Το συγκεκριμένο θέμα έχει άμεση σύνδεση με την αγορά εργασίας στην Ελλάδα, τα ποσοστά ανεργίας στους νέους, αλλά και με τους κλάδους που μπορούν να προσφέρουν εργασιακή εξασφάλιση και αναζητούν εξειδικευμένο προσωπικό, όμως δεν μπορούν να βρουν και το «στίγμα» του brain drain παραμένει.
Σε πρόσφατες δηλώσεις του ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης, μιλώντας στο Ετήσιο Συνέδριο του Brain ReGain που πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, τόνισε ότι «η Ελλάδα δεν είναι πια μονόδρομος φυγής, αλλά επιλογή επιστροφής. Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανέφερε, το 2023, για πρώτη φορά από το 2008, το ισοζύγιο μετανάστευσης έγινε θετικό. Συγκεκριμένα, 47.200 Έλληνες επέστρεψαν στην Ελλάδα, έναντι 32.800 που έφυγαν εκτός χώρας.
Επαναπατρισμός για τους 420.000 από τους 660.000 Έλληνες που είχαν ξενιτευτεί
Κατά την ομιλία της στο ετήσιο συνέδριο BrainReGain «PoweringGreeceForward» η Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Νίκη Κεραμέως, αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες που λαμβάνει η κυβέρνηση για την αύξηση του επαναπατρισμού Ελλήνων που βρέθηκαν στην θέση να εγκαταλείψουν την χώρα για ένα καλύτερο εργασιακό μέλλον. Η Υπουργός παρουσίασε τους τρεις άξονες των δράσεων στις οποίες προβαίνει η κυβέρνηση με στόχο την επιστροφή όσο δυνατόν μεγαλύτερου ποσοστού από αυτούς που έφυγαν στο εξωτερικό, κυρίως τα χρόνια της οικονομικής κρίσης.
Πρώτος άξονας, η δημιουργία ευρύτερων κατάλληλων προϋποθέσεων. Η Υπουργός αναφέρθηκε στην σημαντική μείωση της ανεργίας την τελευταία πενταετία που πλέον βρίσκεται στο 9%, στη δημιουργία 500.000 νέων θέσεων εργασίας, στην αύξηση της απασχόλησης, στην αύξηση του κατώτατου και του μέσου μισθού, στην κατάργηση πάνω από 70 φόρων και τη σημαντική μείωση των ασφαλιστικών εισφορών. Η Υπουργός επεσήμανε τη μεγάλη αύξηση επενδύσεων και από παγκόσμιους εταιρικούς κολοσσούς, ενώ υπογράμμισε και τη σημασία της πολιτικής σταθερότητας στη χώρα.
Δεύτερος άξονας στον οποίο αναφέρθηκε η κα Κεραμέως ήταν η δημιουργία κινήτρων αμιγώς για τους απόδημους Έλληνες. Η Υπουργός αναφέρθηκε στη δημιουργία φορολογικών κινήτρων για όσους επιθυμούν να επιστρέψουν, και συγκεκριμένα στη μείωση κατά 50% της φορολογίας εισοδήματος για 7 χρόνια για όσους επιστρέφουν μετά από 5 χρόνια και πλέον απουσίας στο εξωτερικό. Αναφέρθηκε επίσης στη ρύθμιση για τον επαναπατρισμό των γιατρών από τις Η.Π.Α και για την αναγνώριση της ειδικότητας και της εξειδίκευσής τους.
Τρίτος άξονας, η ανάδειξη όλων αυτών των επαγγελματικών ευκαιριών, νέων κινήτρων και του νέου κλίματος που επικρατεί στη χώρα μας.
Σχετικά με το αποτέλεσμα όλων αυτών των δράσεων και πρωτοβουλιών, η κα Κεραμέως αναφέρθηκε στα τελευταία στοιχεία της Eurostat σύμφωνα με τα οποία από τους 660.000 Έλληνες που έχουν φύγει στο εξωτερικό, έχουν ήδη επιστρέψει οι 420.000.
Τι δείχνουν τα ποσοστά ανεργίας
Ιδιαίτερη σημασία έχουν τα ποσοστά ανεργίας στους νέους, όπου καταγράφουν και αυτά μείωση. Εξετάζοντας το Δ΄τρίμηνο του 2023 και όσον αφορά τις ηλικιακές ομάδες τα ποσοστά ανεργίας ήταν τα εξής:
- 20 – 24 (26,9%)
- 25 – 29 (18,2%)
- 30 – 44 (10,6%)
Σε σύγκριση με το ίδιο τρίμηνο του 2024, επίσης το Δ΄, σε όλες τις ηλικιακές ομάδες που κατά κύριο λόγο είναι νέων, υπάρχει μείωση των ποσοστών ανεργίας και πιο αναλυτικά είναι τα εξής:
- 20 – 24 (22,9%)
- 25 – 29 (17,4%)
- 30 – 44 (09,8%)
Η μείωση των ποσοστών ανεργίας στις συγκεκριμένες ηλικιακές ομάδες δείχνει ότι υπάρχει ένα πιο φιλικό εργασιακό τοπίο πλέον, που μπορεί να προσφέρει την εξασφάλιση που επιθυμούν οι νέοι της χώρας, με αποτέλεσμα σύμφωνα με πληροφορίες από ανθρώπους της ακαδημαϊκής κοινότητας που γνωρίζουν καλά και την αγορά εργασίας, αλλά και πώς σκέφτονται οι νέοι με ακαδημαϊκά προσόντα, καταρχάς να αλλάζουν γνώμη και να παραμένει εντός συνόρων μεγάλος αριθμός από αυτούς που σχεδίαζε να φύγει εκτός Ελλάδας, όπως και να επιστρέφει ένας ικανός αριθμός Ελλήνων που είχαν επιλέξει να φύγουν στο εξωτερικό.
