Μια ομιλία, με αναφορές στον εθνάρχη Κωνσταντίνο Καραμανλή, ο οποίος έβαλε την Ελλάδα στην ενωμένη Ευρώπη, που πραγματοποιήθηκε στη νέα πτέρυγα του Μουσείου Νεοελληνικής Τέχνης του Δήμου Ρόδου.
Μεταξύ άλλων ο Επίτροπος υπογράμμισε ότι «την Ημέρα της Ευρώπης δεν γιορτάζουμε απλώς μια πολιτική συμφωνία, δεν γιορτάζουμε την υπογραφή κάποιων διακρατικών συμφωνιών, που σε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο δημιούργησαν μια πρόδρομη ένωση. Γιορτάζουμε μια βαθιά πολιτισμική, ιστορική και ηθική επιλογή. Γιορτάζουμε την Ευρώπη όχι απλώς ως ενιαία γεωγραφική έκταση, αλλά ως κοινότητα αξιών, ως πολιτικό και πολιτισμικό επίτευγμα, ως συλλογική ελπίδα. Γιατί, η 9η Μαΐου, είναι η μέρα που θυμόμαστε ότι η ειρήνη δεν είναι φυσικό φαινόμενο, αλλά μια κατάκτηση. Ότι η συνεργασία δεν είναι αυτονόητη, αλλά αποτέλεσμα κόπων και επιλογών».
Ο Επίτροπος πραγματοποίησε μια αξιολογική ιστορική αναδρομή στη δημιουργία της ΕΕ και τόνισε ότι «την Ευρώπη δεν τη μετράμε μόνο με τις οδηγίες, τους κανονισμούς ή τα πακέτα χρηματοδότησης. Τη μετράμε με την καθημερινή εμπειρία. Με την ελευθερία της μετακίνησης, την προστασία των δικαιωμάτων μας, με την εγγύηση της ασφάλειας, την ποιότητα ζωής, τη δημόσια υγεία. Σήμερα, που πράγματι αμφισβητούνται μερικές από αυτές τις παραδοχές, που κάποιοι εξωγενείς παράγοντες προσπαθούν να ακυρώσουν αυτά τα κεκτημένα, που γεωπολιτικοί ανταγωνισμοί αλλάζουν τις προτεραιότητες, μάς φαίνεται περίεργο, γιατί όλα αυτά τα θεωρούμε δεδομένα. Και το ερώτημα είναι: Μπορούμε να φανταστούμε έναν κόσμο χωρίς την Ευρωπαϊκή Ένωση;».
Ο κ. Τζιτζικώστας αναφέρθηκε επίσης στις μεγάλες προκλήσεις που αντιμετώπισε και αντιμετωπίζει η ΕΕ, από την οικονομική κρίση, τις μεταναστευτικές πιέσεις και την πανδημία, μέχρι την περιβαλλοντική κρίση, το δημογραφικό, την παραγωγική αναδιάρθρωση, την επισιτιστική επάρκεια, την ανταγωνιστικότητα, την επαναβιομηχάνιση, την άμυνα, την ασφάλεια κ.ά. Σε όλες αυτές τις προκλήσεις η ΕΕ, σημείωσε ο Επίτροπος, απάντησε και απαντά. «Μέσα στις δεκαετίες και μέσα από τις περιπέτειες, μέσα από τις αλλεπάλληλες κρίσεις και τις προκλήσεις, η Ευρωπαϊκή Ένωση βελτιώνεται. Ανταποκρίνεται καλύτερα, πιο γρήγορα, με περισσότερη επάρκεια», επισήμανε.
