Οι Αρχές βρίσκονται επί ποδός και καταβάλλουν μεγάλη προσπάθεια για να μπορέσουν να αποδώσουν τα αίτια της διακοπής ρεύματος.
Όπως σχολιάζει το CNN, η πραγματικότητα είναι ότι έως τώρα δεν ξέρουμε τι προκάλεσε το μπλάκ άουτ. Οι προηγούμενες διακοπές ρεύματος στην Ευρώπη είχαν συχνά προφανείς αιτίες, όπως μια πυρκαγιά ή ακραία καιρικά φαινόμενα.
Όμως αυτή τη φορά, το μπλακ άουτ έλαβε τόπο σε μια ζεστή και ηλιόλουστη ημέρα στην Ισπανία.
Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός της Ισπανίας υποσχέθηκε να «βρει άκρη» αναφορικά με την πρωτοφανή διακοπή ρεύματος που έπληξε την Ιβηρική. Συγκεκριμένα, μιλώντας το πρωί της Τρίτης, αφού είχε αποκατασταθεί η ηλεκτροδότηση και στις δύο χώρες, ο Σάντσεθ δήλωσε ότι, ενώ ήταν ακόμη πολύ νωρίς για να γνωρίζουμε τι ακριβώς είχε πάει στραβά με την παροχή ρεύματος, θα αντληθούν διδάγματα για να αποφευχθούν περαιτέρω μεγάλης κλίμακας διακοπές ρεύματος.
«Είναι σαφές ότι αυτό που συνέβη χθες δεν μπορεί να ξανασυμβεί», είπε, καθώς ανακοίνωσε τη σύσταση επιτροπής για τη διερεύνηση του συμβάντος, η οποία θα εξετάσει επίσης τον ρόλο των ιδιωτικών εταιρειών ενέργειας.
Ο πρωθυπουργός δήλωσε ότι η κυβέρνησή του θα «φτάσει στην ουσία του θέματος», πραγματοποιώντας τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις και θεσπίζοντας κάθε αναγκαίο μέτρο για να διασφαλίσει ότι δεν θα επαναληφθούν τα γεγονότα της Δευτέρας.
Από την άλλη πλευρά, όπως αναμεταδίδει ο Guardian, ο πρωθυπουργός της Πορτογαλίας, Λουίς Μοντενέγκρο, δήλωσε ότι η κυβέρνησή του θα ζητήσει από τον Οργανισμό Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας της ΕΕ να προχωρήσει σε «ανεξάρτητο έλεγχο των ηλεκτρικών συστημάτων των χωρών που επλήγησαν για να προσδιοριστούν πλήρως τα αίτια αυτής της κατάστασης».
Τι προκάλεσε το μπλακ άουτ σε Ισπανία και Πορτογαλία - Υπάρχει το σενάριο της κυβερνοεπίθεσης;
Παρά το γεγονός ότι οι πάροχοι ενέργειας στην Ισπανία και την Πορτογαλία κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι δεν ευθύνεται κυβερνοεπίθεση για τη διακοπή ρεύματος, ο Σάντσεθ τόνισε για άλλη μια φορά ότι «καμία υπόθεση» δεν αποκλείεται, ενώ οι υπηρεσίες πληροφοριών της χώρας συνεχίζουν τις έρευνες και τις αναλύσεις τους.
Ο πρωθυπουργός προειδοποίησε επίσης τους πολίτες να προσέχουν τις ψευδείς ειδήσεις που εξακολουθούν να κυκλοφορούν και απέρριψε τις υποψίες ότι η διακοπή ρεύματος ήταν αποτέλεσμα της απόφασης της κυβέρνησής του να καταργήσει σταδιακά την πυρηνική ενέργεια.
«Όσοι συνδέουν αυτό το περιστατικό με την έλλειψη πυρηνικής ενέργειας λένε ειλικρινά ψέματα ή επιδεικνύουν την άγνοιά τους», δήλωσε ο Σάντσεθ, προσθέτοντας ότι η παραγωγή πυρηνικής ενέργειας «δεν ήταν πιο ανθεκτική από άλλες πηγές ηλεκτρικής ενέργειας».
Λίγο καιρό μετά τις δηλώσεις του Ισπανού πρωθυπουργού, το Ανώτατο Ποινικό Δικαστήριο της Ισπανίας, το Audiencia Nacional, δήλωσε ότι ξεκίνησε έρευνα για να διαπιστώσει εάν «μια πράξη δολιοφθοράς σε υπολογιστή» θα μπορούσε να έχει διαπραχθεί «κατά κρίσιμων ισπανικών υποδομών». Ανακοινώνοντας την έρευνα, ένας δικαστής δήλωσε ότι η κυβερνοτρομοκρατία ήταν «μεταξύ των πιθανών εξηγήσεων» για το μπλακάουτ.
Λίγες ώρες νωρίτερα, ωστόσο, ο διαχειριστής ηλεκτρικής ενέργειας της Ισπανίας, η Red Eléctrica, δήλωσε ότι το μπλακάουτ δεν ήταν αποτέλεσμα στοχευμένης επίθεσης.
