαμενεΐ και δίχως ορατό διάδοχο, ενώ οι Φρουροί της Επανάστασης είναι κάθε άλλο παρά αποδεκτοί από τους πολίτες. Διακρίνετε κάποια εναλλακτική δομή εξουσίας που θα μπορούσε να αναλάβει την «επόμενη μέρα»; Και ποιες είναι οι κοινωνικές δυναμικές στο εσωτερικό του Ιράν;
Θεωρητικά η γενιά της Ισλαμικής Επανάστασης έχει «φύγει» βιολογικά. Ο Χαμενεΐ είναι ίσως ο τελευταίος. Δεν γνωρίζουμε η επόμενη γενιά των Ισλαμιστών πώς σκέφτεται. Πολλές φορές λέμε ότι ο τάδε ή ο δείνα είναι μετριοπαθής. Τελικά αποδεικνύεται ότι οι διαφορές είναι επουσιώδεις ως προς την εξωτερική πολιτική του Ιράν. Παράλληλα, στο Ιράν δεν υπάρχει - δεν έχουν αφήσει να υπάρξει αντιπολίτευση. Φυσιογνωμίες που αναδείχθηκαν κατά καιρούς μπήκαν στο περιθώριο πολύ γρήγορα. Πρόσωπα που στα μάτια της Δύσης ήταν μετριοπαθείς.
Τώρα, κυρίως από όσα το καθεστώς επιτρέπει να βγουν προς τα έξω, όσα έχουν ήδη εκτυλιχθεί και τις δημοσιογραφικές αναλύσεις που όλοι διαβάζουμε, υπάρχει σαφώς μία μερίδα της ιρανικής κοινωνίας που δεν υποστηρίζει το καθεστώς. Δεν το υποστήριξε ποτέ. Αλλά είναι απολύτως βέβαιο ότι υπάρχει και μια μερίδα που θα παραμείνει αφοσιωμένη στο καθεστώς ίσως μέχρι το τέλος. Όπως σε όλες τις χώρες Μέσης Ανατολής, υπάρχουν κομμάτια της κοινωνίας τα οποία είναι πάρα πολύ συντηρητικά με την έννοια της αφοσίωσης στο σιιτικό Ισλάμ, τα οποία πιστεύουν σε μία ισλαμική κοινωνία που διοικείται και διαμορφώνεται από τον ισλαμικό νόμο. Και μπορεί να περιμένει κανείς ότι αυτό το κομμάτι της ιρανικής κοινωνίας θα αντισταθεί σε αλλαγή.
Άρα, η περίπτωση μιας εκτεταμένης αποσταθεροποίησης στο Ιράν με συγκρούσεις, ακριβώς επειδή δεν υπάρχει διάδοχη κατάσταση, δεν πρέπει να αποκλειστεί. Δεν θέλω να μιλήσω για εμφύλιο πόλεμο σε καμία περίπτωση, αλλά δεν μπορείς να αποκλείσεις ότι η αμφισβήτηση του καθεστώτος δεν θα οδηγήσει καταρχήν σε αυξημένη βία και καταστολή και στη συνέχεια και σε συγκρούσεις.
Έχουμε το μοντέλο, παραδείγματος χάριν, της Αιγύπτου πριν από σχεδόν 15 χρόνια με την πτώση του καθεστώτος Μουμπάρακ και το τι ακολούθησε. Βεβαίως, καμία περίπτωση δεν είναι ίδια με την άλλη. Το Ιράν είναι διαφορετικό, αλλά αυτό που με σιγουριά μπορούμε να πούμε είναι ότι υπάρχει μια μεγάλη μερίδα του πληθυσμού η οποία δεν στηρίζει, δεν είναι αφοσιωμένη και θα χαιρόταν πάρα πολύ να δει το καθεστώς να καταρρέει. Είναι όμως αυτό αρκετό για να φτάσουμε εκεί;
Πόσο αλληλένδετη είναι η επιβίωση του καθεστώτος στο Ιράν με τη διατήρηση του πυρηνικού του προγράμματος και τη συντήρηση της απειλής μιας Ισλαμικής Δημοκρατίας που μπορεί να εξελιχθεί σε πυρηνική δύναμη;
Κοιτάξτε, υπάρχουν δύο σενάρια. Το ένα σενάριο είναι ότι ακριβώς ενώπιον της απομόνωσής του, το καθεστώς είτε επί της ουσίας είτε προσχηματικά να δεχθεί να μπει σε μία συζήτηση με τις Ηνωμένες Πολιτείες για το πυρηνικό πρόγραμμα με ζητούμενο σε κάθε περίπτωση να κερδίσει χρόνο και να επιβιώσει. Αυτό είναι το ένα σενάριο. Και το καλό σενάριο.
