Τα στοιχεία αυτά που προέρχονται από το νέο τεύχος της σειράς μελετών «Τάσεις του επιχειρείν» της Διεύθυνσης Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής Τράπεζας, δείχνουν ότι με βάση τη συνεχή ψηφιακή και τεχνολογική αναβάθμιση που υλοποιείται στη χώρα μας, η τάση αυτή θα συνεχιστεί και το 2025.
«Αυτή τη στιγμή ο κλάδος τα πάει πάρα πολύ καλά. Υπάρχει σημαντική εξαγωγική δραστηριότητα των ελληνικών επιχειρήσεων πληροφορικής στις διεθνής αγορές.Υπάρχουν έργα που έρχονται από την ψηφιοποίηση του κράτους και τον ψηφιακό μετασχηματισμό που υλοποιείται», τόνισε Μακεδονικά Νέα ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Τεχνολογίας - Πληροφορικής Ελλάδος (ΣΕΤΠΕ) κ. Θεόφιλος Μυλωνάς, σχολιάζοντας τη δυναμική που έχει αναπτύξει τα τελευταία χρόνια ο κλάδος της πληροφορικής στην χώρα μας.
Όσον αφορά γενικότερα τον επιχειρηματικό τομέα, τα στοιχεία της μελέτης της Εθνικής Τράπεζας δείχνουν ότι διατήρησε θετική δυναμική το 2024, σημειώνοντας ετήσια αύξηση πωλήσεων 2,7% σε αποπληθωρισμένους όρους (4,5% σε ονομαστικούς όρους), συνεχίζοντας την τάση του 2023.
Ζητούμενο η ψηφιακή ωριμότητα των επιχειρήσεων
Μπορεί τα νούμερα να ευνοούν τον κλάδο της πληροφορικής στη χώρα μας, ωστόσο υπάρχουν περιθώρια περαιτέρω βελτίωσης, ανάπτυξης και διείσδυσης ακόμη στην ελληνική οικονομία και στο εγχώριο επιχειρηματικό περιβάλλον. Στο πλαίσιο αυτό και με ζητούμενο την απελευθέρωση της δυναμικής που μπορεί να αναπτύξει, απαιτείται τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του κλάδου να συνδυαστούν με ώθηση στη ζήτηση για ψηφιοποίηση.
«Πλέον η τεχνολογία βρίσκεται παρούσα σε όλα τα επαγγέλματα. Υπάρχουν εφαρμογές που δίνουν τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις να αυξήσουν την ανταγωνιστικότητα τους, να μειώσουν τα κόστη τους και να βελτιώσουν τη θέση τους στην αγορά. Οπότε όσο οι επιχειρήσεις αυτές κατανοούν ότι η υιοθέτηση των τεχνολογικών λύσεων δεν είναι επιλογή, αλλά αναγκαιότητα, τόσο μεγαλύτερη είναι η ευκαιρία για τις επιχειρήσεις τεχνολογίας οι οποίες έχουν τη γνώση και μπορούν να προσφέρουν τις λύσεις αυτές», υπογραμμίζει ο κ. Μυλωνάς.
Στην περαιτέρω βελτίωση του οικονομικού αποτυπώματος του κλάδου πληροφορικής στην ελληνική οικονομία βοηθάει η σταδιακή βελτίωση του ψηφιακού περιβάλλοντος της χώρας. Ειδικότερα, την τελευταία πενταετία ψηφιοποιήθηκαν με ταχύ ρυθμό οι υπηρεσίες του δημόσιου τομέα (κλείνοντας το κενό περίπου 20 ποσοστιαίων μονάδων που υπήρχε το 2019 έναντι της ΕΕ). Παράλληλα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Εθνικής Τράπεζας, ενισχύθηκε η ποιότητα ψηφιακών υποδομών, καθώς το δίκτυο 5G καλύπτει σχεδόν το σύνολο της επικράτειας ενώ το 38% των νοικοκυριών καλύπτεται από συνδέσεις πολύ υψηλής ταχύτητας (οπτικές ίνες), από 28% το 2022, υστερώντας ωστόσο ακόμα έναντι της ΕΕ (που βρίσκεται ήδη στο 78%).