Ο επικεφαλής των υπηρεσιών του φορέα, Εδουάρδο Πριέτο, δήλωσε ότι οι προκαταρκτικές έρευνες σήμαιναν ότι «μπορούμε να αποκλείσουμε ένα περιστατικό κυβερνοασφάλειας», προσθέτοντας ότι δεν υπήρχε τίποτα που να υποδηλώνει ότι «υπήρξε οποιουδήποτε είδους εισβολή στο σύστημα ελέγχου της Red Eléctrica».
Συγκεκριμένα, π διαχειριστής του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας της Ισπανίας, Red Eléctrica απέκλεισετην κυβερνοεπίθεση ως αιτία της γενικευμένης διακοπής ρεύματος στην Ιβηρική Χερσόνησο και έδειξε ως πιθανότερη αιτία ένα πρόβλημα στην παραγωγή ενέργειας από φωτοβολταϊκά.
Ο Πριέτο δήλωσε ότι δύο διαδοχικά γεγονότα, τα οποία έλαβαν χώρα στις 12.32 μ.μ. της Δευτέρας και στη συνέχεια ενάμιση δευτερόλεπτο αργότερα, υποδεικνύουν «διακοπή της παραγωγής» που είχε διακόψει την παροχή σε ολόκληρη τη χερσόνησο. Ενώ το σύστημα άντεξε το πρώτο συμβάν, δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει το δεύτερο. Ο Πριέτο δήλωσε ότι το πρόβλημα προήλθε από τη νοτιοδυτική Ισπανία, όπου παράγεται μεγάλο μέρος της ηλιακής ενέργειας της χώρας.
«Όλοι δείχνουν προς τη φωτοβολταϊκή ενέργεια, η μαζική είσοδος της οποίας στο σύστημα κατά τις μεσημεριανές ώρες προκαλεί καταστάσεις τεράστιας αστάθειας στο δίκτυο, οι οποίες, από την περασμένη εβδομάδα, έχουν βάλει σε μπελάδες την ομάδα υπό την προεδρία της Beatriz Corredor (σσ πρόεδρος της Red Electrica). Πριν από δύο μήνες, η κρατική εταιρεία αναγνώρισε τον ''βραχυπρόθεσμο κίνδυνο' αποσύνδεσης της παραγωγής λόγω της υψηλής διείσδυσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας''», δήλωσε.
«Στην Πορτογαλία, δεν έχουμε καμία πληροφορία που να σχετίζεται με κυβερνοεπίθεση ή εχθρική ενέργεια σε αυτό το στάδιο», δήλωσε κυβερνητικός εκπρόσωπος στο CNN Portugal, προσθέτοντας: «Φαίνεται ότι υπήρξε κάποιο πρόβλημα στο δίκτυο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας [στην Ισπανία]».
Σημειώνεται ότι, μέχρι αργά το πρωί της Τρίτης, όλοι οι υποσταθμοί ηλεκτρικής ενέργειας της Ισπανίας είχαν τεθεί και πάλι σε λειτουργία και όλη η παροχή ρεύματος της χώρας είχε αποκατασταθεί. Στην άλλη πλευρά των συνόρων στην Πορτογαλία, ο διαχειριστής ηλεκτρικής ενέργειας REN δήλωσε ότι όλοι οι υποσταθμοί ήταν πλήρως λειτουργικοί και το εθνικό δίκτυο είχε «σταθεροποιηθεί απόλυτα» μέχρι τις 11.30 το βράδυ της Δευτέρας.
Σε ανακοίνωσή της νωρίς την Τρίτη, η εθνική μετεωρολογική υπηρεσία της Ισπανίας, Aemet, φάνηκε να αποκλείει τον καιρό ως πιθανό υπαίτιο. «Κατά τη διάρκεια της ημέρας της 28ης Απριλίου, δεν εντοπίστηκαν ασυνήθιστα μετεωρολογικά ή ατμοσφαιρικά φαινόμενα, ούτε υπήρξαν ξαφνικές μεταβολές της θερμοκρασίας στο δίκτυο των μετεωρολογικών σταθμών μας», ανέφερε η Aemet.
Επίσης, η REN δήλωσε επίσης ότι δεν είχε στείλει μήνυμα που κυκλοφόρησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τη Δευτέρα και απέδιδε το μπλακ άουτ σε ένα σπάνιο ατμοσφαιρικό γεγονός. Το μήνυμα, στα πορτογαλικά, ισχυριζόταν ότι η διακοπή οφειλόταν σε «βλάβη στο ισπανικό δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας που συνδέεται με ένα σπάνιο ατμοσφαιρικό φαινόμενο».
