Στο επίκεντρο του 13ου Tax Forum του Ελληνο-Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου στη Θεσσαλονίκη τέθηκε η ανάγκη προσαρμογής στην πραγματικότητα του «νέου προστατευτισμού»: από την επιθετική πολιτική της Ουάσινγκτον απέναντι στην Κίνα και τους εμπορικούς εταίρους της Ευρώπης, μέχρι τη σημασία της ορθής τιμολόγησης, της καταγωγής των προϊόντων και των συμφωνιών ελεύθερου εμπορίου. Εκπρόσωποι επιχειρήσεων όπως η ΜΕΒΓΑΛ και η Olympia Electronics, καθώς και εξειδικευμένα στελέχη της PwC, ανέλυσαν πώς η στρατηγική προετοιμασία μπορεί να θωρακίσει την εξωστρεφή ελληνική παραγωγή – όχι μόνο απέναντι στην ενδεχόμενη επαναφορά δασμών, αλλά και απέναντι στην αστάθεια του παγκόσμιου εμπορίου.
Ο φόβος της επιστροφής των δασμών στη φέτα
Ο Γιώργος Βανίδης, Διευθυντής Εξαγωγών της ΜΕΒΓΑΛ, μίλησε για την εμπειρία της εταιρείας από τους δασμούς 25% που είχαν επιβληθεί κατά την προηγούμενη προεδρία Τραμπ σε προϊόντα όπως η φέτα: «Είχε άμεσο αντίκτυπο στις πωλήσεις μας. Παρότι τελικά ακυρώθηκαν, η πίεση ήταν έντονη». Όπως εξήγησε, η ΜΕΒΓΑΛ διατηρεί την Αμερική ως στρατηγική αγορά – απορροφώντας περίπου το 10% των συνολικών της πωλήσεων και έως 25% των εξαγωγών – αλλά είναι θωρακισμένη μέσα από ένα πολυσχιδές χαρτοφυλάκιο αγορών και προϊόντων.
«Ακόμα κι αν υπάρξει επιβάρυνση με δασμούς, το θεωρούμε διαχειρίσιμο. Είμαστε καλά στημένοι», τόνισε ο κ. Βανίδης, σημειώνοντας πως οι συνεργάτες τους στις ΗΠΑ είναι αυτή τη φορά πιο ψύχραιμοι. «Είμαστε σε στάση αναμονής, αλλά διατηρούμε τη στρατηγική διασποράς ρίσκου και δεν εξαρτόμαστε από μία αγορά».
Η ευρύτερη γεωοικονομική ανάλυση
Ο Δημήτρης Λακασάς, Διευθύνων Σύμβουλος της Olympia Electronics, έδωσε μια βαθύτερη γεωοικονομική διάσταση στις εξελίξεις λέγοντας ότι «Η αιτία βρίσκεται στο εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ, που εντάθηκε με την παγκοσμιοποίηση και την υπερ-μεταφορά παραγωγής στην Κίνα. Ο Τραμπ αντιλαμβάνεται ότι εάν δεν αντιστραφεί αυτή η πορεία, η πρωτοκαθεδρία της Αμερικής απειλείται».
Κατά την άποψή του, οι δασμοί είναι εργαλείο στρατηγικής πίεσης, όχι απλώς τιμωρητική πολιτική. «Η Δύση πρέπει να επαναδιαπραγματευτεί από κοινού, και θεωρώ ότι σύντομα θα δούμε αναβίωση της TTIP – της Διατλαντικής Συμφωνίας Εμπορίου και Επενδύσεων – για να δημιουργηθεί κοινό μέτωπο έναντι της Κίνας», ανέφερε στα Μακεδονικά Νέα. Ο ίδιος υπογράμμισε ότι ήδη η ΕΕ ξεκίνησε δημόσια διαβούλευση σχετικά με έναν κατάλογο προϊόντων που εισάγονται από τις ΗΠΑ, στην οποία συμμετέχουν ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ), ο ΣΕΒΕ - Σύνδεσμος Εξαγωγέων, ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Ελλάδος (ΣΒΕ) και τα υπουργεία Οικονομικών και Εξωτερικών, καταθέτοντας προτάσεις από την πλευρά των επιχειρήσεων.
Προστατευτισμός και φιλελευθερισμός σε παράδοξο ρόλο
«Σήμερα, η Αμερική του καπιταλισμού ασκεί προστατευτισμό και η Κίνα του κομμουνισμού παγκοσμιοποίηση. Αυτό το παράδοξο μεσοπρόθεσμα θα εξισορροπηθεί», κατέληξε ο κ. Λακασάς, εκφράζοντας αισιοδοξία στα Μακεδονικά Νέα ότι οι γεωοικονομικές εντάσεις θα οδηγήσουν σε νέες ισορροπίες.
Η τελωνειακή στρατηγική και τα εργαλεία προστασίας
Τεχνικά αλλά κρίσιμα ζητήματα έθεσε η Χαρά Στρατή, επικεφαλής του Indirect Tax & Customs της PwC Greece. «Πολλές επιχειρήσεις βρίσκονται σε φάση αναμονής, αλλά υπάρχουν εργαλεία άμεσης αντίδρασης», δήλωσε.
Μεταξύ των λύσεων που ανέπτυξε είναι ο ορθός τελωνειακός χαρακτηρισμός προϊόντων καθώς η σωστή κατάταξη μπορεί να μειώσει τον δασμό, η πιστοποίηση καταγωγής προϊόντων: αν ένα προϊόν έχει υποστεί ουσιώδη επεξεργασία ή περιλαμβάνει υλικά αμερικανικής προέλευσης, αυτό μπορεί να μειώσει το ύψος του δασμού, η εκμετάλλευση συμφωνιών ελεύθερου εμπορίου: υπάρχουν περιπτώσεις που μπορεί να οδηγήσουν ακόμη και σε μηδενικούς δασμούς, το καθεστώς τελωνειακής αποθήκευσης και απαλλαγής από ΦΠΑ: για βιομηχανικές και εξαγωγικές επιχειρήσεις, είναι σημαντικά εργαλεία για τη μείωση του κόστους.
Η ΕΕ προς το παρόν παγώνει τα αντίμετρα
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως εξήγησε η κα. Στρατή, έχει «παγώσει» προσωρινά τα αντίμετρα προς τις ΗΠΑ, αλλά έχει ήδη θέσει σε διαβούλευση λίστες προϊόντων για ενδεχόμενη επιβολή δασμών ή περιορισμών εξαγωγών, όπως για τον χάλυβα και τα χημικά προϊόντα.
Η κα. Στρατή υπογράμμισε τέλος ότι η χρήση τεχνολογικών εργαλείων και η ενδελεχής ανάλυση των δεδομένων αλυσίδας εφοδιασμού μπορεί να βοηθήσει τις επιχειρήσεις να προβλέψουν έγκαιρα τους κινδύνους και να σχεδιάσουν στοχευμένα τις κινήσεις τους.
Το φετινό Tax Forum στη Θεσσαλονίκη, εν μέσω διεθνούς αστάθειας, ανέδειξε μεταξύ άλλων ένα βασικό μήνυμα: οι ελληνικές επιχειρήσεις που έχουν επενδύσει σε στρατηγική διασποράς κινδύνου, ψηφιοποίηση και τελωνειακή ευελιξία, είναι σε καλύτερη θέση να διαχειριστούν τα νέα κύματα προστατευτισμού. Οι δασμοί δεν είναι παρελθόν. Είναι παρόν και ενδεχομένως μέλλον με την απάντηση να βρίσκεται στον σχεδιασμό τους.
