Τη Θεσσαλονίκη, το τέλος του καλοκαιριού, τη βρήκε σε κατάσταση αβεβαιότητας με τις αρχές -δημοτικές, πανεπιστημιακές, εκκλησιαστικές- να κάνουν έκκληση για να αποφευχθεί ένα αιματοκύλισμα.
Ο Αθανάσιος Χρυσοχόου έδινε τις μάχες του για να εκδιώξει τις δοσιλογικές ένοπλες ομάδες από την πόλη, ενώ η τοπική ηγεσία του ΚΚΕ προσπαθούσε να ισορροπήσει μεταξύ της επίσημης γραμμής για Εθνική Ενότητα και της απαίτησης της βάσης του κόμματος και των μεσαίων στελεχών για άμεση κατάληψη της εξουσίας. Ως γνωστόν, όλες οι μεγάλες οργανώσεις του ΚΚΕ είχαν εναντιωθεί στη συμφωνία του Λιβάνου. Επικεφαλής της Κομματικής Οργάνωσης Θεσσαλονίκης ήταν ο Βασβανάς, συνεπικουρούμενος από τον διοικητή της Πολιτοφυλακής Κοντογιώργο και τον νεαρό Αναστασιάδη, υπεύθυνο της Άνω Πόλης. Την ΟΠΛΑ καθοδηγούσε ο Στράντζαλης, ένας σκληροτράχηλος κομμουνιστής ο οποίος στις 17 Ιουλίου 1943 οργάνωσε επιχείρηση, με ένα καράβι του ΕΛΑΝ, για την απελευθέρωση 62 στελεχών του ΚΚΕ από τον Άη-Στράτη. Αυτά τα στελέχη επρόκειτο να μεταφερθούν στο στρατόπεδο του Παύλου Μελά Θεσσαλονίκης για εκτέλεση. Μεταξύ τους ήταν και ο Μάρκος Βαφειάδης.
Η εικόνα που έδινε τότε ο ΕΛΑΣ της Θεσσαλονίκης δεν ήταν ενός πειθαρχημένου στρατού ο οποίος κινούνταν με βάση κεντρικές εντολές. Πιο πολύ ήταν ομάδες τοπικών πολέμαρχων που δρούσαν αυτοβούλως, πολλές φορές με πνεύμα «κατσαπλιάδικο», όπως επισήμανε αργότερα ο ίδιος ο Νίκος Ζαχαριάδης. Παρόμοια δράση είχε και η ΟΠΛΑ. Οι εκτελεστές της στοχοποιούσαν αξιωματικούς του στρατού και της χωροφυλακής κυρίως με αντιβουλγαρική δράση, στελέχη του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου και δοσίλογους, προσωπικότητες που την επομένη της Απελευθέρωσης θα τους είχαν απέναντι, αλλά και άτομα άσχετα, με τα οποία όμως οι εκτελεστές είχαν προσωπικές διαφορές. Λίγο αργότερα, την εποχή της Εαμοκρατίας, Νοέμβριος 1944 - Φεβρουάριος 1945, τα πάντα πέρασαν υπό τον ασφυκτικό έλεγχο του Βασβανά και των συνεργατών του.
Στις 22 Οκτωβρίου 1944, ενώ οι Γερμανοί βρισκόταν ακόμα στη Θεσσαλονίκη, μια ομάδα Ελασιτών επιτέθηκε στο σπίτι του Γεωργίου Μπακατσέλου ο οποίος ήταν ο πολιτικός εκπρόσωπος του ΕΔΕΣ στην πόλη, κάτι που το γνώριζε η τοπική ηγεσία του ΚΚΕ. Ο δε ΕΔΕΣ, σύμφωνα με τη Συμφωνία της Καζέρτας εθεωρείτο, όπως και ο ΕΛΑΣ, τμήμα του συμμαχικού στρατού. Η μάχη κράτησε μέχρι το απόγευμα, καθώς οι αμυνόμενοι πρόβαλαν ισχυρή αντίσταση, ενώ σε βοήθειά τους προσέτρεξαν από το πανεπιστήμιο Εδεσίτες φοιτητές. Έξι από αυτούς, τους Διαλυνά, Δέλλιο, Γαλανάκη, Παπαγεωργιάδη, Τσέρτο και Καλβουρίδη, τους συνέλαβαν οι Ελασίτες. Οι δύο πρώτοι, στη συνέχεια έγιναν γνωστοί δικηγόροι της Θεσσαλονίκης. Τους μετέφεραν στο Εργατικό Κέντρο, στη Δημητρίου Πολιορκητού, όπου το «αγανακτισμένο πλήθος» επιχείρησε να τους λιντσάρει. Επενέβησαν οι Ελασίτες και μέσα στην αναταραχή οι Δέλλιος, Διαλυνάς και Καλβουρίδης κατάφεραν να διαφύγουν. Οι άλλοι τρείς μεταφέρθηκαν στην Άνω Πόλη και εκτελέστηκαν.
Για το πώς έληξε η πολιορκία της οικίας Μπακατσέλου στην οδό Μενελάου, υπάρχουν δύο εκδοχές. Η πρώτη υποστηρίζει πως ευθύς ως ο Βασβανάς πληροφορήθηκε πως ο εκπρόσωπος του ΕΔΕΣ στη Θεσσαλονίκη δεχόταν επίθεση από τον ΕΛΑΣ, διέταξε την άμεση λύση της πολιορκίας. Σε αυτή την εξέλιξη μεσολάβησε και ο γιατρός Χαριτάντης, σοσιαλιστής, στέλεχος του ΕΑΜ, ένας μετριοπαθής άνθρωπος, ευρύτερα αποδεκτός από την κοινωνία της πόλης. Ο Χαριτάντης, όπως και οι Πατρίκιος και Καστρινάκης είχαν μεσολαβήσει και άλλες φορές και αποφεύχθηκαν τα χειρότερα.
Την άλλη εκδοχή την περιγράφει ο Στρατής Αναστασιάδης στο βιβλίο του «Από την Αντίσταση στη διάψευση» εκδ. Επίκεντρο, σελ. 82-83. Όπως γράφει στο βιβλίο του, ο ίδιος ηγείτο της επίθεσης στο σπίτι των Μπακατσέλων μαζί με τους Τζεβελέκη και Κουτελιά. Δεν περίμεναν τόσο ισχυρή αντίσταση και παρά τις ενισχύσεις δεν μπόρεσαν να την κάμψουν. Τελικά, σύμφωνα με την αφήγησή του, τη λύση την έδωσαν οι χειροβομβίδες που ανάγκασαν τους Εδεσίτες να υψώσουν λευκή σημαία. Όλοι απελευθερώθηκαν την επομένη μέρα. Ο Τζεβελέκης εκτελέστηκε το 1948, ο Αναστασιάδης πήρε τον δρόμο της προσφυγιάς μετά την ήττα και η τύχη του Κουτελιά αγνοείται.
Αυτή είναι μια από τις πολλές, μικρές ιστορίες που διαδραματίστηκαν στην πόλη μας τις ταραγμένες μέρες πριν από την Απελευθέρωση. Κάθε ιστορία και πολλά προσωπικά δράματα. Σκληρές εποχές στις οποίες η ανθρώπινη ζωή μικρή αξία είχε.
