Κυρίως, όμως, ο επιχειρηματικός κόσμος επιμένει στην εκπόνηση ενός στρατηγικού σχεδίου -το οποίο θα πρέπει να συμφωνηθεί από όλους τους εμπλεκόμενους και να εφαρμοστεί μέχρι κεραίας-, στην εξάλειψη αγκυλώσεων που αποτελούν βαρίδι για την ανάπτυξη και στην αξιοποίηση του αναπτυξιακού δυναμικού που διαθέτουν η πόλη -λόγω και της στρατηγικής γεωγραφικής της θέσης- και γενικότερα η Βόρεια Ελλάδα.
Αυτές οι προκλήσεις, αλλά και οι ευκαιρίες της περιοχής αναδείχτηκαν με σαφήνεια σε ακόμη μια εκδήλωση, αυτή τη φορά του περιοδικού «Κτίριο» που είχε ως θέμα «Επιχειρηματικότητα και Οικονομική Ανάπτυξη» με όλους τους συμμετέχοντες να συμφωνούν πως η Θεσσαλονίκη και η ευρύτερη Κεντρική Μακεδονία βρίσκονται σε μια κρίσιμη καμπή.
Η εξωστρέφεια στο DNA της περιοχής
Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΣΕΒΕ), Συμεών Διαμαντίδης, είναι πεπεισμένος για τη δυναμική που παρουσιάζει η Κεντρική Μακεδονία. Σύμφωνα με τον κ. Διαμαντίδη «εξάγαμε σαν χώρα προϊόντα και υπηρεσίες αξίας 100 δισ. ευρώ το 2024. Η Κεντρική Μακεδονία και η Θεσσαλονίκη συμμετέχουν σε αυτή την επίδοση με εξαγωγές ύψους 9 δισ. ευρώ, με αιχμή του δόρατος τα τρόφιμα και ποτά. Παράλληλα, εισάγουμε πρώτες ύλες 200 εκατ. ευρώ για τη δευτερογενή παραγωγή, ενώ την ίδια στιγμή είναι αναγκαία η ενίσχυση του πρωτογενούς τομέα».
Ο πρόεδρος του ΣΕΒΕ αγωνιά διότι «οι αγρότες φθίνουν, ενώ η παγκόσμια ζήτηση για μεσογειακά και ελληνικά προϊόντα αυξάνεται». Και χτυπά το καμπανάκι: «Αν δεν αλλάξουμε μοντέλο, θα εισάγουμε περισσότερα και θα εξάγουμε λιγότερα».
Για τον Σύνδεσμο Εξαγωγέων η έννοια της συνεργασίας είναι κρίσιμη όπως και η σύνδεση της αγοράς εργασίας με την εκπαίδευση. «Η επιχειρηματικότητα, όπως η ελιά, δεν ρίχνει τα φύλλα της, ακόμα και στην καρδιά του χειμώνα», είναι το «μότο» που επιλέγει ο κ. Διαμαντίδης ο οποίος για δεύτερη φορά μέσα σε λίγες μέρες (σ.σ. η προηγούμενη ήταν από το βήμα του Balkan Forum) κάλεσε την Πολιτεία να προχωρήσει στην υλοποίηση καθοριστικών έργων υποδομής όπως το logistic center στο πρώην στρατόπεδο Γκόνου, στην ανάπλαση της ΔΕΘ, στην ολοκλήρωση εντός των χρονοδιαγραμμάτων του FlyOver και στην αναβάθμιση του σιδηροδρομικού δικτύου προκειμένου να ανασάνει και να αναπτυχθεί περισσότερο η Θεσσαλονίκη. Επίσης θεωρεί αναγκαία την επίσπευση των εργασιών επέκτασης του 6ου προβλήτα του ΟΛΘ, αλλά και την αλλαγή νοοτροπίας όσον αφορά στο επιχειρείν. «Επισκεφθήκαμε 49 ΕΠΑΛ της Κεντρικής Μακεδονίας και μιλήσαμε στους μαθητές για να τους εξηγήσουμε τη σημασία της επιχειρηματικότητας. Χρειάζονται νέοι επιχειρηματίες για να αλλάξει το παραγωγικό μοντέλο της χώρας», τόνισε ο κ. Διαμαντίδης στην πρόσφατη εκδήλωση-συνάντηση τεχνοκρατών και πανεπιστημιακών.
