ΕΛΕΝΑ ΠΑΠΑΔΑΚΗ

Το Μετρό Θεσσαλονίκης γίνεται για πρώτη φορά λογοτεχνία!

Ακούστε το άρθρο 8'
06.05.2025 | 08:00
Από τον σταθμό Παπάφη ως τον Ευκλείδη σε 40 δευτερόλεπτα: τι προλαβαίνεις να διαβάσεις; Αν κρατάς στα χέρια σου τις «Ασκήσεις παρατήρησης – 13 μετρο-ιστορίες» της Έλενας Παπαδάκη, ίσως και μια ολόκληρη ιστορία. Για πρώτη φορά, το Μετρό της Θεσσαλονίκης αποκτά το δικό του λογοτεχνικό αποτύπωμα.

Το βιβλίο, που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Τρι.ενα Πολιτισμού, είναι μία πρωτότυπη, φρέσκια ματιά στην καθημερινότητα της πόλης μέσα από 13 σύντομες, άλλοτε παιγνιώδεις κι άλλοτε συγκινητικές, βαθιά ανθρώπινες  ιστορίες, γραμμένες για να κάνουν παρέα στους επιβάτες του Μετρό σε αποβάθρες, βαγόνια και διαδρομές. Τα διηγήματα της συλλογής είναι όσα και οι σταθμοί του Μετρό Θεσσαλονίκης. Οι χρόνοι ανάγνωσης ποικίλουν από 30 δευτερόλεπτα έως 3 λεπτά, όσο η διαδρομή από τον έναν σταθμό στον άλλον. Ή όσο ο χρόνος αναμονής του συρμού στην αποβάθρα.

Η συγγραφέας, διδάσκουσα ιταλικής γλώσσας και πολιτισμού στο Κέντρο Ξένων Γλωσσών στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, εξομολογείται ότι η γραφή έγινε διέξοδος για την ίδια σε μια δύσκολη περίοδο: «Η εμπλοκή με τη γραφή ξεκίνησε όταν αντιμετώπισα ένα  θέμα υγείας κι έπρεπε να μείνω σπίτι, ενώ στη συνέχεια ήρθε η καραντίνα και κλειστήκαμε όλοι και τότε βρήκα τον χρόνο να ασχοληθώ πιο σοβαρά. Παράλληλα άρχισα να παρακολουθώ online στην αρχή και στη συνέχεια διά ζώσης σεμινάρια δημιουργικής γραφής».

Στο βιβλίο της η Έλενα Παπαδάκη περιέλαβε μικροϊστορίες, κάποιες μάλιστα τις περιγράφει ως «νανοϊστορίες»: δεν ξεπερνούν  τις 50 λέξεις!

Η Έλενα Παπαδάκη 

Και με τεστ χρονομέτρησης

 

Η ιδέα του βιβλίου προέκυψε τον Νοέμβριο του 2024, την περίοδο που ξεκινούσε η λειτουργία του Μετρό στη Θεσσαλονίκη. Η ίδια, όπως λέει, είναι καθημερινή επιβάτης του νέου συγκοινωνιακού μέσου της πόλης. Οι δεκατρείς ιστορίες είναι χρονομετρημένες για να διαβάζονται όσο διαρκεί η διαδρομή. «Κάναμε τεστ μπαίνοντας και βγαίνοντας στο Μετρό και υπολογίσαμε τον χρόνο. Κάθε ιστορία έχει βέβαια τον δικό της ρυθμό, όπως και κάθε αναγνώστης», εξηγεί η συγγραφέας.

Οι ήρωες είναι καθημερινοί άνθρωποι, αλλά και  ζώα, πτηνά, ακόμη και αντικείμενα: ένας νεκροθάφτης, μία ηλικιωμένη κυρία με γάτες, δίδυμα ξαδέρφια, ένας νεαρός που βγάζει βόλτα τον σκύλο του, ένας άρρωστος στην εντατική, μία κοπέλα που πάει στον ψυχολόγο, παιχνιδιάρικα περιστέρια, δύο ρομαντικά γεωμετρικά σχήματα! Μέσα από τα επεισόδια της καθημερινότητάς τους αναδεικνύονται θέματα όπως η μοναξιά, η διαφορετικότητα, η ανάγκη για επαφή αλλά και το δικαίωμα στο χιούμορ. «Το παιγνιώδες είναι αυτό που θέλω να πετύχω σε κάθε ιστορία. Το χιούμορ είναι παγκόσμιο χαρακτηριστικό. Όλοι γελάμε με κάτι. Αυτό ζητώ: ένα χαμόγελο από τον αναγνώστη», λέει η συγγραφέας.

Το βιβλίο, μόλις 50 σελίδων, είναι μικρής κλίμακας, κατ’ αντιστοιχία με το Μετρό της Θεσσαλονίκης. Η Έλενα Παπαδάκη επιμένει στη δύναμη της λιτότητας και της πυκνής γραφής. Η φόρμα της μικροϊστορίας τής επιτρέπει να «πει κάτι γρήγορα, με αρχή, μέση και τέλος», όπως έμαθε στα πρώτα της μαθήματα δημιουργικής γραφής, όπου διδάχθηκε πως «κόβουμε, σκοτώνουμε, δεν λυπόμαστε τις λέξεις».

Όσο για το αν θα υπάρξει συνέχεια με αφορμή την επέκταση του Μετρό προς την Καλαμαριά το 2026; Η Έλενα Παπαδάκη αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο: «Ακόμη δεν το έχω σκεφτεί, αλλά είναι πολύ πιθανόν».  

Όσοι παραστούν βέβαια στη σημερινή εκδήλωση για την παρουσίαση του βιβλίου θα έχουν την ευκαιρία να διαβάσουν και μια «επέκταση» του βιβλίου, μία 14η ιστορία-έκπληξη. Με ένα QR code στο βραχιόλι που θα τους δοθεί, θα αποκτήσουν πρόσβαση σε αυτήν την έξτρα διαδρομή ανάγνωσης, «για να ξεφύγουμε και από το γρουσούζικο 13», όπως λέει γελώντας η συγγραφέας.

Την επιμέλεια των κειμένων και της έκδοσης έκανε η Καλλιόπη Πασιά, τον σχεδιασμό εξωφύλλου η Αθηνά Ριζοπούλου.

Η εκδήλωση 

 

Η παρουσίαση του βιβλίου θα γίνει σήμερα Τρίτη 6 Μαΐου 2025, στις 19.30 στον χώρο των εκδόσεων Τρι.ενα Πολιτισμού (Ζαλίκη 3) στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Για το βιβλίο θα μιλήσουν ο συγγραφέας Αλέξανδρος Μυροφορίδης και η εκδότρια Καλλιόπη Πασιά.

Επίσης η Έλενα Παπαδάκη θα βρίσκεται την Παρασκευή 9 Μαΐου 2025 από τις 15.30 ως τις 17.30 στο Περίπτερο 13, stand161, των εκδόσεων Τρι.ενα πολιτισμού  στην 21η ΔιεθνήΈκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης (εντός της HELEXPO) για να συνομιλήσει με το κοινό και να υπογράψει αντίτυπα του βιβλίου της.

Χρύσα Νάνου