Παρά τη δυναμική που έχει αναπτυχθεί στη χώρα μας και το ευνοϊκό περιβάλλον, υστερούμε σε μεγάλο βαθμό έναντι της υπόλοιπης Ευρώπης στην ψηφιακή ωριμότητα των ελληνικών επιχειρήσεων, σημείο στο οποίο πρέπει να επικεντρωθούν οι προσπάθειες των αρμοδίων ώστε να επιτευχθεί η απαραίτητη ενίσχυση και να κλείσει η ψαλίδα με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Πιο αναλυτικά, οι επιχειρήσεις με τουλάχιστον βασικό επίπεδο ψηφιοποίησης στην Ελλάδα, δηλαδή που χρησιμοποιούν τουλάχιστον τρία ψηφιακά εργαλεία, φθάνουν το 54% του τομέα (από 47% το 2014), έναντι 74% στην ΕΕ, με το κενό να διευρύνεται την τελευταία δεκαετία κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες, καθώς η Ευρώπη κινήθηκε ταχύτερα. Οι σχετικά χαμηλές ψηφιακές επιδόσεις, που εντοπίζονται και σε επιμέρους εργαλεία ενίσχυσης παραγωγικότητας όπως εφαρμογές Cloud και ανάλυσης δεδομένων, εν μέρει αντικατοπτρίζουν το μικρό μέγεθος των ελληνικών επιχειρήσεων και ζητήματα επιχειρηματικής κουλτούρας που αντιμετωπίζουν, καθώς σχεδόν το μισό του τομέα καλύπτεται από Μικρομεσαίες επιχειρήσεις που απασχολούν έως 50 άτομα προσωπικό, έναντι ενός τρίτου στην ΕΕ, με μέσο κύκλο εργασιών της τάξης του 50% του μέσου όρου της ΕΕ.
Ενδεικτικά, βάσει αναλύσεων της Google, η παραγωγικότητα επιχειρήσεων μπορεί να ενισχυθεί κατά 3,5% μέσω εργαλείων όπως εφαρμογές cloud, ενώ εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης (π.χ. ChatGPT) μπορούν να αυξήσουν το ΑΕΠ κατά 1,2% ετησίως, την επόμενη δεκαετία.
Ο πρόεδρος του ΣΕΤΠΕ συμφωνώντας στην υστέρηση που παρατηρείται στην ψηφιακή ωρίμανση των ελληνικών επιχειρήσεων δήλωσε τα Μακεδονικά Νέα, «ο δείκτης ψηφιακής έντασης που μετρά το βαθμό ψηφιοποίησης κυρίως των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, κατατάσσει την Ελλάδα πολύ χαμηλά σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Σήμερα στη χώρα μας μόνο το 4% χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη, ενώ στην Ευρώπη ο μέσος όρος είναι διπλάσιος και φτάνει στο 8%».
Πρόκληση η έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού – Η πρόταση του ΣΕΤΠΕ
Η χρήση ψηφιακών εργαλείων προϋποθέτει αντίστοιχη ενίσχυση ψηφιακών δεξιοτήτων.
Ενώ οι βασικές δεξιότητες είναι κοντά στο μέσο όρο της ΕΕ, έμφαση πρέπει να δοθεί σε εξειδικευμένες ψηφιακές γνώσεις, οι οποίες φθάνουν μόλις στο μισό της ΕΕ (οι ειδικοί πληροφορικής καλύπτουν 2,4% των εργαζομένων έναντι 4,8% στην ΕΕ) . Απαραίτητη προϋπόθεση για βελτίωση σε αυτόν τον τομέα είναι η μικρότερη απόκλιση σε απόφοιτους πληροφορικής όπου σήμερα βρίσκεται 20% χαμηλότερα της ΕΕ.
