Στο μήνυμα που ανάρτησε ο Αμερικανός Πρόεδρος και το οποίο αναπαράχθηκε από τον Λευκό Οίκο, υπάρχουν τρεις βασικές τοποθετήσεις που διαμορφώνουν το τοπίο στις εξελίξεις του ουκρανικού ζητήματος.
Πρώτον, ο Τραμπ ανέφερε ότι επίκειται η υπογραφή ενός προκαταρκτικού μνημονίου μεταξύ Μόσχας και Κιέβου, με στόχο την έναρξη συζήτησης για μια ενδεχόμενη εκεχειρία διάρκειας 30 ημερών. Αυτό το πλαίσιο, ωστόσο, δεν είναι ρωσική παραχώρηση — αποτελεί αμερικανική υποχώρηση.
Η πρόταση αυτή είχε ήδη τεθεί στο τραπέζι από πλευράς Ουάσιγκτον, με επίσημες παραινέσεις προς την Ουκρανία να αποδεχτεί κατάπαυση πυρός χωρίς ανταλλάγματα. Η Γαλλία και η Βρετανία έσπευσαν να στηρίξουν το σενάριο, πείθοντας προσωρινά το Κίεβο ότι πρόκειται για έναν εφικτό δρόμο προς την αποκλιμάκωση. Παρ’ όλα αυτά, η Ρωσία επέλεξε να αγνοήσει κάθε προηγούμενη απόπειρα διαλόγου —και αυτή η φορά δεν αποτέλεσε εξαίρεση.
Δεύτερον, ο Τραμπ δήλωσε ρητά ότι οι ΗΠΑ δεν θα συμμετάσχουν στις άμεσες συνομιλίες μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, όποτε κι αν αυτές πραγματοποιηθούν. Όπως εξήγησε, «λεπτομέρειες κρίσιμης σημασίας» πρέπει να μείνουν μεταξύ των δύο εμπλεκομένων. Θεωρεί τη σύγκρουση κυρίως διμερές ζήτημα και επανέλαβε την πάγια θέση του ότι ο πόλεμος δεν θα είχε ξεσπάσει αν ο ίδιος παρέμενε στην προεδρία ήδη από την πρώτη στιγμή.
Ο Τραμπ, παρά τις αποφάσεις του στο παρελθόν να ενισχύσει την Ουκρανία με στρατιωτικό εξοπλισμό, φαίνεται πλέον να αποδέχεται ανοιχτά ότι το Κίεβο δεν έχει θέση – ούτε προοπτική ένταξης – στο ΝΑΤΟ.
Η τοποθέτηση αυτή αφήνει μεγαλύτερο διπλωματικό χώρο στη Μόσχα, που πλέον γνωρίζει ότι δεν θα έχει απέναντί της τις ΗΠΑ στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Για τον Τραμπ, η εμπλοκή των ΗΠΑ στην ουκρανική κρίση υπήρξε δυσανάλογα δαπανηρή και πολιτικά μη αποδοτική.
Τρίτον, έκανε μια ιδιαίτερη αναφορά στο Βατικανό και στον νέο Ποντίφικα, αφήνοντας να εννοηθεί ότι δεν αποκλείεται ένας τρίτος, ουδέτερος παράγοντας με κύρος να αναλάβει ρόλο παρατηρητή στις πιθανές συνομιλίες. Είχε προηγηθεί το Σαββατοκύριακο συνάντηση μεταξύ του Αντιπροέδρου Βανς, του Μάρκο Ρούμπιο και του Πάπα, κάτι που δίνει πολιτική βαρύτητα στη σκέψη αυτή.
Όσο για τη στάση της Ρωσίας, ο Βλαντίμιρ Πούτιν εξακολουθεί να ακολουθεί τον δικό του ρυθμό, χωρίς να βιάζεται. Η προέλαση των ρωσικών στρατευμάτων συνεχίζεται με αργούς ρυθμούς, παρά τις μεγάλες απώλειες. Στην πρόσφατη λιτή του δήλωση από το Σότσι - και όχι από τη Μόσχα - έδειξε καθαρά πως η Μόσχα δεν νιώθει ότι πιέζεται. Η Ουάσιγκτον δεν έχει σήμερα στη διάθεσή της κανένα εργαλείο ικανό να του ασκήσει πραγματική πίεση.
Ακόμα και οι δευτερεύουσες εμπορικές κυρώσεις που έχει κατά καιρούς προαναγγείλει ο Τραμπ είναι πιθανό να προκαλέσουν παρενέργειες σε χώρες-εταίρους, όπως η Κίνα, με την οποία οι ΗΠΑ βρίσκονται σε φάση σχετικής αποκλιμάκωσης.
Ο Αμερικανός Πρόεδρος μοιάζει να έχει αποφασίσει ότι η εξωτερική πολιτική της χώρας του πρέπει να επαναπροσδιοριστεί. Εστιάζει πλέον περισσότερο σε οικονομικές και εμπορικές σχέσεις και λιγότερο στη στρατιωτική παρουσία και τις παρεμβάσεις.
Η αποστασιοποίησή του από την Ουκρανία δεν είναι δείγμα αδυναμίας, αλλά στρατηγική επιλογή. Για τον Τραμπ, η εποχή της απόλυτης παγκόσμιας κυριαρχίας των ΗΠΑ έχει παρέλθει - και ίσως αυτό να είναι, για τον ίδιο, το μεγαλύτερο πολιτικό στοίχημα της θητείας του.
