Ο κ. Βορίδης ανέφερε ότι εντός του Μαΐου παρουσιάζει στο υπουργικό συμβούλιο το σχέδιο νόμου που στόχο θέτει να γίνει περισσότερο αποτελεσματικό όλο το νομικό πλαίσιο για τις επιστροφές. Η παρέμβαση, όπως εξήγησε, θα είναι στην Οδηγία του 2008, για τις επιστροφές των παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών, θα συνιστά επικαιροποίηση. Ταυτοχρόνως όμως, θα ενσωματώνει «εμπροσθοβαρώς» αρκετές από τις προβλέψεις και τις προτάσεις που κάνει η ΕΕ για την τροποποίηση του υφιστάμενου πλαισίου.
«Χρειαζόμαστε ένα αποτελεσματικότερο και λειτουργικότερο πλαίσιο επιστροφών. Χωρίς επιστροφές, οποιαδήποτε μεταναστευτική πολιτική, στην πραγματικότητα, ακυρώνεται και δεν έχει νόημα. Αν δεν έχεις αποτελεσματικό πλαίσιο επιστροφών, για τους παρανόμως ευρισκομένους στα όρια της ΕΕ, οποιαδήποτε μεταναστευτική πολιτική θέλεις να υλοποιήσεις είναι άνευ αντικειμένου», είπε ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου.
Ενώ για να γίνει κατανοητή η ανάγκη τροποποιήσεων, ο Μάκης Βορίδης έσπευσε να επισημάνει ότι ποσοστό 97% των εισερχομένων στη χώρα, δηλώνει ότι επιθυμεί να καταθέσει αίτημα ασύλου και τότε ο εισαγγελέας απόσχει της ποινικής διώξεως μέχρι να κριθεί το ζήτημα του ασύλου. Ο Κανονισμός επιδιώκει να φτιάξει ενιαίο ευρωπαϊκό σύστημα επιστροφών, την ευρωπαϊκή εντολή επιστροφής, δηλαδή μια απόφαση απομακρύνσεως ενός πολίτη τρίτης χώρας, η οποία θα λαμβάνεται σε ένα κράτος, θα αναγνωρίζεται η ισχύς της σε όλα τα κράτη μέλη, είπε ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου.
Ο κ. Βορίδης ανέφερε ότι θα υπάρξουν αυστηρότεροι κανόνες για τον περιορισμό των περιπτώσεων κατάχρησης και την αντιμετώπιση της διαφυγής. «Τι σημαίνει αυτό; Ενισχύονται περισσότερο τα λεγόμενα περιοριστικά μέτρα. Αυτό συνδέεται με τη διοικητική κράτηση. Η διοικητική κράτηση δεν είναι ποινή, η διοικητική κράτηση είναι μέσο εκτελέσεως της αποφάσεως απομακρύνσεως. Επομένως η διοικητική κράτηση πρέπει να εφαρμόζεται αναλογικά και πάντως σε σχέση με τον επιδιωκόμενο σκοπό που είναι η απομάκρυνση», είπε ο υπουργός
Και στη συνέχεια προσέθεσε: «Εδώ μπορεί κανείς να υιοθετήσει και εναλλακτικά μέτρα. Εναλλακτικά μέτρα που θα οδηγήσουν στην απομάκρυνση. Θα μπορούσε να είναι οι αντίστοιχες προβλέψεις με αυτές που βάζουμε στους περιοριστικούς όρους, εμφάνισης στο αστυνομικό τμήμα, το ηλεκτρονικό βραχιολάκι, η καταβολή χρηματικής εγγύησης ή η δήλωση της κατοικίας.»
«Επομένως, είναι μια σειρά από μέτρα, τα οποία δίνουν τη δυνατότητα στις αρχές, όταν είναι έτοιμες, να μπορούν να βρουν τον προς απομάκρυνση πολίτη τρίτης χώρας και να μπορέσουν να εκτελέσουν την απομάκρυνση. Αυτά τα μέτρα, λοιπόν, εδώ διευρύνονται με την πρόταση του Kανονισμού, προκειμένου να καταστήσουν αποτελεσματικότερη τη διαδικασία της επιστροφής και για τον ίδιο λόγο αυξάνεται ο χρόνος της διοικητικής κράτησης.