Ο κ. Μυλωνάς ιεραρχεί πρώτη στη λίστα των προκλήσεων που αντιμετωπίζει ο κλάδος, την έλλειψη εξειδικευμένου ανθρωπίνου κεφαλαίου, καταθέτοντας και μέσα από τα Μακεδονικά Νέα την πρόταση που έχει καταθέσει ο ΣΕΤΠΕ ως λύση του προβλήματος. Όπως εξήγησε «η ανάγκη των επιχειρήσεων για εξειδικευμένο προσωπικό είναι τεράστια. Υπάρχει μεγάλη ζήτηση και δεν επαρκεί το διαθέσιμο ανθρώπινο κεφάλαιο. Ο ΣΕΤΠΕ έχει προτείνει την υιοθέτηση μιας τεχνολογικής βίζας, για την προσέλκυση εξειδικευμένου προσωπικού και επιστημόνων από γειτονικές χώρες μη ενταγμένες στην Ευρωπαϊκή Ένωση».
Η σύγκριση με τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο
Με βάση τα παραπάνω στοιχεία ο κλάδος πληροφορικής ξεχωρίζει συστηματικά έναντι του λοιπού επιχειρηματικού τομέα τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο για μια πιο σφαιρική εικόνα έχει ενδιαφέρον η σύγκριση της δυναμικής που έχει αναπτυχθεί στη χώρα μας, με τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Η υψηλή δυναμική του κλάδου στην Ελλάδα αντικατοπτρίστηκε, σύμφωνα με τη μελέτη, στη συνεχή αύξηση του μεριδίου του στον επιχειρηματικό τομέα, φθάνοντας το 1,6% του ΑΕΠ το 2024, από 0,7% το 2014 (και 0,4% το 2004). Ωστόσο, υπάρχουν σημαντικά περιθώρια βελτίωσης, καθώς αυτό το μερίδιο φθάνει μόλις στο ένα δεύτερο του ευρωπαϊκού μέσου όρου ο οποίος ανέρχεται στο 3,3%. Μάλιστα η Ελλάδα είναι τελευταία στη σχετική κατάταξη, καθώς οι περισσότερες χώρες της Ευρώπης κατάφεραν να συγκλίνουν σε μερίδια της τάξης του 3% το 2024.
«Θα ήθελα να φτάσουμε σε σημείο όπου οι επιχειρήσεις τεχνολογίας ιδιαίτερα οι μικρομεσαίες, θα αναδεικνύονται σε συντελεστές μιας εθνικής και διεθνούς πορείας με παγκοσμίως εμπορεύσιμα προϊόντα, όπου αυτές οι επιχειρήσεις δεν θα εξαρτώνται από τα κύματα χρηματοδοτήσεων της ελληνικής αγοράς, αλλά από μια παραγόμενη αξία, από τις αλυσίδες παραγωγής αξίας που θα δημιουργούν οι ίδιες», υπογράμμισε ο πρόεδρος του του Διοικητικού Συμβουλίου του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Τεχνολογίας - Πληροφορικής Ελλάδος (ΣΕΤΠΕ) κ. Θεόφιλος Μυλωνάς.
Σημαντική η συμβολή του κλάδου στην ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας
Η περαιτέρω μεγέθυνση του κλάδου πληροφορικής και του αποτυπώματος της είναι μείζονος σημασίας για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του συνόλου της ελληνικής οικονομίας. Εκτίμηση της Διεύθυνσης Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής Τράπεζας δείχνει ότι για κάθε μια επιπλέον ποσοστιαία μονάδα μεριδίου του κλάδου στο ΑΕΠ, η παραγωγικότητα της χώρας μας αυξάνεται μεσοπρόθεσμα κατά 15%.
Αξιοσημείωτη, σύμφωνα με την ίδια μελέτη, είναι η δυναμικότητα που επιδεικνύουν οι υφιστάμενες επιχειρήσεις, οι οποίες αν και λίγες για τα ευρωπαϊκά δεδομένα ενισχύουν σημαντικά με δαπάνες την έρευνα και ανάπτυξη αγγίζοντας το 11% της προστιθέμενης αξίας, ποσοστό υπερδιπλάσιο του ευρωπαϊκού μέσου όρου που βρίσκεται στο 5%.
