Η πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί τους δικαιώνει απόλυτα, ιδιαίτερα μετά την απόφαση του ιρανικού κοινοβουλίου να κλείσει τα στενά του Ορμούζ, γεγονός που -εφόσον αποκτήσει τελεσίδικη μορφή- θα επηρεάσει περαιτέρω τις διεθνείς αλυσίδες εφοδιασμού, τον τομέα της ενέργειας και φυσικά κάθε εμπορική δραστηριότητα να την υφήλιο. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι τα συγκεκριμένα Στενά είναι μια από τις κρίσιμες θαλάσσιες αρτηρίες παγκοσμίως, μέσω των οποίων διέρχεται το 30% του παγκόσμιου πετρελαίου.
Σε ό,τι μας αφορά ο πόλεμος Ισραήλ-Ιράν έρχεται να λειτουργήσει ως τεστ αντοχής για την οικονομία της Βόρειας Ελλάδας, η οποία -ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια- έχει οικοδομήσει ισχυρούς και πολυδιάστατους εμπορικούς δεσμούς με χώρες της Μέσης Ανατολής. Σύμφωνα με αναλύσεις του Συνδέσμου Εξαγωγέων η μείωση των εξαγωγών προς τις αγορές του Ισραήλ, της Ιορδανίας και του Λιβάνου μεταφράζεται σε απώλειες από 50 έως 80 εκατομμύρια ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2025.
Οι επιπτώσεις είναι ορατές
Ωστόσο, οι επιπτώσεις δεν περιορίζονται μόνο στην εξαγωγική δραστηριότητα, αλλά είναι εμφανείς και στο εσωτερικό. Ήδη το κόστος μεταφοράς για τα logistics centers της περιοχής αυξήθηκε κατά 25% λόγω των νέων εμπορικών δρομολογίων που χαράσσονται. Πιέσεις ασκούνται και στον ενεργειακό τομέα, αφού η αύξηση στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας επιβαρύνει τις βιομηχανικές ζώνες της Θεσσαλονίκης, του Κιλκίς, της Δράμας, της Καβάλας και της Ορεστιάδας. Παράλληλα, οι τιμές των καυσίμων στη Βόρεια Ελλάδα έχουν αυξηθεί περίπου κατά 10% τις τελευταίες ημέρες, ενώ απώλειες καταγράφει και ο τουρισμός.
Είναι ενδεικτικό ότι, σύμφωνα με πληροφορίες, οι ακυρώσεις κρατήσεων από ισραηλινούς τουρίστες αναμένεται να ξεπεράσουν τις 800.000 το φετινό καλοκαίρι. Η Θεσσαλονίκη, για παράδειγμα, καταγράφει σημαντική μείωση περίπου 11% στις συνολικές διανυκτερεύσεις στην πόλη, με τη Χαλκιδική να καταγράφει ανάλογη μείωση. Πέραν της λειτουργίας των ξενοδοχείων οι ακυρώσεις επηρεάζουν αρνητικά και συνεργαζόμενους κλάδους όπως εκείνους της εστίασης, των μεταφορών και άλλων επαγγελμάτων που συνδέονται με τον τουρισμό.
Στον αντίποδα καταγράφεται σημαντική αύξηση των αιτήσεων για χορήγηση της Golden Visa («Χρυσή βίζα») από Ισραηλινούς, με ποσοστό άνω του 70% να αφορά τη Θεσσαλονίκη. Αξιοσημείωτο και το γεγονός ότι μετά την έναρξη του πολέμου το ενδιαφέρον τους για αγορά ακινήτων επεκτείνεται και σε άλλες περιοχές της Βόρειας Ελλάδας, όπως η Χαλκιδική και η Καβάλα.
Η κρίση που μπορεί να γίνει ευκαιρία
Ωστόσο, σε κάθε διεθνή κρίση κρύβεται και μια ευκαιρία. Και για τη Βόρεια Ελλάδα η τρέχουσα συγκυρία μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης για την αναβάθμιση του γεωστρατηγικού και οικονομικού ρόλου της.
Στελέχη της αγοράς και κυβερνητικοί αξιωματούχοι επισημαίνουν ότι χάρη στις κυβερνητικές παρεμβάσεις που έχουν δρομολογηθεί από το 2019 έως σήμερα για την αναβάθμιση των υποδομών της, η Βόρεια Ελλάδα διαθέτει τα εφόδια να μετουσιώσει τις προκλήσεις σε αναπτυξιακές ευκαιρίες. Να γίνει, δηλαδή, συνώνυμη της ασφάλειας και της σταθερότητας για το εγχώριο και διεθνές εμπόριο. Είναι χαρακτηριστικό ότι μιλώντας στα Μακεδονικά Νέα, σημειώνουν πως το ερώτημα δεν είναι αν η κρίση θα έχει συνέπειες, αυτό είναι δεδομένο. «Το κρίσιμο σημείο είναι κατά πόσο η Μακεδονία και η Θράκη μπορούν να αξιοποιήσουν τις υπάρχουσες συνθήκες σε στρατηγικό πλεονέκτημά τους».
Όπως εξηγούν η επαναχάραξη εμπορικών διαδρομών και η αναμενόμενη διεύρυνση των αγορών μπορούν να καταστήσουν τα λιμάνια της Θεσσαλονίκης και της Αλεξανδρούπολης κρίσιμους διαμετακομιστικούς κόμβους, καθώς συνδέουν τα Βαλκάνια με την Κεντρική Ευρώπη και την ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου.
Η ανθεκτικότητα του τοπικού επιχειρείν
Επιπλέον, παρατηρούν ότι για τις βορειοελλαδικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους τομείς της μεταποίησης, των τροφίμων και των αγροτικών προϊόντων δίνεται η ευκαιρία να αναζητήσουν και να αναπτύξουν καλύτερες εμπορικές σχέσεις με τις αγορές της Ασίας και της Βόρειας Αφρικής, ενώ η υιοθέτηση ψηφιακών καινοτομιών στη διαχείριση εμπορευμάτων, μέσω των τεχνολογικών εργαλείων που απέκτησαν χάρη στην ψηφιακή αναβάθμιση της χώρας, ενισχύει την ανθεκτικότητα του τοπικού επιχειρείν.
«Παρότι οι προκλήσεις από την γενικευμένη ένταση στη Μέση Ανατολή είναι εμφανείς και σοβαρές, η Βόρεια Ελλάδα έχει όλα τα εχέγγυα να μετατρέψει και αυτήν την κρίση σε ευκαιρία ανασύνταξης και ανάπτυξης. Η περιοχή μας μπορεί να εδραιωθεί ως αναπτυξιακός κόμβος, ενισχύοντας την οικονομική της ανθεκτικότητα και το διεθνές της προφίλ» επισημαίνουν επιμελητηριακοί παράγοντες, υπενθυμίζοντας ότι η Ελλάδα του 2025 δεν έχει καμία σχέση με την Ελλάδα του 2015, αφού πλέον είναι και πιο ανθεκτική και πιο εξωστρεφής.