«Η Ευρώπη είναι η ήπειρος της κουλτούρας του μέτρου. Δεν είμαστε ούτε η ήπειρος των άκρων, ούτε της αυταρχικής κυριαρχίας. Είμαστε η ήπειρος των δικαιωμάτων, της κοινωνικής συνοχής, της λογικής. Είμαστε η ήπειρος της διαπραγμάτευσης και της πολυφωνίας. Αυτή είναι η Ευρώπη, την οποία πρέπει να προστατέψουμε. Γιατί σήμερα, η απειλή δεν έρχεται μόνο απ’ έξω. Έρχεται και από μέσα. Έρχεται από τη φθορά της αλήθειας, από τον σχετικισμό των αξιών, από τον πειρασμό του αυταρχισμού. Και ναι, έχουμε αδυναμίες. Και δεν είναι ούτε εύκολο ούτε γρήγορο το να συμφωνήσουν τόσα κράτη-μέλη σε ένα ζήτημα. Όπως επίσης είναι αλήθεια ότι αλλιώς αντιλαμβάνεται τις προτεραιότητες μια χώρα του βορρά, αλλιώς μια μεσογειακή χώρα, και διαφορετικά μια χώρα της ανατολικής Ευρώπης. Αυτή όμως είναι η δημοκρατική μας παρακαταθήκη. Αυτός είναι και ο συνεκτικός μας ιστός», τόνισε ο κ. Τζιτζικώστας.
Αναφορικά με τη θέση της Ελλάδας στην ΕΕ, ο κ. Τζιτζικώστας τόνισε ότι «η χώρα μας δεν είναι απλώς μέλος της ΕΕ. Είναι οργανικό της κομμάτι. Έχουμε φωνή ισότιμη και δυνατή. Έχουμε ρόλο ενεργό και κομβικό. Και η συμμετοχή μας στην ΕΕ μάς έδωσε όχι μόνο χρηματοδοτήσεις, αλλά και θεσμικά αντίβαρα, δικλείδες ασφάλειας και δυνατότητες ανάπτυξης. Και κυρίως, μας επέτρεψε να ξαναπάρουμε τη θέση μας στον πυρήνα των ευρωπαϊκών εξελίξεων».
Ο Επίτροπος σημείωσε πως σήμερα στην Ευρώπη υπάρχει ένα υπόγειο ρεύμα δυσαρέσκειας καθώς πολλοί Ευρωπαίοι πολίτες αισθάνονται απόμακρη την ΕΕ από τα καθημερινά τους προβλήματα, με αποτέλεσμα να βρίσκει χώρο η καχυποψία, ο λαϊκισμός και οι εύκολες απαντήσεις. «Η ΕΕ οφείλει να προσαρμοστεί. Πρέπει να σκύψει με περισσότερη φροντίδα στις κοινωνικές ανάγκες. Να διορθώσει τις αστοχίες της. Να δώσει προτεραιότητα στην κοινωνική δικαιοσύνη, στην ισότητα ευκαιριών, στη στήριξη της μεσαίας τάξης, στην υποστήριξη των πιο ευάλωτων συμπολιτών μας. Γιατί μόνο όταν οι πολίτες νιώθουν ότι η Ευρώπη είναι και δική τους υπόθεση, μόνο τότε μπορούμε να μιλήσουμε για πραγματική Ένωση. Μια Ένωση όχι μόνο των αγορών, αλλά κυρίως των κοινωνιών. Έτσι χτίζεται η εμπιστοσύνη. Έτσι ισχυροποιούνται τα θεμέλια που κρατούν όρθιο το οικοδόμημα. Με δημοκρατία. Με αλληλεγγύη. Με πολιτική ενότητα», τόνισε.
Ο Επίτροπος δήλωσε αισιόδοξος για το μέλλον της Ευρώπης, επισημαίνοντας ότι «η Ευρώπη, παρά τις προκλήσεις, παραμένει μια ισχυρή οικονομία. Διαθέτει το πιο ολοκληρωμένο κοινωνικό κράτος παγκοσμίως, με καθολική υγειονομική κάλυψη, ποιοτική δημόσια εκπαίδευση και υψηλό δείκτη ποιότητας ζωής. Και το σημαντικότερο: οι ευρωπαϊκές κοινωνίες βασίζονται σε αξίες βαθιά ριζωμένες στον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου. Αξίες που δεν είναι δεδομένες σε πολλές άλλες περιοχές του κόσμου. Σε έναν πλανήτη που πολώνεται ολοένα και περισσότερο ανάμεσα στις σκληρές γεωπολιτικές στρατηγικές και στην οικονομική επέκταση με αυταρχικότητα, η Ευρώπη αντιπροσωπεύει ένα μοντέλο μοναδικό: Οικονομική δύναμη χωρίς επιθετικότητα. Πολιτισμική επιρροή χωρίς ηγεμονισμούς. Διπλωματική βαρύτητα που στηρίζεται στον διάλογο και τις πολυμερείς συμμαχίες. Η Ευρώπη δεν έχει απλώς μέγεθος και ιστορία. Έχει πρωτίστως προοπτική».
