Η νέα μελέτη της ReDataset της Resolute Cepal Greece (RCG), με βάση δεδομένα από την περίοδο Δεκεμβρίου 2024 έως Μαρτίου 2025, παρουσιάζει μια τεκμηριωμένη εικόνα των εξελίξεων αυτών, θέτοντας σε σύγκριση τα αποτελέσματα του «Σπίτι μου 2» με το αντίστοιχο πρώτο πρόγραμμα που εφαρμόστηκε το 2023.
Περιορισμένη ανάπτυξη προσφοράς
Στην Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης, το πρόγραμμα «Σπίτι μου 2» φαίνεται να έχει πιο συγκρατημένη επίδραση σε σχέση με το πρώτο πρόγραμμα του 2023. Συγκεκριμένα, η μέση τιμή ανά τετραγωνικό μέτρο αυξήθηκε κατά +2,4%, οριακά υψηλότερα από το σύνολο της αγοράς που σημείωσε αύξηση +2,3%.
Ωστόσο, το πιο εντυπωσιακό στοιχείο προκύπτει από τη μεταβολή στην προσφορά των επιλέξιμων ακινήτων. Ενώ στο πρώτο πρόγραμμα η προσφορά είχε εκτοξευθεί κατά +61,1% στο πρώτο τετράμηνο και +89,8% συνολικά, στο «Σπίτι μου 2» η αύξηση ήταν περιορισμένη μόλις στο +4,9%, με το σύνολο της αγοράς να κινείται λίγο υψηλότερα στο +6,3%. Αυτό μαρτυρά εξάντληση αποθεμάτων ή μειωμένο ενδιαφέρον των ιδιοκτητών να συμμετάσχουν στο σχήμα επιδότησης.
Η συγκριτική ανάλυση με την Αττική δείχνει πως η Θεσσαλονίκη παρουσιάζει ηπιότερες αυξήσεις τιμών αλλά και χαμηλότερη δυναμική προσφοράς. Για παράδειγμα, στον Πειραιά η τιμή αυξήθηκε κατά +2,2% και η προσφορά κατά +10,9%, ενώ στη Δυτική Αττική η τιμή ανέβηκε κατά +2,4% και η προσφορά έστω οριακά αυξήθηκε κατά +1,5%.
Στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας μάλιστα έχουν εγκριθεί 1.063 δάνεια ύψους 123.795.550 ευρώ με βάση τα τελευταία στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών.
Τι δείχνουν οι μεταβολές
Η περιορισμένη αύξηση προσφοράς στη Θεσσαλονίκη, σε αντίθεση με τις υψηλές επιδόσεις του προηγούμενου προγράμματος αποτυπώνει τη σταδιακή εξάντληση κατάλληλων ακινήτων. Επιπλέον, η αύξηση των τιμών αν και ήπια, δεν μπορεί να αγνοηθεί, καθώς υποδεικνύει ότι ακόμη και η προσδοκία για κρατική ενίσχυση διατηρεί ανοδική πίεση στις τιμές, ειδικά σε πόλεις με υψηλή φοιτητική ζήτηση και περιορισμένο απόθεμα μικρών κατοικιών.
Σημειώνεται ότι η αγορά στη Θεσσαλονίκη έχει ήδη περάσει μια φάση έντονης ανόδου κατά την περίοδο 2021-2023. Η σταθεροποίηση των τιμών σε +2,4% σήμερα, δείχνει και ένα κορεσμό των προσδοκιών, σε συνδυασμό με την αυξημένη επιφυλακτικότητα των ιδιοκτητών.
Όπως ανέφερε στα Μακεδονικά Νέα ο πρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Θεσσαλονίκης Θάνος Τσουλκανάκης, το πρόγραμμα αύξησε τις τιμές στην αγορά κατοικίας και δεν υπάρχει απόθεμα για τους ενδιαφερόμενους. «Και πριν την έναρξη του ‘’Σπίτι μου 2’’ δεν είχε διαθέσιμα ακίνητα η Θεσσαλονίκη. Μπορεί να εγκρίθηκαν τα δάνεια αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι έχουν εκταμιευθεί», είπε χαρακτηριστικά διερωτώμενος αν εν τέλει βρήκαν τα κατάλληλα ακίνητα όσοι εγκρίθηκαν.
Συνεπώς, η εφαρμογή του «Σπίτι μου 2» στη Θεσσαλονίκη δείχνει ότι τα αποτελέσματα είναι λιγότερο εντυπωσιακά σε σχέση με το προηγούμενο πρόγραμμα. Αυτό οφείλεται στην ήδη ενσωματωμένη επίδραση του πρώτου κύκλου «Σπίτι μου 1», αλλά κυρίως στην κόπωση της αγοράς σε επίπεδο αποθεμάτων κατάλληλων ακινήτων.
Οφείλεται επίσης στη σχετική απροθυμία των ιδιοκτητών να συμμετέχουν στο πρόγραμμα, λόγω των αυξημένων απαιτήσεων ή των προσδοκιών για μεγαλύτερες αποδόσεις εκτός προγράμματος. Επιπλέον, η αναντιστοιχία ανάμεσα στην οριακή αύξηση της προσφοράς και την συνεχιζόμενη άνοδο των τιμών, γεννά ερωτήματα για τη βιωσιμότητα της κατοικίας για νέους και ζευγάρια, ειδικά σε μια πόλη όπως η Θεσσαλονίκη που ήδη αντιμετωπίζει στεγαστική πίεση από φοιτητές, εργαζόμενους και επενδυτές.
Εάν η τάση συνεχιστεί, είναι πιθανό ότι τα επόμενα τρίμηνα θα υπάρξει ανάγκη για αναθεώρηση του προγράμματος, ώστε να ενθαρρυνθεί η προσφορά και να σταθεροποιηθούν οι τιμές. Παράλληλα, η Πολιτεία ενδέχεται να χρειαστεί να αναζητήσει επιπλέον πολιτικές στήριξης σε περιφέρειες όπου η ανταπόκριση αποδείχθηκε υποτονική με τη Θεσσαλονίκη να αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα.
Το επόμενο διάστημα, όπως υποστηρίζουν γνώστες της αγοράς, θα είναι καθοριστικό για την αποτίμηση του αν το «Σπίτι μου 2» μπορεί να επηρεάσει ουσιαστικά την ισορροπία προσφοράς-ζήτησης, ή αν τελικά η παρέμβαση αυτή είχε ήδη εξαντλήσει τη δυναμική της από το πρώτο της στάδιο.
