Μία από αυτές, με ρίζες στην κτηνοτροφία από το 1987, που αναδείχθηκε σε ηγέτη της αγοράς βουβαλίσιου κρέατος είναι η οικογενειακή επιχείρηση Μπόρας με έδρα στην Κερκίνη, καλύπτοντας το 90% της εγχώριας ζήτησης και βάζοντας γερά θεμέλια σε μια οικονομία βασισμένη στη βουβαλοτροφία.
Από τη λήθη στην αναγέννηση
Για δεκαετίες το βουβαλίσιο κρέας είχε εξαφανιστεί από τη διατροφή των Ελλήνων, λόγω περιορισμένης παραγωγής και χαμηλής ποιότητας. Η οικογένεια Μπόρα ήταν εκείνη που πρώτη τόλμησε τη μεταποίηση του ελληνικού νεροβούβαλου, σε μια περίοδο που η βουβαλοτροφία ήταν ακόμη ανύπαρκτη σε οργανωμένο επίπεδο.
Σημαντική ώθηση δόθηκε από τα διατροφικά σκάνδαλα της δεκαετίας του '90 -τις «τρελές αγελάδες» το 1996 και τις διοξίνες στο χοιρινό κρέας το 2008- που οδήγησαν τους καταναλωτές σε αναζήτηση εναλλακτικών και ασφαλέστερων κρεάτων. Οι αδελφοί Μπόρα, αξιοποιώντας την παράδοση της λίμνης Κερκίνης, επένδυσαν στην εκτροφή του νεροβούβαλου, δημιουργώντας σύγχρονες φάρμες και πείθοντας κτηνοτρόφους να στραφούν σε ένα μέχρι τότε παραμελημένο ζώο.
Η πρόκληση βέβαια ήταν μεγάλη όπως δήλωσε στα Μακεδονικά Νέα ο ιδιοκτήτης της εταιρείας Ζέλιος Μπόρας. Το αρχικό βουβαλίσιο κρέας ήταν υποδεέστερο λόγω της διατροφής των ζώων με συνέπεια να μην προσελκύει τους καταναλωτές. Ωστόσο, με σωστή διαχείριση, ανάπτυξη βοσκοτόπων και αλλαγές στις μεθόδους εκτροφής, το βουβαλίσιο κρέας βελτιώθηκε ποιοτικά και σήμερα χαρακτηρίζεται από υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη και σίδηρο και χαμηλά λιπαρά -ακόμη και χαμηλότερα από το κοτόπουλο.
Το 2004, η εταιρεία Μπόρας λάνσαρε το πρώτο συσκευασμένο προϊόν βουβαλίσιου κρέατος στην Ελλάδα, τον παραδοσιακό βουβαλίσιο καβουρμά, ένα προϊόν που σημείωσε επιτυχία και έλαβε διακρίσεις τόσο στην εγχώρια όσο και στη διεθνή αγορά.
Από το κρεοπωλείο στην ανάπτυξη
Η εταιρεία διατηρεί σήμερα εργαστήριο 400 τ.μ. στην Κερκίνη με ετήσια παραγωγή 90-100 τόνων βουβαλίσιου κρέατος. Το 2024 η Μπόρας σημειώθηκε αύξηση 20% στις πωλήσεις, συνεχίζοντας την ανοδική πορεία των τελευταίων ετών.
Με 100 κωδικούς προϊόντων -από αλλαντικά μέχρι νωπό κρέας- και δικό της δίκτυο διανομής με στόλο τεσσάρων οχημάτων σε Σέρρες και Θεσσαλονίκη, η Μπόρας εξυπηρετεί περισσότερα από 500 σημεία πώλησης σε όλη την Ελλάδα. Στην Αθήνα, λειτουργεί μέσω συνεργατών και αντιπροσώπων. Η στρατηγική της εταιρείας εστιάζει στην ποιότητα. Αν και έχει παρουσία σε αλυσίδες σούπερ μάρκετ όπως ο ΑΒ Βασιλόπουλος, σήμερα αποστασιοποιείται, προτιμώντας πιο εξειδικευμένα σημεία πώλησης, όπου το προϊόν διατηρεί την υπεραξία του.