Ο χρόνος διοικητικής κράτησης μέχρι τούδε ήταν μέχρι 18 μήνες. Τώρα επεκτείνεται και πηγαίνει μέχρι τους 24 μήνες, προκειμένου να μπορεί να εκτελεσθεί η απόφαση αυτή. Επίσης, υπάρχει η δυνατότητα αποτρεπτικών μέτρων, που προβλέπεται μέσα στην πρόταση του Κανονισμού, για παράδειγμα η άρνηση ή η μείωση ορισμένων παροχών και επιδομάτων που χορηγούνται από την εθνική νομοθεσία.
Θα μπορούσε να είναι ένα τέτοιο περιοριστικό μέτρο. Η άρνηση μείωσης των κινήτρων που χορηγούνται για την προώθηση της εθελοντικής επιστροφής ή μείωση της βοήθειας στα προγράμματα επιστροφής και επανένταξης, αν δεν είναι συνεργάσιμος o προς επιστροφή αλλοδαπός, σε ορισμένες περιπτώσεις, εφόσον αρνείται την κατάσχεση ταξιδιωτικών εγγράφων ή άλλων, τα οποία ουσιαστικά του διευκολύνουν την κίνηση εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η άρνηση ανάκλησης άδειας εργασίας, η παράταση διαρκείας απαγόρευσης εισόδου», είπε.
Και κατέληξε πως στην πραγματικότητα διαμορφώνεται ένα πιο αυστηρό πλαίσιο και αυτό περιλαμβάνει και διοικητικο-δικονομικές διατάξεις, οι οποίες έχουν να κάνουν με την ανασταλτική ισχύ των ένδικων μέσων.
«Επίσης, προβλέπει ακόμη ο Κανονισμός και κάτι για το οποίο έχει γίνει αρκετά μεγάλη συζήτηση. Τους κόμβους επιστροφής, τα λεγόμενα return hubs, όπου εκεί θεσπίζεται η νομική δυνατότητα για επιστροφή ατόμων που διαμένουν παράνομα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, έχουν λάβει τελεσίδικη απόφαση επιστροφής σε τρίτη χώρα, βάσει συμφωνίας ή ρύθμισης και αυτή η συμφωνία ή ρύθμιση μπορεί να συναφθεί με τρίτη χώρα που όμως σέβεται τα διεθνή πρότυπα και αρχές για τα ανθρώπινα δικαιώματα σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο».
«Η Αριστερά πρέπει να απαντήσει τι θα πρέπει να κάνουμε με τους παράνομους μετανάστες. Επιστρέφονται ή όχι; Σας θέτω επιτακτικά αυτό το ερώτημα, γιατί δεν σας άκουσα καθαρούς. Ακούω ότι πρέπει να αντιμετωπίσουμε τα αίτια της μετανάστευσης. Μάλιστα, να τα αντιμετωπίσουμε. Μέχρι να τα αντιμετωπίσουμε όμως, εάν κάποιος κρίνεται παράνομος, να μας πείτε τι θα γίνεται», ανέφερε ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Μάκης Βορίδης και επέμεινε ότι η Αριστερά πρέπει να δηλώσει ποιο σύστημα επιστροφών πρέπει να εφαρμοστεί ή να δηλώσει ανοιχτά αν υποστηρίζει πολιτική ανοιχτών συνόρων.
«Η χώρα μας έχει κάθε συμφέρον να υποστηρίξει ένα ενιαίο ευρωπαϊκό σύστημα επιστροφών, διότι μια απόφαση απομάκρυνσης που λαμβάνεται εδώ στην Αθήνα, θα εκτελείται στο Βερολίνο, εάν βρεθεί κάποιος στο Βερολίνο. Εάν δεν έχω αυτό το μηχανισμό, ξέρετε τι γίνεται; Θα επιστρέφει αυτός από το Βερολίνο στη Ελλάδα, για να εφαρμόσει την απόφαση επιστροφής. Εάν υπάρχει ο μηχανισμός αυτός, το Βερολίνο θα εκτελεί την επιστροφή», είπε ο κ. Βορίδης, αναφερόμενος στην «ευρωπαϊκή εντολή επιστροφής».
