Η Ελλάδα βρίσκεται τα τελευταία χρόνια στο επίκεντρο του διεθνούς επενδυτικού ενδιαφέροντος. Μετά την οικονομική κρίση και τη σταδιακή ανάκαμψη, πολλοί ξένοι επενδυτές αναζητούν ευκαιρίες σε ελληνικές εταιρείες, ιδιαίτερα σε τομείς όπως ο τουρισμός, η ενέργεια, τα τρόφιμα, η τεχνολογία και η βιομηχανία.
Ωστόσο, παρότι υπάρχουν κεφάλαια διαθέσιμα, πολλές ελληνικές επιχειρήσεις δεν καταφέρνουν να τα προσελκύσουν. Ο βασικός λόγος; Η αδυναμία τους να προετοιμαστούν σωστά και η απροθυμία τους να συνεργαστούν με εξειδικευμένους συμβούλους.
Η έλλειψη επενδυτικών σημειωμάτων
Σε κάθε σοβαρή επενδυτική διαδικασία, το πρώτο βήμα για την προσέλκυση ενός επενδυτή είναι η σωστή παρουσίαση της εταιρείας. Αυτό είναι το επενδυτικό σημείωμα (investment memo) ή μια επενδυτική παρουσίαση (pitch deck) και είναι το βασικό εργαλείο με το οποίο μια επιχείρηση παρουσιάζει τα οικονομικά της δεδομένα, το επιχειρηματικό της μοντέλο, τις αναπτυξιακές της προοπτικές και τις επενδυτικές ευκαιρίες που προσφέρει.
Στις περισσότερες χώρες με ανεπτυγμένες αγορές κεφαλαίων, οι επιχειρήσεις κατανοούν τη σημασία αυτού του εγγράφου και αφιερώνουν χρόνο και πόρους στη δημιουργία του. Στην Ελλάδα, όμως, η κατάσταση είναι διαφορετική. Πολλές επιχειρήσεις δεν γνωρίζουν καν ότι υπάρχει, ενώ η σωστή του σύνταξη απαιτεί τόσο γνώσεις όσο και σχετική εμπειρία.
Ο επιχειρηματίας δεν γνωρίζει την πλευρά του επενδυτή
Ακόμα και οι επιχειρήσεις που αναγνωρίζουν την ανάγκη για ένα επαγγελματικό επενδυτικό σημείωμα, δεν έχουν την απαιτούμενη εμπειρία για να το συντάξουν, ούτε είναι διατεθειμένες να πληρώσουν επαγγελματίες για τη σύνταξή του.
Στις ανεπτυγμένες αγορές, οι εταιρείες θεωρούν αυτονόητη τη συνεργασία με εξειδικευμένους επενδυτικούς συμβούλους που θα προετοιμάσουν τις προτάσεις τους με επαγγελματισμό. Στην Ελλάδα, ωστόσο, υπάρχει μια διαδεδομένη αντίληψη ότι η πληρωμή συμβούλων είναι περιττό έξοδο. Αυτό οδηγεί σε δύο πιθανά σενάρια:
- Οι εταιρείες συντάσσουν επενδυτικά σημειώματα ερασιτεχνικά, με αποτέλεσμα να είναι κακογραμμένα και μη ελκυστικά για τους επενδυτές.
- Δεν κάνουν απολύτως τίποτα, χάνοντας την ευκαιρία να προσελκύσουν χρηματοδότηση, ακόμα κι αν το επιχειρηματικό τους μοντέλο είναι βιώσιμο και κερδοφόρο.
Αυτή η λανθασμένη νοοτροπία οδηγεί σε έναν φαύλο κύκλο με τις ελληνικές επιχειρήσεις να παραμένουν αποκλεισμένες από τη διεθνή αγορά κεφαλαίων.