Ο ρόλος της τουριστικής ανάπτυξης
Ο τουρισμός υπήρξε καταλύτης για την αναγέννηση του βουβαλιού στην Κερκίνη. Η επισκεψιμότητα στην περιοχή συνέβαλε στη γνωριμία του κοινού με τα προϊόντα του νεροβούβαλου: κρέας, γάλα, τυριά, γλυκίσματα, ακόμα και σαπούνια από βουβαλίσιο γάλα. Σήμερα, η οικονομία της Κερκίνης είναι buffalo-driven. Οι βουβαλοτροφικές μονάδες και οι μεταποιητικές επιχειρήσεις έχουν δημιουργήσει δεκάδες θέσεις εργασίας, στηρίζοντας κτηνοτρόφους, παραγωγούς και μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Παράλληλα, η εταιρεία Μπόρας έχει αναπτύξει ένα ισχυρό δίκτυο μέσω συμβολαιακής κτηνοτροφίας, προσφέροντας κίνητρα και στήριξη σε παραγωγούς ώστε να αναπτυχθούν βάσει υψηλών ποιοτικών προδιαγραφών. Ο συνολικός αριθμός νεροβούβαλων στις φάρμες φθάνει περίπου στις 5.500-7.000.
Η σωστή διαχείριση των ζώων, οι σύγχρονες εγκαταστάσεις και η δέσμευση στην ποιότητα έχουν καταστήσει το ελληνικό βουβαλίσιο κρέας μοναδικό. Παρά τη μικρότερη διαθεσιμότητα σε σχέση με τα κοινά βοοειδή, το κρέας του βουβαλιού θεωρείται πλέον πολύτιμο και premium προϊόν.
Εξαγωγική στρατηγική και διεθνής παρουσία
Η Μπόρας δεν περιορίζεται στα ελληνικά σύνορα. Συμμετέχει σταθερά σε εγχώριες και διεθνείς εκθέσεις, μεταξύ αυτών και η Anuga, η μεγαλύτερη παγκοσμίως έκθεση τροφίμων και ποτών. Ήδη εξετάζονται εξαγωγικές προοπτικές σε χώρες όπως η Γερμανία και η Σουηδία, όπου υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον για τα ελληνικά βουβαλίσια προϊόντα.
Σταθερή προτεραιότητα της εταιρείας είναι η διατροφική αξία και η ποιότητα των προϊόντων. Όπως είπε χαρακτηριστικά ο κ. Ζέλιος Μπόρας, «κάθε χρόνο βλέπουμε άνοδο στις πωλήσεις μας γιατί ο κόσμος αναγνωρίζει την ποιότητα. Μας ενδιαφέρει να κρατήσουμε το προϊόν μας ξεχωριστό». Ενδεικτική είναι, σύμφωνα με τον ίδιο, η προσοχή στη λεπτομέρεια καθώς στην αρχική φάση, το κρέας είχε πρόβλημα οσμής λόγω παραμονής των ζώων στη λίμνη πριν τη σφαγή — πρόβλημα που λύθηκε με την εκπαίδευση των παραγωγών και αλλαγή στις πρακτικές.
Η ταυτότητα της Κερκίνης
Το ελληνικό βουβάλι έχει πλέον ταυτότητα και θέση στην εστίαση, ενώ διεκδικεί τη συμμετοχή του στην κατηγορία των επώνυμων κρεάτων. Η επιτυχία της Μπόρας αποτελεί υπόδειγμα για το πώς μια παραδοσιακή δραστηριότητα μπορεί να μετατραπεί σε οικονομικό μοχλό και τοπικό brand. Με γνώμονα την ποιότητα και τις αυστηρές προδιαγραφές παραγωγής, τόσο η Μπόρας όσο και το συνολικό τοπικό επιχειρείν της Κερκίνης συνεχίζουν να διαμορφώνουν το μέλλον της βουβαλοτροφίας στην Ελλάδα, επενδύοντας σε καινοτομία και βιώσιμη ανάπτυξη.
