Κεντρικός πυλώνας αυτής της προσπάθειας είναι το Σχέδιο Διατοπικής Συνεργασίας CLLD/LEADER για την «Προώθηση της Μακεδονικής Κουζίνας».
Το σχέδιο, συνολικού προϋπολογισμού 395.000 ευρώ, υλοποιείται στο πλαίσιο του Υπομέτρου 19.3 του ΠΑΑ 2014-2020 του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και χρηματοδοτείται από ευρωπαϊκούς και εθνικούς πόρους (ΕΓΤΑΑ & ΠΑΑ).
Τη συντονιστική ευθύνη έχει η Αναπτυξιακή Θεσσαλονίκης (ΑΝΕΘ), ενώ συμμετέχουν ως εταίροι οι Αναπτυξιακές Εταιρείες των Σερρών, Χαλκιδικής, Ημαθίας, Κιλκίς και Πέλλας.
Η παρουσίαση του σχεδίου έγινε σε εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη από την κα Ανατολή Σιαμίδου, Διευθύντρια Προγραμμάτων & Προγραμματισμού της Αναπτυξιακής Θεσσαλονίκης.
Στρατηγική και αντικείμενο παρέμβασης
Το σχέδιο επικεντρώνεται σε μια σειρά από συντονισμένες και εντατικές δράσεις προώθησης και προβολής της Μακεδονικής κουζίνας, αξιοποιώντας όλα τα σύγχρονα μέσα επικοινωνίας: συμμετοχή σε εκθέσεις, διοργάνωση εκδηλώσεων, ψηφιακή προώθηση, συνεργασίες με τα μέσα ενημέρωσης και δράσεις πολιτιστικής δικτύωσης.
Στόχος είναι η ανάδειξη του ελληνικού γαστρονομικού πολιτισμού, με έμφαση στις παραδοσιακές και σύγχρονες μακεδονικές γεύσεις.
Οφέλη για την οικονομία και την κοινωνία
Τα αναμενόμενα αποτελέσματα του σχεδίου είναι πολλαπλά. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την κα Σιαμίδου, επιτυγχάνεται η ενίσχυση του πρωτογενούς τομέα με μεγαλύτερη ζήτηση για τοπικά προϊόντα, η ανάπτυξη γαστρονομικού τουρισμού, με παράλληλη επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, η δημιουργία ταυτότητας – branding για το γαστρονομικό ιδίωμα της Μακεδονίας, ενθάρρυνση της τοπικής επιχειρηματικότητας και αναβάθμιση της ποιότητας ζωής, καταπολέμηση της φτώχειας και της ανεργίας, με έμφαση στη στήριξη μικρών παραγωγών.
Κατά την τοποθέτησή του ο Γενικός Διευθυντής της Αναπτυξιακής Θεσσαλονίκης, κ. Γεώργιος Πετρίδης επισήμανε ότι «Η Μακεδονική Κουζίνα δεν είναι απλώς ένα τουριστικό προϊόν. Είναι ένα αναπτυξιακό εργαλείο με βάθος, που συνδέει παραγωγούς, επιχειρήσεις, γαστρονομία και πολιτισμό σε έναν ενιαίο άξονα εξωστρέφειας και βιωσιμότητας».
Ποιοι ωφελούνται από την πρωτοβουλία
Το σχέδιο απευθύνεται άμεσα στον τοπικό πληθυσμό, που μπορεί να δει αύξηση του εισοδήματός του μέσα από την προβολή και εμπορική αξιοποίηση των τοπικών προϊόντων, στους τουρίστες-λάτρεις της γαστρονομίας, που αναζητούν αυθεντικές εμπειρίες και τοπικές συνταγές καθώς και στους τουριστικούς φορείς, που μπορούν να εμπλουτίσουν τα πακέτα τους με επισκέψεις γαστρονομικού ενδιαφέροντος.
Οι «Χάρτες των Γεύσεων»: Ένα πολιτισμικό αφήγημα
Στο πλαίσιο του έργου εντάσσεται και η δράση «Χάρτες των Γεύσεων – Μακεδονική Κουζίνα», που με τη συγχρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ελλάδας, προβάλλει τη γαστρονομική ιστορία της Κεντρικής Μακεδονίας. Μέσα από αυθεντικές συνταγές και εξαιρετικές πρώτες ύλες, η δράση αποτυπώνει τη σχέση μεταξύ τόπου, παραγωγής και μνήμης.