Η δυσκολία των επενδυτών να βρουν ευκαιρίες
Από την πλευρά των επενδυτών, το ενδιαφέρον για την Ελλάδα είναι υπαρκτό και αυξανόμενο. Ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια, family offices, venture capital funds και θεσμικοί επενδυτές εξετάζουν συνεχώς αγορές με υψηλές αποδόσεις και η Ελλάδα βρίσκεται στον χάρτη τους. Ενδεικτικά, στο β’ εξάμηνο του 2024, συνεργάτης μας, Γερμανική εταιρεία συμβούλων με πάνω από 1.000 υποψήφιους επενδυτές ανά έτος, μας ενημέρωσε ότι αναζητούσε εταιρείες αναψυκτικών, τυποποίησης τροφίμων, μπαχαρικών, μεταλλικών εξαρτημάτων και hardware υπολογιστών. Καθώς γνωρίζαμε τους κλάδους αυτούς, εντοπίσαμε κατάλληλες επιχειρήσεις και ήρθαμε σε επαφή. Ωστόσο, καμία δεν είχε επενδυτικό σημείωμα και μόνο μία συμφώνησε να τους το αναπτύξουμε, οπότε οι υπόλοιπες εταιρίες απλά έχασαν τους επενδυτές.
Το αποτέλεσμα; Πολλά κεφάλαια που θα μπορούσαν να επενδυθούν στην Ελλάδα, κατευθύνονται αλλού, σε χώρες που προσφέρουν μεγαλύτερη διαφάνεια, καλύτερη πρόσβαση σε πληροφόρηση και πιο ώριμες επιχειρηματικές πρακτικές.
Πώς να φέρουμε κεφάλαια στην Ελλάδα;
Αν η Ελλάδα θέλει να προσελκύσει σοβαρούς επενδυτές και να αξιοποιήσει τις διαθέσιμες χρηματοδοτήσεις, χρειάζεται να γίνουν συγκεκριμένες κινήσεις:
1. Εκπαίδευση των επιχειρήσεων στη σύνταξη επενδυτικών προτάσεων
- Δημιουργία σεμιναρίων και workshops από επιμελητήρια και επαγγελματικούς φορείς.
- Ενίσχυση προγραμμάτων mentoring για επιχειρηματίες.
2. Συνεργασία με επαγγελματίες συμβούλους
- Οι εταιρείες πρέπει να κατανοήσουν ότι η σωστή προετοιμασία επενδυτικών σημειωμάτων είναι κρίσιμη για τη βιωσιμότητά τους.
- Η δαπάνη στον Σύμβουλο είναι επένδυση και όχι έξοδο.
3. Δημιουργία οργανωμένων βάσεων δεδομένων και πλατφορμών διασύνδεσης
- Ίδρυση μιας εθνικής πλατφόρμας όπου ελληνικές εταιρείες μπορούν να παρουσιάζουν τις επενδυτικές τους προτάσεις σε δυνητικούς επενδυτές.
- Ενίσχυση συνεργασιών με διεθνείς φορείς και επενδυτικές κοινότητες.
4. Αλλαγή νοοτροπίας στην επιχειρηματική κοινότητα
- Ενθάρρυνση της επενδυτικής κουλτούρας και της εξωστρέφειας.
- Υιοθέτηση πρακτικών που διευκολύνουν την προσέλκυση επενδύσεων, όπως η διαφάνεια στα οικονομικά στοιχεία και η επαγγελματική παρουσίαση των επιχειρήσεων.
Η Ελλάδα διαθέτει τεράστιες επενδυτικές ευκαιρίες, όμως η αδυναμία των ελληνικών επιχειρήσεων να επικοινωνήσουν σωστά τις προτάσεις τους αποτελεί σοβαρό εμπόδιο στην υλοποίηση της επένδυσης. Οι λύσεις υπάρχουν, αρκεί οι ελληνικές επιχειρήσεις να κατανοήσουν τη σημασία της σωστής προετοιμασίας και της επαγγελματικής προσέγγισης. Αν η αλλαγή αυτή πραγματοποιηθεί, η Ελλάδα μπορεί να μετατραπεί σε έναν δυναμικό επενδυτικό προορισμό, με οφέλη για ολόκληρη την οικονομία.
*Ο κ. Στέφανος Κουζώφ είναι Σύμβουλος Επιχειρήσεων και Επενδύσεων Μηχανικός Παραγωγής & Διοίκησης με μεταπτυχιακό στη Διοίκηση Επιχειρήσεων (MBA)