«Η REN επιβεβαιώνει ότι δεν εκδώσαμε αυτή τη δήλωση», δήλωσε εκπρόσωπος στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Επηρέασαν οι ΑΠΕ το μπλακ άουτ στην Ιβηρική;
Παράλληλα, το πιθανότερο σενάριο για το μαζικό μπλακ άουτ σύμφωνα με ορισμένους φέρνει στο προσκήνιο τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τους στόχους για μηδενικούς ρύπους των δύο χωρών καθώς η Ισπανία και η Πορτογαλία τροφοδοτούν τα δίκτυά τους με μεγάλες ποσότητες αιολικής και ηλικιακής ενέργειας και ηγούνται στις τεχνολογίες αυτές σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Η διαχειρίστρια του εθνικού δικτύου της Ισπανίας Red Eléctrica de España (REE) απέκλεισε το ενδεχόμενο κυβερνοεπίθεσης και εστιάζει σε τεχνικές αστοχίες στο δίκτυο υψηλής τάσης, πιθανώς στη νότια Γαλλία ή την ενδοχώρα της Ισπανίας, οι οποίες προκάλεσαν απότομη πτώση στη συχνότητα του δικτύου, με αποτέλεσμα την αποσύνδεση της Ιβηρικής Χερσονήσου από το ευρωπαϊκό δίκτυο. Η παραγωγή από φωτοβολταϊκά μειώθηκε κατά 50% μέσα σε πέντε λεπτά, συμβάλλοντας στην κατάρρευση του συστήματος.
Η REE, εντόπισε δύο επεισόδια απώλειας παραγωγής – πιθανότατα από φωτοβολταϊκά – στη νοτιοδυτική Ισπανία, τα οποία προκάλεσαν αποσύνδεση από τη διασύνδεση με τη Γαλλία και κατάρρευση του ισπανικού και ακολούθως του πορτογαλικού συστήματος.
Κάποιοι σχολιαστές υπέθεσαν ότι το δίκτυο θα μπορούσε να έχει υπερφορτωθεί από την ποσότητα του διαθέσιμου ανέμου και του ήλιου, καθώς οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι πιο διαλείπουσες από άλλες μορφές ενέργειας και οι ξαφνικές διακυμάνσεις στην ηλιοφάνεια ή τον άνεμο μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα.
Ωστόσο, όπως σημειώνει η βρετανική εφημερίδα Guardian, δεν φαίνεται να ισχύει αυτό. «Η φύση και η κλίμακα της διακοπής καθιστούν απίθανο ο όγκος των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας να ήταν η αιτία, με το ισπανικό δίκτυο να υπόκειται συχνότερα σε πολύ μεγάλους όγκους τέτοιας παραγωγής», δήλωσε ο Ντάνιελ Μουίρ, ανώτερος αναλυτής ενέργειας στην Ευρώπη στην S&P Global.
Ο ισπανικός διαχειριστής του δικτύου δήλωσε την Τρίτη ότι υπήρξαν δύο γεγονότα παρόμοια με απώλεια παραγωγής ενέργειας ακολουθούμενα από μια τεράστια απώλεια ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η οποία είχε αποσταθεροποιήσει το δίκτυο. Είπαν ότι ήταν «πολύ πιθανό» το πρώτο από αυτά τα γεγονότα να ήταν μια ξαφνική απώλεια ηλιακής ενέργειας.
Ασυνήθιστες οι διακοπές ρεύματος στην Ευρώπη
Όλα τα αεροδρόμια της Ισπανίας λειτούργησαν το πρωί της Τρίτης, αλλά το υπουργείο Μεταφορών συμβούλευσε τους πολίτες να ενημερωθούν από τις αεροπορικές τους εταιρείες για πιθανές αλλαγές και να μάθουν αν θα μπορούσαν να μεταβούν στο αεροδρόμιο με τα μέσα μαζικής μεταφοράς.
Ο κρατικός φορέας σιδηροδρόμων, Renfe, δήλωσε ότι το σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας, το οποίο επλήγη σοβαρά από το μπλακ άουτ, επανέρχεται σταδιακά στην κανονικότητα, αλλά ότι τα τοπικά δρομολόγια των τρένων είχαν ανασταλεί σε περιοχές όπως η Μούρθια, η Εξτρεμαδούρα και η Ανδαλουσία.
Περίπου 35.000 άνθρωποι διασώθηκαν από περισσότερα από 100 τρένα μετά τη διακοπή της ηλεκτροδότησης που σημειώθηκε τη Δευτέρα.
Όπως αναφέρει ο Guardian, οι εκτεταμένες διακοπές ρεύματος είναι ασυνήθιστες στην Ευρώπη. Το 2003, ένα πρόβλημα σε μια υδροηλεκτρική γραμμή μεταξύ Ιταλίας και Ελβετίας προκάλεσε διακοπές ρεύματος για περίπου 12 ώρες, ενώ το 2006 ένα υπερφορτωμένο δίκτυο ηλεκτροδότησης στη Γερμανία προκάλεσε διακοπές ρεύματος σε τμήματα της χώρας και στη Γαλλία, την Ιταλία, την Ισπανία, την Αυστρία, το Βέλγιο και τις Κάτω Χώρες.