Το άλλο σενάριο είναι η ισραηλινή αυτή επιχείρηση να έχει ως αποτέλεσμα την επιτάχυνση του πυρηνικού προγράμματος. Δεν γνωρίζουμε τι ζημιά έχει κάνει η ισραηλινή αεροπορία, αλλά σύμφωνα με έμπειρους αναλυτές στην καλύτερη περίπτωση να καθυστερήσει το πρόγραμμα για μερικούς μήνες.
Και στα δύο σενάρια ο στόχος είναι η επιβίωση του καθεστώτος. Από τη μία, κερδίζοντας χρόνο συζητώντας με τις Ηνωμένες Πολιτείες, δηλαδή συμβιβαζόμενο το καθεστώς, έτσι όπως είχε κάνει και επί Μπαράκ Ομπάμα με τη συμφωνία των 5+1. Από την άλλη, μπορεί να θεωρήσει το καθεστώς, ή μάλλον το θεωρεί ήδη, ότι η επιβίωσή του θα είναι εξασφαλισμένη αν γίνει μια πυρηνική δύναμη, καθώς ουδείς είναι εύκολο να αγνοήσει την πυρηνική αποτροπή. Να το πω διαφορετικά: δεν μπορείς να οδηγήσεις μία πυρηνική δύναμη στην απελπισία. Απαγορεύεται.
Δεν αποκλείεται, επαναλαμβάνω, ίσως με τη βοήθεια της Βορείου Κορέας, με τη βοήθεια ενδεχομένως της Ρωσίας, να δει κανείς την Τεχεράνη τους επόμενους μήνες να ανακοινώνει ότι διαθέτει πυρηνικό όπλο. Να επιταχυνθεί όλο το πρόγραμμα δηλαδή. Αλλά, εδώ επισημαίνω εκ νέου πως δεν γνωρίζουμε τι ζημιά ακριβώς έκανε η ισραηλινή αεροπορία. Αν η ζημιά είναι καταλυτική, τότε το πρώτο σενάριο είναι πιθανότερο. Δηλαδή, ο συμβιβασμός, έστω και προσχηματικός. Να ξεκινήσει μια διαδικασία συζήτησης με τις Ηνωμένες Πολιτείες, αυτό δηλαδή που επιδιώκει ο Ντόναλντ Τραμπ.
Πώς κρίνετε τη στάση του Αμερικανού προέδρου στο ιρανικό ζήτημα; Μία νέα συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα θα ήταν πλέον «αρκετή» για το Ισραήλ ή παραμένει ανεπαρκής μπροστά στους βασικούς του στόχους;
Το Ισραήλ και ιδιαίτερα οι συγκεκριμένες πολιτικές δυνάμεις που κυβερνούν, χωρίς να διαφοροποιούνται πάρα πολύ και οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης, θεωρούν ότι δεν μπορεί κανείς να εμπιστευτεί το καθεστώς του Ιράν.
Άρα, μια συμφωνία ενδεχομένως θα γινόταν όχι αποδεκτή, αλλά ανεκτή από το Ισραήλ ακριβώς γιατί δεν θα ήθελε να βάλει απέναντί του τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτό που το Ισραήλ επιδιώκει είναι η πλήρης εγκατάλειψη του πυρηνικού προγράμματος και βεβαίως η αποδοχή από το Ιράν του δικαιώματος ύπαρξης του Κράτους του Ισραήλ. Όσο αυτά τα δύο δεν μπαίνουν στην ατζέντα, τουλάχιστον τη δεδομένη στιγμή που μιλάμε, το Ισραήλ θα ανεχθεί μία διαπραγμάτευση, αλλά δεν πρόκειται να δεχθεί ποτέ ένα ισλαμικό Ιράν ως πυρηνική δύναμη.
Ο τακτικισμός, διότι περί τακτικισμού πρόκειται, του Ντόναλντ Τραμπ έγκειται στο ότι μία ισραηλινή επιχείρηση θα αναγκάσει το Ιράν να συμβιβαστεί: ένα Ιράν το οποίο έχει χτυπηθεί από το Ισραήλ, ένα Ιράν του οποίου το πυρηνικό πρόγραμμα έχει πάει πίσω, αν όντως έχει πάει πίσω, θα φθάσει να συμβιβαστεί, θα αναδιπλωθεί, θα υποκύψει σε ένα διαπραγματευτικό πλαίσιο το οποίο θα το προσδιορίσει κυρίαρχα η Ουάσινγκτον. Ο Ντόναλντ Τραμπ σε κάθε περίπτωση θα προσπαθήσει διμερώς να διευθετήσει το ζήτημα. Δηλαδή, αν υπάρχει προοπτική συμφωνίας, θα είναι μία συμφωνία την οποία θα θελήσει να την πιστωθεί ο ίδιος.
