Καθώς η εμπορική δραστηριότητα έχει μειωθεί σημαντικά σε πολλές περιοχές, ιδιοκτήτες και επενδυτές στρέφονται σε εναλλακτικές χρήσεις, με κύριες τις μετατροπές σε κατοικίες τύπου loft, σε ιδιωτικούς χώρους στάθμευσης, αλλά και -πιο πρόσφατα- σε σημεία θυρίδων εταιρειών ταχυμεταφορών.
Μια αλλαγή που έχει «ρίζες» στις επιλογές του χθες
«Ασφαλώς και μιλάμε για ακίνητα που ήταν για πολλά χρόνια κλειστά», σημειώνει μιλώντας στα Μακεδονικά Νέα ο Κώστας Χαϊδούτης, πρόεδρος της Ένωσης Ιδιοκτητών Ακινήτων Θεσσαλονίκης και αντιπρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ. «Εκεί ήταν και οι οικιστικές περιοχές πριν από πενήντα χρόνια, όταν όλοι -τότε που ανεγείρονταν οι οικοδομές- επέλεγαν στα ισόγεια των κτηρίων να υπάρχουν οπωσδήποτε καταστήματα, αντί για χώρους στάθμευσης ή ισόγεια διαμερίσματα», τονίζει.
Η εμπορική ακμή εκείνης της εποχής έχει πλέον αντικατασταθεί από ερημωμένες προσόψεις και αχρησιμοποίητα τετραγωνικά. Σήμερα, οι κοινωνικές ανάγκες είναι διαφορετικές. «Το γεγονός ότι σε πολλά σημεία του κέντρου της πόλης δεν βρίσκουν χώρο να παρκάρουν, οδηγεί τους ιδιοκτήτες να λένε ότι "έχω έναν συγκεκριμένο χώρο, παρκάρω το αυτοκίνητό μου ή το μηχανάκι μου και ξέρω ότι είναι δικός μου", και είναι ανακουφισμένοι», υπογραμμίζει ο ίδιος.
Από καταστήματα σε loft: Η ισχυρότερη τάση
Η μετατροπή των ισόγειων καταστημάτων σε κατοικίες τύπου loft αποτελεί τη συχνότερη πρακτική αξιοποίησης, σύμφωνα με τους ειδικούς. «Περισσότερο σε έξαρση είναι η μετατροπή σε κατοικία», εξηγεί μιλώντας στα Μακεδονικά Νέα ο Θάνος Τσουλκανάκης, πρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Θεσσαλονίκης, διευκρινίζοντας ότι το μέγεθος του εκάστοτε καταστήματος καθορίζει και τη δυνατότητα επαναχρησιμοποίησής του.
Ο Κώστας Χαϊδούτης επιβεβαιώνει την εν λόγω τάση. «Είναι πολλοί, από όσο γνωρίζω, που αγοράζουν τέτοια καταστήματα για να τα μετατρέπουν σε loft», σημειώνει χαρακτηριστικά.
Οι παρεμβάσεις αυτές εντοπίζονται κυρίως σε στενά και συνοικιακές περιοχές, εκεί όπου το εμπορικό ενδιαφέρον έχει εξασθενήσει, με αποτέλεσμα η μετατροπή τους να λειτουργεί ως μοχλός αναζωογόνησης της περιοχής.
Πάρκινγκ σε πρώην καταστήματα: Λύση σε ένα αστικό αδιέξοδο
Η χρήση των πρώην καταστημάτων ως ιδιωτικών χώρων στάθμευσης έρχεται να απαντήσει σε μία από τις πιο χρόνιες και έντονες ανάγκες των κατοίκων της πόλης. Όπως επισημαίνει ο Θάνος Τσουλκανάκης, «μέσα σε ένα εξάμηνο, 200 μαγαζιά άλλαξαν χρήση και έγιναν πάρκινγκ».
Η ζήτηση για χώρους στάθμευσης, ιδίως στο ιστορικό κέντρο και τις πυκνοδομημένες περιοχές, είναι σταθερά υψηλή. Η δυνατότητα μετατροπής ενός ανενεργού εμπορικού ακινήτου σε ιδιωτικό χώρο στάθμευσης προσφέρει μία πρακτική, αλλά και ανακουφιστική λύση για τους κατοίκους, σύμφωνα και με τον κ. Χαϊδούτη.
Θυρίδες ταχυμεταφορών: Μια νέα, αλλά περιορισμένη τάση
Η τρίτη και νεότερη τάση αφορά τη μετατροπή των ισόγειων χώρων σε σημεία εξυπηρέτησης για εταιρείες courier, κυρίως μέσω θυρίδων παραλαβής και αποστολής δεμάτων. Αν και προς το παρόν δεν πρόκειται για μαζικό φαινόμενο, η πρακτική αυτή έχει αρχίσει να κάνει την εμφάνισή της σε περιοχές με περιορισμένη εμπορική δραστηριότητα.
Ο Κώστας Χαϊδούτης επισημαίνει ότι πρόκειται για ένα φαινόμενο «που υπάρχει το τελευταίο διάστημα σε ορισμένες περιοχές όμως όχι παντού». Ο ίδιος εμφανίζεται επιφυλακτικός για τη βιωσιμότητα αυτής της χρήσης: «Δεν νομίζω ότι μπορεί να αποτελέσει έδαφος προοπτικής, γιατί δεν είναι μια επαγγελματική δραστηριότητα σταθερή».
Ανάλογη είναι και η άποψη του κ. Τσουλκανάκη, ο οποίος διευκρινίζει πως «δεν υπάρχει τόσο έντονα αυτό το φαινόμενο, είναι σε συγκεκριμένα σημεία μέσα στην πόλη».
Η πολεοδομική και νομική πρόκληση
Η αλλαγή χρήσης ενός ακινήτου, και ειδικά όταν αυτό βρίσκεται σε πολυκατοικία, δεν είναι απλή υπόθεση. Το ισχύον θεσμικό πλαίσιο προβλέπει ότι, εφόσον δεν απαιτείται οικοδομική άδεια, οι μετατροπές μπορούν να πραγματοποιηθούν με έγκριση εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας. Ωστόσο, στις περιπτώσεις όπου ισχύουν κανονισμοί πολυκατοικίας που περιορίζουν τις χρήσεις των επιμέρους ιδιοκτησιών, απαιτείται η συναίνεση των συνιδιοκτητών, γεγονός που καθιστά την όλη διαδικασία πολύπλοκη και χρονοβόρα.
Η νομική εκτίμηση των περιορισμών, των κινδύνων και των ευθυνών που απορρέουν από την αλλαγή χρήσης, αποτελεί καθοριστικό παράγοντα στην τελική απόφαση αξιοποίησης ενός ακινήτου.
Οι τιμές πώλησης των ισόγειων καταστημάτων ξεκινούν από 700-800 ευρώ ανά τετραγωνικό, ωστόσο κυμαίνονται ανάλογα με την περιοχή. Όσο πιο κεντρικά αναζητά κανείς ακίνητο, τόσο υψηλότερα διαμορφώνονται οι τιμές, σύμφωνα με τον κ. Τσουλκανάκη.