ΟΛΘ: Στόχος ένα ανταγωνιστικό, διασυνδεδεμένο λιμάνι
Για τον Δημήτρη Τσιτσάμη, επικεφαλής του τμήματος Καινοτομίας του Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης (ΟΛΘ), το λιμάνι αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες της τοπικής οικονομίας. Οι αριθμοί αποτελούν αδιάψευστο μάρτυρα: «Το 2024 ήταν χρονιά-ορόσημο για τον ΟΛΘ. Η Θεσσαλονίκη καθιερώνεται ως προορισμός κρουαζιέρας, με 195.000 επιβάτες. Παράλληλα, επενδύουμε πάνω από 180 εκατ. ευρώ, κυρίως στην επέκταση του έκτου προβλήτα, ώστε να εξυπηρετούνται μεγαλύτερα πλοία και να αναπτυχθεί ένα νέο οικοσύστημα γύρω από το λιμάνι».
Ωστόσο, η πρόοδος δεν είναι δεδομένη χωρίς συνοδευτικές υποδομές. Σύμφωνα με τον κ. Τσιτσάμη «η ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης συναντά εμπόδια. Η ταχεία υλοποίηση των σιδηροδρομικών και οδικών συνδέσεων του λιμένα, αλλά και η 24ωρη λειτουργία των τελωνείων, είναι επιτακτική. Πρέπει να ξεπεραστούν οι καθυστερήσεις από την πλευρά του κράτους θέτοντας την ανάπτυξη της πόλης ως απόλυτη προτεραιότητα. Η Θεσσαλονίκη έχει όλα τα φόντα να πρωταγωνιστήσει στα Βαλκάνια και τη ΝΑ Ευρώπη, αλλά χρειαζόμαστε σχέδιο και συνέργειες. Η ανάπτυξη της πόλης πρέπει να γίνει κοινό στοίχημα».
ThessINTEC: Τεχνολογική επένδυση 30ετίας με «γερά νεύρα»
Την ίδια ώρα ένα όραμα δεκαετιών, το τεχνολογικό πάρκο 4ης γενιάς ThessINTEC, μπαίνει σε τροχιά υλοποίησης έχοντας περάσει από... σαράντα κύματα. Ο πρόεδρός του, Νίκος Ευθυμιάδης τα είπε όλα μέσα σε λίγες λέξεις: «Η Ελλάδα έχει προοδεύσει, αν και υπάρχουν καθυστερήσεις στη δικαιοσύνη και στην κουλτούρα συνεργασίας. Η Ευρώπη έκανε βήματα πίσω, αλλά η Ελλάδα μπορεί να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητά της αξιοποιώντας το ανθρώπινο δυναμικό της. Το παραγωγικό μοντέλο της χώρας επί χρόνια ήταν επιδοτούμενο, αλλά μπορεί να αλλάξει και να γίνει ανταγωνιστικό αν βασιστεί στην εμπορική αξιοποίηση της έρευνας και της καινοτομίας, στις εξαγωγές, στην επιστροφή νέων επιστημόνων από το εξωτερικό. Οι επιχειρήσεις πλέον επενδύουν στην καινοτομία». Όσο για το ThessINTEC; «Σήμερα λαμβάνουμε την τελική άδεια για να ξεκινήσει. Η γραφειοκρατία ήταν για γερά νεύρα, αλλά βλέπουμε στήριξη από φορείς και κοινωνία οι οποίοι αντιλήφθηκαν πρώτοι το συμφέρον της Πολιτείας και την σπρώχνουν να προχωρήσει. Χρειάστηκαν πείσμα και υπομονή, όμως το τελικό όραμα είναι η ανάπτυξη ανταγωνιστικών προϊόντων διεθνώς».
Για την... ιστορία, το συγκεκριμένο έργο έχει τη στήριξη και της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας όσον αφορά στην αναμόρφωση της περιοχής της Περαίας και τη δημιουργία των αναγκαίων υποδομών, καθώς το ThessINTEC θα απασχολεί χιλιάδες εργαζόμενους πολλοί από τους οποίους θα επιλέξουν τον δήμο Θερμαϊκού και ως τόπο κατοικίας. Η πλήρης ανάπτυξη του ThessINTEC προβλέπεται σε ορίζοντα 25 ετών.
Θεσμικό έλλειμμα και περιφερειακές ανισότητες
Ο Στέφανος Τζιρίτης, πρόεδρος του Ομίλου ISOMAT, εκτιμά πως η επιχειρηματική κοινότητα της Θεσσαλονίκης είναι ανθεκτική, καινοτόμα και εξωστρεφής, παρά τις προκλήσεις της τελευταίας δεκαετίας.