Πώς «βλέπετε» τη στάση του αραβικού παράγοντα στην παρούσα κλιμάκωση;
Έχει αντιδράσει πολύ μετριοπαθώς, πολύ υποτονικά. Δεν πρόκειται καμία από αυτές τις χώρες να μπει στη μέση αυτής της αντιπαράθεσης. Ίσα-ίσα θα έλεγα ότι αν όντως το καθεστώς του Ιράν υποχωρήσει, δεν μιλώ για πτώση, αν και δεν πίνουν αλκοόλ, θα ανοίξουν σαμπάνιες.
Σε αντίστιξη ή μη με την Τουρκία του Ερντογάν και τι επιδιώκει και σε αυτό το μέτωπο, βλέπουμε τη Λευκωσία σε ενεργό διπλωματικό ρόλο. Το Ιράν φέρεται να ζήτησε από τη Λευκωσία να μεταφέρει μήνυμα προς το Ισραήλ. Τι σημαίνει αυτό για την Κύπρο;
Δεν μπορεί κανείς παρά να το αξιολογήσει απολύτως θετικά. Πέρα από το ευρύτερο ζήτημα της περιφερειακής σταθερότητας και ασφάλειας, υπάρχει και ένα ζήτημα περαιτέρω νομιμοποίησης της Κυπριακής Δημοκρατίας τη στιγμή που η Τουρκία μιλάει για δύο κράτη, κυριαρχική ισότητα.
Η Κύπρος δεν έχει τις δυνατότητες να κινητοποιήσει δυνάμεις που ενδεχομένως δεν θέλουν να κινητοποιηθούν. Δηλαδή, το να θέσει η Κύπρος το ζήτημα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και με κάποιο τρόπο να λειτουργήσει διαμεσολαβητικά είναι μία πτυχή, αλλά από την άλλη πλευρά δεν θεωρώ ότι μπορεί η Κύπρος να είναι, δυστυχώς, κρίσιμος κρίκος σε μια αλυσίδα διπλωματικών ενεργειών που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αποκλιμάκωση.
Αλλά δεν μπορώ κιόλας να ερμηνεύσω για ποιον λόγο υπήρξε αυτή η έκκληση προς την Κυπριακή Δημοκρατία. Ίσως επειδή είναι περισσότερο ουδέτερη. Ίσως επειδή η Γαλλία, η Βρετανία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, παραδοσιακά το Ιράν τις «τσουβαλιάζει» μαζί με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ. Άρα έχει ένα νόημα τέτοιο. Πάντως, το ότι ήδη το εξαργυρώνει διπλωματικά η Κυπριακή Δημοκρατία αυτό είναι το σημαντικό. Και μόνο το γεγονός δηλαδή ότι «ακούγεται».
Να κλείσουμε με ένα σχόλιό σας για το νέο αυτό κεφάλαιο που έχει ανοίξει για τη Μέση Ανατολή και το διακύβευμα για τη Δύση και διεθνώς
Το πιθανότερο είναι ότι ακόμα και αν έχουμε διαλείμματα στις εκατέρωθεν επιχειρήσεις, η κατάσταση αυτή θα συνεχιστεί για αρκετό καιρό ακόμη. Εκτός εάν, όπως είπαμε και νωρίτερα, το Ιράν αποδεχθεί την πρόσκληση των Ηνωμένων Πολιτειών για μία διμερή διαπραγμάτευση. Αυτό είναι το καλό σενάριο. Το κακό σενάριο είναι να κάνει πράξη τις απειλές ότι θα χτυπήσει αμερικανικές εγκαταστάσεις. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θέλουν σε καμία περίπτωση μία άμεση στρατιωτική εμπλοκή, αλλά σε περίπτωση που δεχθούν επίθεση οι βάσεις τους δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι θα απαντήσουν - και μάλιστα πολύ σκληρά.
* Ο κ. Κώστας Υφαντής είναι Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Πρόεδρος του ΔΣ του ΙΔΙΣ, Πάντειο Πανεπιστήμιο.
Πηγή: Liberal/ Ευαγγελία Μπίφη