Όσον αφορά την Κεντρική Μακεδονία όπου είναι μια από τις περιφέρεις με υψηλή ανεργία, καταγράφεται σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή μείωση των ποσοστών, ωστόσο παραμένει στις πρώτες θέσεις ανάμεσα στις 13 περιφέρειες της χώρας σε επίπεδα ανεργίας.
Πιο συγκεκριμένα το Δ΄ τρίμηνο του 2024 το ποσοστό ανεργίας στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας ήταν στο 12,4% μειωμένο κατά 1,6% σε σύγκριση με το Δ΄ τρίμηνο του 2023 όταν στην Κεντρική Μακεδονία η ανεργία ανερχόταν στο 14%.
Το 2023 η ΠΚΜ βρισκόταν στη δεύτερη χειρότερη θέση, όσον αφορά τα νούμερα ανεργίας πίσω μόνο από την Δυτική Μακεδονία (19,5%). Το 2024 η εικόνα βελτιώθηκε, με την Κεντρική Μακεδονία να βρίσκεται στην τρίτη θέση σε ποσοστό ανεργίας, με την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (15,5%) και την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων (14,8%) να βρίσκονται στις αρνητικές θέσεις πρώτη και δεύτερη σε ποσοστά ανεργίας.
Οι κλάδοι τους οποίους ακόμη επηρεάζει το brain drain
Ωστόσο παρά τα στοιχεία που έδωσαν στην δημοσιότητα τα δύο στελέχη της κυβέρνησης και δείχνουν μαζική επιστροφή Ελλήνων στη χώρα μας, υπάρχουν ακόμη επαγγελματικοί κλάδοι όπου το brain drain τους επηρεάζει κατά πολύ μεγάλο ποσοστό, με αποτέλεσμα να αναζητούν εξειδικευμένο προσωπικό με καλές απολαβές και να μην βρίσκουν.
Πρώτος σε αυτή τη λίστα είναι ο κλάδος της πληροφορικής. Όπως τόνισαν στα Μακεδονικά Νέα άνθρωποι που δραστηριοποιούνται στον συγκεκριμένοι κλάδο «Η έλλειψη προσωπικού συγκεκριμένων ικανοτήτων αποτελεί μεγάλο πρόβλημα για όλες τις επιχειρήσεις του κλάδου της πληροφορικής». Ο λόγος που συμβαίνει αυτό, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, είναι η διαφορά μεταξύ ζήτησης και παραγωγής. Η παραγωγή αποφοίτων των Πανεπιστημίων εδώ και χρόνια παραμένει σταθερή, ενώ η ζήτηση από τις εταιρείες πληροφορικής έχει αυξηθεί». Επίσης μεγάλος αριθμός νέων με εξειδίκευση στην πληροφορική έχει βρει εργασία εκτός συνόρων, μειώνοντας ακόμη περισσότερο το διαθέσιμο προσωπικό.
Ενδεικτικά της μεγάλης προσφοράς θέσεων εργασίας είναι τα στοιχεία της έρευνας «Mind the Gap: Γεφυρώνοντας το χάσμα µμεταξύΤριτοβάθμιας Εκπαίδευσης και Αγοράς Εργασίας» που υλοποίησε η ΕΥ. Όπως προκύπτει από την έρευνα, η πληροφορική με ποσοστό 32,5% είναι ο κλάδος που βάσει αγγελιών αναζητά τους περισσότερους εργαζόμενους.
Την ίδια στιγμή ως ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που καλούνται να διαχειριστούν ιεραρχούν το ζήτημα της έλλειψης εξειδικευμένου τεχνικού προσωπικού και οι επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στην Βιομηχανική Περιοχή της Σίνδου. Ως λύση προτείνουν την διασύνδεση ακαδημαϊκών ιδρυμάτων με τις επιχειρήσεις, ώστε να καταρτιστούν μελέτες που να αναδεικνύουν τις πραγματικές ανάγκες για εργατικό δυναμικό και τις ανάλογες ειδικότητες που προσφέρουν εργασιακή εξασφάλιση. Η υλοποίηση και γνωστοποίηση ανάλογων μελετών μπορεί να λειτουργήσει και ως έμμεσο κάλεσμα επαναπατρισμού σε νέους που επιθυμούν να επιστρέψουν στην χώρα μας, καθώς θα διαπιστώσουν ότι υπάρχει προσφορά εργασίας με προοπτική.