Το 97% όσων ζητούν άσυλο είναι χωρίς ταξιδιωτικά έγγραφα, επανέλαβε ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου και επισήμανε ότι αυτά τα υψηλά ποσοστά δείχνουν μια «στρατηγική κατάχρησης», σημειώνοντας μάλιστα ότι αυτή είναι μια στρατηγική που, στην πραγματικότητα, κινείται κατά εκείνου που πραγματικά δικαιούται ασύλου. «Και όταν έρχομαι να πω ότι θα κλείσω τις δικονομικές τρύπες και τα παράθυρα και θα κάνω αποτελεσματικό τον μηχανισμό των επιστροφών, εσείς μιλάτε για ακροδεξιά πολιτική. Πρέπει όμως να απαντήσετε αν θέλετε αποτελεσματικό μηχανισμό επιστροφών», ανέφερε ο κ. Βορίδης και είπε ότι είναι άλλο η υπεράσπιση των δικαιωμάτων και άλλο ο δικαιωματισμός.
Έπειτα, ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου αναφέρθηκε και στις επιστροφές, όπως προχωρούν σήμερα.
«Ισχύει ότι έχουμε μείωση του αριθμού των επιστροφών. Εγώ δεν θα κρύψω τα λόγια μου. Από τις 5.500, περίπου, επιστροφές πέρυσι, κάνα- δύο χιλιάδες είναι Γεωργιανοί-Γεωργιανές κυρίως. Είναι κάτι κυρίες οι οποίες χρησιμοποιούν, κυρίως τον μηχανισμό οικειοθελούς επιστροφής, έχουνε παράσχει υπηρεσίες στην Ελλάδα, είναι πια μιας κάποιας ηλικίας και χρησιμοποιούν τον μηχανισμό για να επιστρέψουν. Η δεύτερη εθνικότητα είναι Αλβανοί. Άρα στην πραγματικότητα, οι δύο βασικές εθνικές ομάδες που επιστρέφουν είναι οι Αλβανοί και οι Γεωργιανοί», είπε ο κ. Βορίδης
Και σημείωσε ότι το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου είναι εκείνο που έχει την ευθύνη να ρυθμίσει το πλαίσιο. Σχολίασε επίσης τις επικρίσεις που διατυπώνουν κόμματα της αντιπολίτευσης για το ναυάγιο της Πύλου.
«Δεν σας έχω ακούσει μια φορά να λέτε για τη μάχη που δίνει καθημερινά το Λιμενικό Σώμα. Έχουμε τουλάχιστον μια σύλληψη λαθροδιακινητή ημερησίως. Το 15% του πληθυσμού των φυλακών σήμερα, είναι λαθροδιακινητές. Σε αυτή τη μάχη που δίνει το Λιμενικό κάθε μέρα να φυλάξει αποτελεσματικά τα σύνορα, εσείς θα πάρετε να μεγεθύνετε ένα επιχειρησιακό σφάλμα στο πεδίο, σε συνθήκες πολέμου. Δέχονται πυρά οι άνθρωποι αυτοί. Από όλο αυτό εσείς δεν βλέπετε τίποτα. Εεε όχι! Δεν σας έχω ακούσει να λέτε μισή κουβέντα», είπε ο υπουργός και κάλεσε όλους να αναλογιστούν ότι μιλάμε για «δέκα χιλιάρικα το κεφάλι» έτσι ώστε σε μια βάρκα σαράντα ατόμων, το οικονομικό κίνητρο να είναι 400.000 ευρώ.
«Ούτε το φράχτη θέλατε. Ζητούσατε και διακοπή της χρηματοδότησής του από ευρωπαϊκά χρήματα. Τώρα όλη η Ευρώπη μετακινείται από τις άκριτες πολιτικές ένταξης, στις επιστροφές. Τώρα χρειάζεται να ενισχύσουμε διοικητικά, λειτουργικά, οικονομικά τον μηχανισμό των επιστροφών. Η πολιτική μου θα είναι να φτιάξω πιο λειτουργικό το θεσμικό πλαίσιο.
Θα υπάρξει παρέμβαση και για τη νόμιμη μετανάστευση, με πιο λειτουργικό πλαίσιο, αλλά όχι ως...μπουκαπόρτα που μετά θα μπαίνουνε παράνομα, άρα δικλείδες και εγγυήσεις και εκεί που αυτή θα είναι η δεύτερη παρέμβαση. Εν συνεχεία, πρέπει να ενισχύσουμε διοικητικά τους μηχανισμούς και των επιστροφών, για να γίνουν αποτελεσματικότεροι», είπε ο κ. Βορίδης.