Οι Γεύσεις ανά Περιφέρεια
• Σέρρες: Βουβάλι στη γάστρα, μπουγάτσα, ακανές, καβουρμάς.
• Χαλκιδική: Κολομπαρίνα, άγρια χόρτα με αρνί, χταπόδι με ελιές, μοσχάρι στιφάδο.
• Ημαθία: Γκαβόψαρα, ρεβανί, μοσχαρίσια μάγουλα με παπαρδέλες, αρνί γεμιστό.
• Θεσσαλονίκη: Σουτζουκάκια, φασουλοταβάς, κόκορας με χυλοπίτες, μυδοπίλαφο, τρίγωνα Πανοράματος, ισλί.
• Κιλκίς: Σιρόν με πασκιτάν, περέκ, τραχανάς με λουκάνικο, χαψοπίλαβον.
• Πέλλα: Σαλιγκάρια γιαχνί, πιπεριές Μπαχόβου, μαρμελάδα κεράσι, μαντί.
• Πιερία: Καρβαβίτσα, γαλατόπιτα, μπουρανί, αρνί με ρεβύθια.
Ο ρόλος της γαστρονομίας στον τουρισμό
Όπως τόνισε στην παρουσίασή του ο κ. Ιωάννης Βαλαχής, καθηγητής στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ), «η γαστρονομία και τα τοπικά προϊόντα αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της πολιτιστικής ταυτότητας ενός τόπου. Αντικατοπτρίζουν την ιστορία, το περιβάλλον και τον τρόπο ζωής των κατοίκων και διαμορφώνουν μοναδικές εμπειρίες για τους επισκέπτες».
Η ενσωμάτωση της τοπικής παραγωγής στην τουριστική στρατηγική ενισχύει τη βιωσιμότητα, προσφέρει διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος και μειώνει το περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Ωστόσο, σύμφωνα με τον ίδιο, η χρήση τοπικών προϊόντων στα μενού των εστιατορίων παραμένει περιορισμένη λόγω κόστους, ευκολίας ή προτιμήσεων των τουριστών, γεγονός που απαιτεί στοχευμένη πολιτική υποστήριξης.
Σήμα κατατεθέν της αυθεντικότητας
Ο ambassador της Μακεδονικής Κουζίνας, σεφ Θοδωρής Κουρατζόγλου, ανέδειξε τη συναισθηματική διάσταση της τοπικής γαστρονομίας λέγοντας ότι «η μαγειρική είναι μνήμες και συναισθήματα. Όταν μιλάμε για Μακεδονική Κουζίνα, σκεφτόμαστε τα παιδικά μας χρόνια, τα παραδοσιακά φαγητά. Μέσα από τις πρώτες ύλες αναδεικνύεται ο τόπος, η ιστορία του. Η σύνδεση με το χθες είναι απαραίτητη για να συνεχίσουμε στο αύριο».
Από την πλευρά της διατροφικής επιστήμης, ο Βασίλης Τσιρώνης, διατροφολόγος και πρόεδρος της Ένωσης Διαιτολόγων-Διατροφολόγων Ελλάδας (ΕΔΔΕ), υποστήριξε ότι η Μακεδονική Κουζίνα διαθέτει υψηλή διατροφική αξία, με πλούσιο περιεχόμενο σε ίνες, υγιεινά λιπαρά και ποιοτικούς υδατάνθρακες.
Το σχέδιο για την προβολή της Μακεδονικής Κουζίνας αποτελεί μια ολιστική προσέγγιση που συνδέει πολιτισμό, οικονομία και βιωσιμότητα. Επενδύει στο τοπικό, αναδεικνύει το αυθεντικό και μετατρέπει τη γαστρονομία σε εθνικό πλεονέκτημα. Με σωστό σχεδιασμό και στρατηγικές συνέργειες, η Μακεδονική Κουζίνα έχει καταστεί σημείο αναφοράς στην τουριστική ταυτότητα της Ελλάδας, προσελκύοντας επισκέπτες που αναζητούν εμπειρίες πέρα από τον ήλιο και τη θάλασσα.