Όσο για την Ευρώπη του αύριο ο κ. Τζιτζικώστας την περιέγραψε ως εξής: «Είναι η Ευρώπη της ενεργειακής ασφάλειας που ταυτόχρονα διασφαλίζει την κλιματική ουδετερότητα. Είναι η Ευρώπη που διαμορφώνει κοινή στάση στην άμυνα και τη γεωπολιτική, γιατί η εποχή της αφέλειας τελείωσε. Είναι η Ευρώπη που προστατεύσει τη δημοκρατία της απέναντι στον λαϊκισμό, την παραπληροφόρηση, την εξωτερική χειραγώγηση. Που φέρνει πιο κοντά τον ευρωπαίο πολίτη στις αποφάσεις και δίνει φωνή στους νέους ανθρώπους. Που επενδύσει στη βιομηχανία, στην τεχνητή νοημοσύνη, στην καινοτομία. Γιατί η ψηφιακή επανάσταση δεν είναι μόδα, είναι το νέο πεδίο ισχύος. Που στηρίζει την κοινωνική συνοχή γιατί είναι θεμέλιο σταθερότητας. Και σε όλα αυτά, στην άμυνα, στην ανταγωνιστικότητα, στην καινοτομία, στα δίκτυα και τις υποδομές, η Ελλάδα έχει και πρέπει να έχει κεντρικό ρόλο. Γιατί έχουμε τη γεωστρατηγική θέση, το ανθρώπινο κεφάλαιο, την ισχυρή αποτρεπτική ισχύ και πάνω από όλα την πίστη στις θεμελιώδεις αξίες, της ειρήνης και της συνεργασίας. Η Ευρώπη θα αποδείξει ότι είναι πιο δυνατή από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει. Θα αποδείξει ότι είναι πιο σταθερή από τους παγκόσμιους κλυδωνισμούς. Πιο έτοιμη και πιο σίγουρη, από τις διεθνείς αβεβαιότητες. Όπως ακριβώς την οραματίστηκε ο άνθρωπος που με προσωπικό αγώνα και τεράστια διορατικότητα έβαλε την Ελλάδα στην Ευρώπη, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής».
Ο κ. Τζιτζικώστας συμμετείχε στις εορταστικές εκδηλώσεις για την Ημέρα της Ευρώπης στη Ρόδο, που διοργάνωσε η Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα, και συναντήθηκε με τον Περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου και Πρόεδρο της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας Γιώργο Χατζημάρκο, ενώ προήδρευσε σε σύσκεψη με τους φορείς του Νοτίου Αιγαίου, όπου ανακοίνωσε την έναρξη του διαλόγου για τη νέα ευρωπαϊκή στρατηγική για τον τουρισμό, που θα παρουσιάσει στις αρχές του 2026.
Το πρωί της Παρασκευής, ο Επίτροπος απηύθυνε χαιρετισμό στην εναρκτήρια εκδήλωση για την Ημέρα της Ευρώπης, στο Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου, στη Ρόδο και στη συνέχεια είχε συζήτηση για την Ευρώπη με μαθητές και φοιτητές της Ρόδου.
Στη συζήτηση, ο κ. Τζιτζικώστας αναφέρθηκε στη διαχρονική αξία της ενωμένης Ευρώπης, στις μεγάλες επιτυχίες της, στις προκλήσεις για το μέλλον, αλλά και στις αδυναμίες της ΕΕ.
Απευθυνόμενος στους μαθητές και φοιτητές, ο Επίτροπος υπογράμμισε ότι «η Ημέρα της Ευρώπης είναι μια μέρα που δεν αφορά πολιτικούς και γραφεία στις Βρυξέλλες, αλλά όλους εσάς, όλους τους Ευρωπαίους πολίτες, σε κάθε γωνιά της Ευρώπης. Γιατί η Ευρώπη δεν είναι απλώς ένα σύνολο χωρών, είναι πρωτίστως οι άνθρωποί της. Και το μέλλον της, είστε εσείς, οι νέοι άνθρωποι».