Σύμφωνα με τον κ. Τζιρίτη, «η διασύνδεση της επιστήμης με την επιχειρηματικότητα είναι προϋπόθεση για επενδύσεις υψηλής τεχνολογίας. Ωστόσο, η αθηνοκεντρική διοίκηση αποτελεί σοβαρό ανασταλτικό παράγοντα. Το μέσο κατά κεφαλήν εισόδημα της Αττικής ξεπερνά κατά 71% αυτό της Κεντρικής Μακεδονίας, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ». Ειδικά για τη Θεσσαλονίκη ο γνωστός επιχειρηματίας δείχνει έναν δρόμο: «Πρέπει να αποκτήσει θεσμική οντότητα, να μη λαμβάνονται κρίσιμες αποφάσεις για την πόλη μόνο στην Αθήνα. Οι ανισορροπίες δεν μπορούν να συνεχιστούν. Η πόλη έχει ισχυρό αγροδιατροφικό τομέα, ανθρώπινο κεφάλαιο και τεχνογνωσία. Χρειάζεται στρατηγικό πλάνο, υπομονή και πράξεις. Η Θεσσαλονίκη μπορεί να καθιερωθεί ως επιχειρηματικός προορισμός διεθνούς εμβέλειας».
Ο Αθανάσιος Σαββάκης, Διευθύνων Σύμβουλος της BIOSOLIDS, συμφωνεί ότι η πόλη διαθέτει τις βασικές προϋποθέσεις να γίνει περιφερειακός κόμβος. «Υπάρχει δυναμικό, ιστορία και τεχνογνωσία. Η επιχειρηματικότητα στηρίζεται πλέον σε υποδομές που προχωρούν, όπως το λιμάνι, το Μετρό, το ThessINTEC, το αεροδρόμιο, αλλά και τις διασυνοριακές σιδηροδρομικές και ενεργειακές συνδέσεις». Ωστόσο παρά τα θετικά βήματα, «υπάρχουν σοβαρά ελλείμματα, όπως η έλλειψη σταθερού πλαισίου για επενδύσεις, ο ανύπαρκτος πολεοδομικός σχεδιασμός και η περιορισμένη αξιοποίηση της πανεπιστημιακής γνώσης».
Γνώση, κεφάλαια και συνεργασίες για το επόμενο βήμα
«Χρειαζόμαστε μικροπιστώσεις, angel investors, επιταχυντές καινοτομίας, δικτυώσεις και ένταξη στις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες. Οι επιχειρήσεις πρέπει να επενδύσουν στην έρευνα και να συνεργαστούν ουσιαστικά με τον δημόσιο τομέα», σύμφωνα με τον επίτιμο πρόεδρο του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης (ΕΒΕΘ), Εμμανουήλ Βλαχογιάννη ο οποίος τονίζει την ανάγκη ενίσχυσης της χρηματοδότησης και της διεθνοποίησης.
Παράλληλα, στην πρόσφατη εκδήλωση στην οποία ήταν ομιλητής, έκανε λόγο για «ξεπερασμένες δομές στα πανεπιστήμια» και για «αδιόρατη εχθρότητα που παρατηρείται πολλές φορές στην πόλη». Γι' αυτό άλλωστε, όπως τονίζει ο ίδιος, η επιτυχία του ThessINTEC θα εξαρτηθεί από τη στήριξη της τοπικής κοινωνίας και την ώθηση του ιδιωτικού τομέα. Σύμφωνα με τον κ. Βλαχογιάννη «η καινοτομία βασίζεται στη γνώση και η γνώση χρειάζεται ανοιχτά συστήματα συνεργασίας».
Η Θεσσαλονίκη βρίσκεται συνεπώς στο σταυροδρόμι της οικονομικής προόδου και της γεωγραφικής της αποστολής. Για να αξιοποιηθεί πλήρως το αναπτυξιακό της δυναμικό, απαιτούνται θεσμική ενίσχυση, εξάλειψη παθογενειών και ένα φιλόδοξο, αλλά εφαρμόσιμο στρατηγικό σχέδιο. Το μέλλον της Μακεδονίας μπορεί να είναι φωτεινό – αρκεί να υπάρξει τόλμη, συνεργασία και πίστη στις δυνατότητες της πόλης.
